İnsan sağlığını genetik örüntüsü ve çevre arasındaki etkileşim belirler. Bu etkileşimin boyutları çok büyüktür ve insan üzerinde etkili olan tüm etmenleri kapsar. Sağlık ve çevre ile ilgili verilerin değerlendirilmesi ve analizi kirliliğin sağlık üzerindeki etkilerinin kestirimi ve eylemlerin önceliğinin belirlenmesi için gereklidir.
Başka dillerden sözcük ve terim alırken özen gösterilmemesi büyük kavram karışıklıklarına yol açabilmektedir. Dilimizde risk terimi çoğu kez tehlike karşılığı olarak kullanılmaya başlanmış, her iki terim birbirinin yerine kullanılır olmuştur. Sonuçta risk kavramının 'olasılık' içeriği ortadan kalkmış gibi görünmektedir. Bu durum 'risk değerlendirmesi' sürecinin kavranmasında güçlük yaratabilmektedir.
Türkçe sözlüklerde tehlike, 'büyük zarar veya yok olmaya yol açabilecek durum'; 'gerçekleşme ihtimali bulunan fakat istenmeyen durum' olarak tanımlanır. Risk ise 'zarara uğrama tehlikesi, riziko' olarak tanımlanmaktadır. Çevresel etkilenim açısından gerek tehlike gerekse risk ayırımı iyi kavranmalıdır. Bir dilde karşılığı olan sözcüğün başka bir dilden de alınması hatalı bir tutumdur.
İnsanoğlunun geleneksel olarak tehlike olarak bildiği durumlar insan etkinliklerine ve doğal olaylara bağlıdır. Ancak günümüzde kalkınma, gelişme gibi istenir birçok durumla ilgili olarak yapılan uygulamalar, modern yaşamın gereği sanılan birçok durum tehlike yaratmaktadır. Çevreye birçok katı, sıvı ve gaz atık verilmekte, bunlar toprağı, suyu ve havayı kirletmektedir. Kirleticilerin çevrede birikmesi, derişiminin artması sonucu kirleticiler, solunum, yiyecek ve içecekler ve deri yoluyla insanı ve diğer canlıları etkilemektedir.
Bütün bu nedenlerle tehlike ve risk tanımları iyi bilinmeli, kavramlar karıştırılmamalıdır.
Tehlike
Zarar verebilecek etkinin kaynağına tehlike denir. Çevresel tehlikeler kimyasal, fiziksel, mekanik, biyolojik, psikososyal olabilir. Kısacası biyolojik, fizikojeokimyasal ve sosyal çevrenin bütün etmenleri tehlike yaratabilir.
Risk
İnsanlar günlük olarak yaşadıkları çevre, işleri ya da yolculuklarındaki tehlike olasılıklarını değerlendirirler. İnsan sağlığı açısından risk bir çevresel etken ya da etken grubunun etkilenimine bağlı olarak ortaya çıkan olumsuz etki olasılığıdır. Sağlık riski bir sağlık sorununa uğrayabilme olasılığıdır.
