Türkiye kamuoyu, şeker fabrikalarının satışı ile birlikte Cargill adını daha çok duymaya başladı. Cargill, ABD menşeli bir gıda firması. Bizi ilgilendiren tarafı ise Nişasta Bazlı Şeker (NBŞ) üretmesi…
Söz konusu gıda tekeli ile ilgili olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), çok yeni bir karar verdi. AİHM, Bursa Barosu'nun İznik Gölü kıyısında faaliyet gösteren Cargill'in fabrikasıyla ilgili başvurusunu kabul etti ve fabrikanın halen daha çalıştırılmasının yasadışılığına hükmetti.
Gelinen noktada mevcut hükümetin AİHM'in verdiği kararı uygulaması gerekiyor. Ancak, bugüne kadar Cargill'in faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin alınmış yaklaşık 10 karar uygulanmazken, ruhsat iptalleri de dikkate alınmamış görünüyor…
BirGün Gazetesi'nden Uğur Şahin, Cargill'in fabrikası ile ilgili süreci şöyle aktarıyor:
'İlk olarak Bursa Büyükşehir Belediyesi, fabrikanın boş alanları bulunan Organize Sanayi Bölgesi içinde yapılmasını önerdi. Ancak Cargill, bu öneriye 'sıcak bakmadı.' Cargill'in çeşitli faaliyetleri sonucunda, bölgeye fabrikanın kurulmasına olanak sağlayan ilk plan değişikliği, Başbakanlık Yüksek Planlama Kurulu'nun aldığı 1997 tarihli kararla yapıldı.
Akabinde Bursa Valiliği, 1998 yılında NBŞ fabrikasının yapımı için yapı ruhsatı verdi. Bu esnada Çevre Bakanlığı, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Yönetmeliği'nde değişikliğe imza atarak, tarımsal sanayi kuruluşları için ÇED Raporu zorunluluğunu kaldırdı.
2005'te ise AKP iktidarıyla yürürlüğe giren 'Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası' kapsamında, tarım arazilerini amaç dışı ve izinsiz kullananlara metrekareye '5 YTL' ödenmesi koşuluyla af getirildi. Bu kapsamda 212 bin metrekarelik alana yayılan Cargill'in '1 milyon 62 bin 557, 40 YTL' ödemesi gerekirken; AKP, Cargill'e özel olarak, Bakanlar Kurulu kararıyla, amaç dışı kullanılan Orhangazi'deki araziyi, 'Özel Endüstri Bölgesi' ilan etti. Bu karar, para cezası kararından sadece iki gün sonra alınmıştı. Son olarak AİHM, Cargill fabrikasının halen çalıştırılmasının yasadışılığına hükmetti.'
AİHM'in kararı tamam… Tam da seçim arifesine denk gelen yeni karar ile ilgili yapılacakları hep birlikte izleyeceğiz… Cargill'in yasadışı fabrikasının kapatılmasına güç yetecek mi, yetmeyecek mi?
