Yeni uygulamanın, 15 Ağustos'ta hayata geçirileceği, ancak POS cihazlarının kullanılıp kullanılmaması pazarcı esnafının tercihine bırakılacağı belirtiliyor. Uygulamanın özellikle nakit para taşımayı tercih etmeyen tüketiciler için büyük kolaylık sağlaması bekleniyor.
Ancak, pazarcı esnafının kredi kartı ile alışveriş yapmasına ilişkin düzenleme gündeme geldiyse de pazarcı esnafının uygulama konusunda kafasının karışık olduğu ortaya çıktı. Esnafın önemli bir kısmının uzun bir süredir kredi kartı ile alışveriş yaptığına dikkat çekiliyor.
www.baskentgazete.com.tr olarak Çayyolu Semt Pazarı’nda pazarcı esnafına uygulamaya ilişkin düşüncelerini sorduk. Görüşlerini aldığımız esnaflardan Özcan Özden, birçok esnafın kredi kartı başvurusu yaptığını, POS cihazlarının bir kısmının geldiğini ancak işlemlerin sürdüğünü söyledi.
“KOMİSYON FİYATA YANSITILIR ANCAK HER ÜRÜNDE DEĞİL”
Esnaf Özden “Esnaf yeni dönemde kredi kartının komisyonunu fiyatlara yansıtır mı” yönündeki sorumuza ise, “İllaki ürün fiyatlarına yansıtır, böylece ürünün fiyatları artar” yorumunda bulundu. “Şu anda kredi kartı ile alışveriş imkanı veren pazarcı esnafı komisyon koyuyor mu” sorumuza ise Özcan Özden, “Şu ana kadar çok az sayıda pazarcı esnafı kredi kartı ile alışveriş yaptırıyor. Onlar da komisyon farkını tezgahtaki ürün fiyatlarına yansıtmıyordu. Ancak şimdi POS uygulaması yaygınlaşırsa, illaki fiyatlara yansıtmaya başlarlar” değerlendirmesi yaptı. Özden bu durumun sebebi ise şöyle açıkladı: “Kredi kartının komisyonu esnafın karına yansıyacaktır. Ancak bazı ürünlerde bu yansıma ‘esnafı kurtarmayacaktır’. Mesela meyveci esnafı POS cihazı ile yapılan alışverişlerdeki komisyon oranını müşteriye yansıtmaz. Çünkü onların kar marjları yüksek olduğu için komisyonu yansıtmasa da satışları onları kurtarır. Meyve satıcısı esnaf çeşit alıyor onları kurtarır. Ancak, sebzede tüketiciye bir kilogram yerine 300 gram biber satan esnafa POS cihazına bir de komisyon yük olur. O esnaf kesimini kurtarmaz, onun kârı komisyona gider.”
“KÜÇÜK ESNAFA YÜK OLUR”
Bir başka esnaf Ayhan Özden ise “Haftada 2-3 gün pazara çıkan küçük esnaf POS cihazı ile uğraşırken, bankaya bir sürü komisyon ödüyor. Biz zaten bu malları alırken, anamızı ağlatıyorlar” diyor. Ayhan Özden’e de “POS cihazı ile satış başlatırsan, komisyonu ürünlerin fiyatlarına yansıtır mısın” diye sorduğumuzda, “Müşteriye yansıtmak zorunda kalırız” ifadelerini kullanıyor.
“ŞU ANDA POS KULLANANLAR DA MÜŞTERİYE YANSITIYOR”
“Şu ana kadar POS cihazı ile alışveriş yaptıran esnaf komisyonu fiyatlara yansıtıyor mu?” sorumuza da Ayhan Özden, “Eklemez olurlar mı? Müşteriden kesinti yapıyorlar. 110 liralık alışveriş yapan müşteriye 120 TL’lik fiş kesiyor” sözleriyle uygulamayı anlatıyor. Ayhan Özden şöyle devam ediyor: “Küçük esnaflık zor. Günah bizlere de. Adam evine ekmek götüremiyor. 20 saat mücadele ediyoruz. Haftanın 3 günü çalışıyoruz, yorgunluğumuzu 4 günde atamıyoruz.”
Bir başka esnaf Maruf Dara ise uzun bir süredir tezgahındaki ürünlerin kredi kartı ile satışına imkan verdiklerini dile getiriyor. “Komisyon ekliyor musunuz” sorumuza ise Maruf Dara, “Yok ürünlere komisyon eklemeden müşterilere satıyoruz” diyor. “Bankaya komisyon ödediğiniz için diğer esnafa göre zarar etmiyor musunuz” diye sorunca da Maruf Dara, “Yüzde 2’lik bir komisyon ödüyoruz. Bizim için küçük bir oran. Onu da müşteriye yansıtmak ayıp oluyor. Esnaflığa yakışmaz” ifadelerini kullanıyor.
Uygulamaya ilişkin bir süre önce Türkiye Sebzeciler Meyveciler ve Seyyar Pazarcılar Federasyonu Başkanı Ali Karaca ise uygulamanın yaygınlaşması ile pazarlarda nakit taşıma zorunluluğunun sona ereceğini belirtmişti. Karaca ayrıca, düzenlemenin hem tüketiciye hem de esnafa büyük kolaylık sağlayacağını belirterek, "Burada kartla alışverişte fiyat farkı olur mu diye bir endişe oluşmasın. Nakit veya kredi kartı ile alışveriş arasında fiyat farkı veya komisyon olmayacak" değerlendirmesi yapmıştı.
Enflasyon nedeniyle de tüketicilerin nakit taşımadığını ve kredi kartı kullanma eğiliminin artırdığını anlatan Karaca, şunları kaydetmişti: “Pazarcı esnafımızın da bu konuda yoğun talebi vardı. Yeni uygulamayla esnafımız rekabet ortamında, çağın getirdiği yeniliklere uyum sağlayarak tüketicilerin daha rahat alışveriş yapmasını sağlayacak. Her şey esnafımızın ekonomik olarak daha güçlü olması ve vatandaşımızın daha rahat bir alışveriş yapabilmesi adına. Burada POS cihazının alınması konusunda herhangi bir zorunluluk olmayacak."
