Hangi tür olursa olsun bir su arıtım tesisi tasarımlanırken çok tehlikeli bir atık olan arıtım çamurunun ne şekilde zararsız hale getirileceği kararlaştırılmış olmalıdır.
Atıksu arıtım süreçlerinde oluşan lağım arıtım çamuru güvenli ve etkili bir arıtım uygulanmadan çevreye verilemez. İçinde organik maddeler, çok sayıda hastalık yapıcı minicanlı bulunmaktadır. Bu amaçla etkin bir biçimde aerobik, anaerobik işlemler, komposto yapma vb. uygulanıp, içerisindeki biyolojik ve kimyasalların giderilmesi gerekir. Bu yapılmayacak olursa körfez, deniz, göl gibi büyük su kütlesi ekosistemleri için bile önemli bir tehlike oluşturur.
Teknolojisi oldukça ileri gelişmiş ülkelerde bile kimi sızıntılar gerek toprak kirliliği, gerekse su kütlesi kirliliği açısından önemli bir sorun olmayı sürdürmektedir. Büyük su kütlelerini etkileyen bu sızıntılar:
-Atık su arıtım tesislerinde oluşan balçığın sistemden sızması ya da doğrudan su kütlelerine atılması
-Kanalizasyon sistemindeki yetersizlikler, tıkanıklık ve taşmalar
-Kontrolsüz ve yasadışı kanalizasyon bağlantıları
-Yağış sularına bağlı yüklenmelerin yol açtığı taşmalar, aşırı mevsimsel yağış yüklenmeleri nedeniyle sistemi korumak üzere doğrudan su kütlelerine akışın sağlanması
-Fosseptik sistemlerinin taşmaları gibi nedenlerle oluşmaktadır.
Ülkemizde arıtım çamurlarıyla ilgili sorunların çözümünde öncelikli bazı uygulamaları şöyle sıralayabiliriz:
-Ülkemizde uygulanan ve kullanılan her türlü arıtım teknolojisi ve tesisinin envanteri çıkarılmalı, yetersizliklerinin giderilmesine yönelik olarak yapılması gerekenler saptanmalıdır.
-Arıtım çamurlarının giderilmesiyle ilgili yaklaşım ve uygulamaların dökümü çıkarılmalı, bunların yüzeysel su kütleleri ve akarsular üzerindeki etkilerinin belirlenmesine yönelik çalışmalar başlatılmalıdır.
-Tüm kanalizasyon ve atıksu sistemleri pissu arıtımı ve arıtım balçığı arıtımıyla ilgili bileşenleri içermelidir. Bunlar bütün olarak ele alınmalı, ihale ve yapım süreçleri bir bütün olarak ele alınmalıdır.
-İlgili kurum ve kuruluşlar üniversiteler ve meslek okullarıyla yakın işbirliği içinde olmalıdır.
-Tasarım aşamasında halk sağlığıyla ilgili sorunları önlemeye yönelik önlemler öngörülmeli, yapım aşamasında tamamlanmış olmalıdır.
-Arıtılmamış arıtım çamurunun toprağa yayılması, gömülmesi, gübre olarak çiftçiye dağıtılması uygulamalarından vazgeçilmelidir.
-Dip çamuru temizlenmesiyle ilgili uygulamada çıkartılacak dip çamuruyla ilgili uygulamalar belirlenmelidir.
