Gıdayla İlgili Genel Önlemler
Yemek kapları en az beş dakika kaynatılmalı veya 30 dakika 100 mg/litre klor solüsyonunda bekletilmelidir.
1. Gıda stokları belirlenmelidir.
2. Saklanması güç ve çabuk bozulabilecek besinlerin tüketilmesine öncelik verilmelidir.
3. Afet nedeniyle kirlenmiş besinler derhal uygun şekilde imha edilmelidir.
4. Bölgeye yardım kuruluşlarının kısa sürede ulaşımı sağlanmalıdır.
5. Seyyar mutfaklar kurulmalı, mümkün olduğu kadar çok sayıdaki kişiye merkezden dağıtım olacak biçimde öğün verilmelidir.
6. Kurulan mutfakta çalışanlar ve servis yapanlar ellerini sık sık sabunla yıkamalı, gereğinde temiz eldiven kullanılmalıdır. Yiyecek hazırlamadan önce ve bir nedenle ara verildikten veya çiğ et ellendikten sonra eller tekrar sabunla en az yirmi saniye süre ile iyice yıkanmalıdır. Elde yara, kesik, kabuklanma vb. varsa mutlaka uygun biçimde sarılmalı veya bantlanmalı, tırnaklar kısa kesilmelidir.
7. Mutfak temiz tutulmalıdır. Mutfak tezgahı, yiyecek hazırlanmadan önce ve iş bittikten sonra temizlenmelidir. Yiyecek hazırlanmasında kullanılan araç gereç özellikle kıyma makineleri temiz olmalıdır. Mutfak bezleri her gün değiştirilmeli, tekrar kullanılmadan önce kaynatılmalıdır. Yerler temiz tutulmalı, yer için kullanılan bezler, hiçbir mutfak gereci ile temas etmemeli, ayrı yıkanmalıdır.
8. Yiyecekler sinek ve böceklerden korunmalıdır. Yiyecekler, hayvan ve haşerenin temas edemeyeceği şekilde muhafaza edilmelidir. Yiyeceklerin muhafaza edildiği kapların üzeri sıkıca kapatılmalıdır.
9. Besinlerin hazırlanışında temiz su kullanılmalıdır. Yiyeceklerin hazırlanmasında kullanılan su içtiğimiz su kadar temiz olmalıdır. Kuşkulu sular kaynatıldıktan sonra yemek veya buz yapmak için kullanılmalıdır.
10. Yardımlar, dengeli beslenme ilkelerine uygun olmalı, kişisel hijyen kurallarının kolaylıkla uygulanabildiği, çevreyi kirletmeyen ambalajlı besin maddeleri seçilmelidir.
11. Besin maddelerinin güvenlik içinde saklanmasında gereken soğutma işlevinin engellenmemesi için güç kaynakları, kesinti olduğunda hizmetin tümden bozulmasını önleyecek şekilde düzenlenmelidir. Taşınabilir jeneratörler, yedek jeneratörler devreye sokulmalı, yedek güç için 3-5 gün yetecek kadar yakıt depolanmalıdır Ayrıca olabildiğince elektrik gerektirmeyen araçların kullanımına öncelik verilmelidir.
Çöplerle İlgili Genel Önlemler
1. Afet bölgesinde çöpler düzenli olarak toplanmalıdır. Ulaşımın zor ya da olanaksız olduğu durumlarda sokak aralarına ve dar yerlere ulaşabilecek el arabaları, ulaşım hayvanları vb. den yararlanılmalıdır.
2. Afetten önce bölgeye hizmet veren çöp dökme alanları uygun ise çöpler toplanarak buraya dökülmeye devam edilmeli, bu alanlara ulaşım mümkün değilse veya bizzat bu alanlar afet nedeni olmuşsa bu iş için belirlenmiş uygun çöp biriktirme yerlerine dökülmelidir.
3. Çöplerin nihai birikme yerlerine ulaştırılması için afetzedelerin barındığı yerlerin uygun noktalarında çöp toplama alanları oluşturulmalıdır. Bu alanlar günlük olarak kireç kaymağı, klor eriyiği, çamaşır suyu vb. dezenfektanlarla dezenfekte edilmelidir.
4. Çöp toplama alanlarının su kaynaklarından en az 60 m. ve besin maddeleri dağıtım-depolama yerlerinden en az 950 m. uzakta, yaya ve araçların geçişine engel olmayacak bir
5. Çöp yığınlarında ve toplama alanlarında haşere ve kemiricilerin oluşması, üremesi önlenmeli, bu zararlılarla mücadele amacıyla kullanılan pestisit ve insektisitlerin de bir kirlilik unsuru haline gelmemesine dikkat edilmelidir
Her 200 kişi için 2 metre derinlikte ve 1, 5x1 metre çukur açılmalıdır. Bu söz konusu nüfus için bir hafta yetebilir. Çukur içerisindeki organik materyalin bozunumu 4-6 hafta gerektirir. Üzeri 40 santimetre kalınlığında sıkıştırılmış toprakla örtülmelidir.
