-Ben paranın esiri olmayanlardan biriyim. Geçende, hem tv kanallarında, hem de yazılı basında bir tartışma izledim. Müjdat Gezen ve Metin Akpınar'dı bu tartışmanın aktörleri… Bu tartışmada benim ilgimi çeken Müjdat Gezen'in şu sözü oldu: 'Metin para, ben insan biriktirdim.'

Sarstı bu söz beni. Yaklaşık 40 yıllık bir süreye, yeniden bakmama neden oldu. Para ve insan sözcükleri, bana şu soruyu sordurur hep: Para mı insana egemen olmalı; yoksa insan paraya mı? Bu soru, aslında insanın da, paranın da gücünü belirlememizi sağlar. Böyle düşününce; Kimi insanın paranın esiri olması, Kimi insanın da paraya hükmedebilmesi geliyor gündeme. Paraya hükmetmenin bunun hem kazanma hem de harcama kültürüne sahip olmakla eşdeğerli olduğu açıktır.

Paraya esir olmak da, aynı mantıkla açıklanabilir. Kolay kazanılan paranın kolayca harcanması da doğaldır. Para yalnızca harcama değil, bir birikim ve yatırım aracıdır aynı zamanda da. Cumhuriyetin ilk 30 yılında bunu görürüz. Son 20 yılda, bu amaca aykırı yaşadığımız için, durumumuz ortada. En önemli olan paranın eğitimli insan yetiştirmeye harcanması gerekir. Bu da eğitimle, akıl ve bilimle insana yatırımla, onun eğitimli biri olmasını sağlamaktır. Bu da para gerektirir. Ne var ki para bunu da sağlayamayabiliyor.

Bugün eğitim öğretimin ticari metaya dönüşmüş olmasının nedeni de budur. Birikimli insan yerine, diplomalılar yetiştirdik hep. Nedir 'insan biriktirmek?' 'iyi insan iyi yurttaş yetiştirmek'tir kısaca. Böyle nitelikli, yetenekli, birikimli insan sayımızı artırmaya hizmet etmektir. Bugün gelinen noktada ne yazık ki, 'Önemlileri, değersiz; değersizlerin önemli' olduğu bir süreçten geçiyoruz.. Durum ve sonuçları ortadadır.

Bir anekdottan alıntımdır (kasabamın bir yaşlısı şöyle derdi)i' Evlat, burası 'DÜNYA DEĞİL, DÖN YA DÖN YA' derdi sık sık… Ve, eklerdi ardından 'Çünküm, –Tıngırıntı -Hatırıntı -Tarafıntı. Yani: Paranın hatırı vardır. Para mı, insan mı biriktirelim...? Para kimilerini görgülü biri yaparken, öte yandan görgüsüzlüğe de pirim veriyor ne yazık ki! Kimilerini kolaylıkla ahlaksız birine dönüştüren para, ne var ki onlara hiçbir zaman 'iyi 'ahlak' satın alamıyor. - Para el kiridir, denilmiş; çok doğru. Kimileri veriyor parayı, arınıyor kirlerinden.

***

Kendine yeten biri, parasal varsıllığı arttıkça, giderek daha da cimri olabiliyor. Bugün, 'Paran ne kadarsa, o kadar adamsın!' noktasına geldik. Çağın hastalığı bu, diyorum. 'Ayağını yorganına göre uzat'lı yıllardan, 'paran kadar değil kredin kadar yaşa…' dönemine de geldik. Bunlar benim 40 yıllık iş yaşamımda edindiğim birikimlerin çok azıdır. Paralarım tükenince, taraftarlarımı da yitirdim. Ama gerçek dostlarımı, parasız zamanlarımda tanıdım. Galiba, insan biriktirmek sözü bu nedenle etkiledi beni.