Dijital çağın gürültüsünde artık her markanın, her içeriğin ve her bireyin peşinde olduğu tek bir şey var, dikkat. Eskiden reklam bütçeleriyle ölçülen başarı, bugün saniyelerle ölçülen ilgiyi yakalama gücüyle tanımlanıyor. Dijital reklamcılık dünyasında artık en kıt kaynağın para değil dikkat olduğunu söyleyen Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, “ IAB raporuna göre, insan dikkati son 20 yılda dramatik biçimde azaldı. 2004 yılında ortalama bir kişi bir ekranda 2,5 dakika odaklanabiliyorken, bugün bu süre 47 saniyeye kadar düştü. Bu değişim, dijital pazarlamanın merkezine “dikkat ekonomisi” kavramını taşıdı. Reklamlar artık saniyeler içinde yarışıyor. Gerçek etkiyi yaratan şey, gözün gördüğü değil, zihnin odaklandığı andır” diyerek yeni dönemin dinamiklerini özetledi.
Dikkat, Dijital Dünyanın Yeni Para Birimi Oldu
Sonsuz içerik akışı içinde kullanıcıların gözünü, kulağını ve zihnini birkaç saniyeliğine bile olsa kendine çevirebilen markalar, yeni ekonominin gerçek kazananları haline geliyor. Bu yeni dönemde markaların amacı sadece görünür olmak değil, anlamlı bir bağ kurarak hatırlanmak. İşte bu noktada “dikkat ekonomisi” devreye giriyor. İnsanların sınırlı dikkatini en değerli ticaret aracına dönüştüren, modern pazarlamanın yeni para birimi.
IAB’nin Ekim 2025’te yayımladığı “Guide to Attention” raporundan yola çıkarak önemli değerlendirmelerde bulunan Dijital Pazarlama Okulu Kurucusu Yasin Kaplan, markalar için artık asıl soru “reklamım gösterildi mi?” değil, “reklamım gerçekten fark edildi mi?” olmalı dedi.
Kaplan sözlerine şöyle devam etti: “Reklam dünyasında uzun süredir kullanılan “görüntülenebilirlik” (viewability) metriğinin artık tek başına yeterli olmadığını belirten IAB verileri, görüntülenen reklamların yüzde 81’inin aslında hiç izlenmediğini ortaya koyuyor. Buna karşın, görünür sayılmayan mobil reklamlardan yüzde 25’i kullanıcılar tarafından fark ediliyor. Bu veriler, markaların yalnızca görünürlüğe değil, gerçek dikkate yatırım yapmaları gerektiğini gösteriyor. Yeni nesil reklam teknolojileri, dikkati ölçmek ve yönetmek için hem göz takibi (eye-tracking) gibi kesin yöntemleri hem de yapay zekâ destekli olasılıksal modelleri bir arada kullanıyor. Bu sistemler sayesinde markalar, hangi içeriklerin izleyicide daha fazla odaklanma ve duygusal etki yarattığını gerçek zamanlı olarak görebiliyor. IAB raporuna göre, “kaliteli dikkat”e odaklanan kampanyalar yüzde 124 daha yüksek dikkat puanı, yüzde 340 daha yüksek tıklanma oranı (CTR) ve yüzde 40 daha düşük CPM maliyeti elde ediyor.”
Dikkat optimizasyonu yalnızca performansı değil, çevresel etkiyi de iyileştiriyor diyen Kaplan, “Adelaide ve Scope3 tarafından yapılan ortak araştırma, dikkat metriği yüksek medya yatırımlarının yüzde 37 daha az karbon salımıyla aynı dönüşümü sağladığını ortaya koyuyor. Bu da dikkat ekonomisini yalnızca verimlilik değil, sürdürülebilirlik açısından da markalar için stratejik bir unsur haline getiriyor. Artık kampanyalar yalnızca ne kadar izlendiğiyle değil, ne kadar hatırlandığıyla değerlendiriliyor. Reklam verenler için en büyük yatırım, hedef kitlelerinin dikkatini kazanmak ve onu tutabilmek olacak. Dikkat, geleceğin reklam para birimidir” cümleleriyle sözlerini tamamladı.
