Sağlıkla ilgili eğitim kavramları kimi zaman birbiriyle karıştırıldığından uygulama hatalarına neden olur. Bu nedenle kısaca özetlenmesi yararlı olacaktır.
Sağlık bedensel, ruhsal ve sosyal bakımlardan tam bir iyilik hali olarak tanımlanmaktadır. Bu durumda hekimin başarısı da hastasının iyilik hali ile değerlendirilmektedir. Bu hekimin tanısal ve tedavi ile ilgili yetkinliğinin yanı sıra, hekimin önerilerini hastasına uygulatmakta ve iletmekteki başarısıyla ilişkilidir.
'Sağlık eğitimi' bireyin, sağlıklı olma koşullarını hazırlayan, sağlıklı olmayı mümkün kılan ve güçlendiren; ya da buna yönelik kolektif bir davranış için aynı etkileri yapan öğrenme yaşantılarının herhangi bir bileşimidir.
'Hasta eğitimi' hastaneye, cerrahiye veya rehabilitasyona hazırlanma dahil olmak üzere, hastanın önerilen tıbbi veya kendine bakım uygulamalarına yönelik güdülenmesini ve yeteneğini güçlendirmek üzere sağlık personelince sürdürülen eğitim çabalarıdır. Hasta eğitimi tıbbi bakım birimlerinde yapılan sağlık eğitimini tanımlamaktadır. Fakat sadece klinik ve hastanelerde yapılan eğitimi tanımlamaz. Sadece hastanın kendilerine veya tanısı onulan hastalıklarına yönelik olarak ta yapılmaz. Belirtilerin ortaya çıkmasını önlemeye yönelik olarak ta yapılabilir. Hasta eğitimi aile üyelerine yönelik olarak ta yapılabilir.
'Kendine bakım eğitimi' sadece hastaların değil tüm bireylerin veya grupların kendi sağlık gereksinimlerini belirleme, yönlendirme ve izlemelerine hazırlıklı kılmaya, bunu mümkün hale getirmeye veya güçlendirmeye yönelik olarak hazırlanmıştır. Bunun sağlık eğitiminden farkı sağlık personelinin verdiği kararlar doğrultusunda uygulamaları güçlendirmeyi amaçlamasıdır.
'Okul sağlığı eğitimi' Okul öncesi, ilkokul ve lise görevlilerince; öğrencilerin sağlıkla ilgili tehlikelerden kaçınmalarını sağlayacak istek ve becerileri kazanmalarını sağlamaya, daha sonraki yaşamlarında sağlıkla ilgili olarak öğrenmeleri gereken ileri bilgilere temel oluşturacak bilgilerin verilmesini amaçlamaktadır. Okul sağlığı eğitiminin temel uygulama alanı sınıflardır. Çocuk ve adolesanların başlıca hedef gruplar olması nedeniyle pedagojik esaslı olmak zorundadır. Başlıca çocuk ve gençlerin sağlık ve davranış sorunlarına yönelik olmalıdır. Okul sağlığı uygulamalarının diğer belirgin bir özelliği ise davranışsal ve sağlık sonuçları ile sınırlı kalmasıdır.
Bunun dışında yere, amaca, davranışa veya hastalığa özgül sağlık eğitimleri de bulunmaktadır: İş sağlığı eğitimi, beslenme eğitimi, beden eğitimi, diyabet eğitimi veya diş sağlığı eğitimi gibi. Koruyucu hekimlik aslında yanlış bir çağrışım yapmaktadır. Kendileri için kötüyü yapmayı sürdüren kişilerin bu uygulamalarına rağmen koruma mümkün değildir. Bu nedenle sağlığı geliştirme kavramı gelişmiştir. Buradaki yaklaşım pozitif bir yaklaşımdır ve kişilerin tam olarak sağlıklı davranmaları konusunda güçlendirmeleri esası vardır.
'Sağlığı geliştirme' sağlıklı olabilmek için herhangi bir davranışı veya koşulu destekleyen eğitimsel, örgütsel, ekonomik ve çevresel desteklerin herhangi bir bileşimini tanımlamaktadır.
Sağlığı geliştirme uygulamaları sorun olan davranışın risk altındaki birey veya grubun denetiminin ötesinde olduğunda sağlık eğitiminden daha ileri bir uygulamadır. Sağlığı geliştirme halk sağlığı ve koruyucu hekimliğin önemli bir bileşenidir.
