Ankara merkezli Çevre Sağlıkçılar Eğitim ve Dayanışma Derneği (ÇEVSADER), son dönemde yaşanan zehirlenme vakalarına ilişkin önemli bir açıklama yaparak halk sağlığını tehdit eden “korsan ilaçlama” uygulamalarına karşı toplumsal uyanıklık ve kurumsal yaptırım çağrısında bulundu.
Dernek, konutlarda kullanılması kesinlikle yasak olan tarım ilaçlarının — özellikle Alüminyum Fosfit gibi yüksek riskli fümigantların — yetkisiz kişiler tarafından uygulanmasının ciddi zehirlenmelere yol açtığını vurguladı. Açıklamada, “Sorun yetkili firmalar değil; kayıt dışı, kontrolsüz çalışan korsan uygulamacılardır” ifadelerine yer verildi.
“Tarım ilacı konutta kullanılamaz, korsan uygulayıcılar ölümcül risk oluşturuyor”
ÇEVSADER’in açıklamasında tehlikenin boyutları şu şekilde özetlendi:
Yanlış madde: Tarım için ruhsatlı, öldürücü etkisi yüksek kimyasalların evlerde kullanılması
Yanlış uygulayıcı: Eğitim almamış, denetimsiz, kayıt dışı kişiler
Yasal risk: Korsan ilaçlama yapanların ağır para ve hapis cezalarıyla karşı karşıya olduğu; izinli firmaların ise Sağlık Müdürlükleri tarafından düzenli olarak denetlendiği vurgulandı.
Kurumsal çözüm önerileri: “Denetim sıkılaşmalı, bilgiler dijitalleşmeli”
ÇEVSADER, benzer olayların tekrar yaşanmaması için üç bakanlığa yönelik çözüm önerilerini kamuoyuyla paylaştı:
Tarım Bakanlığı: Tehlikeli fümigantların satış ve takibi sıkı denetim altına alınmalı.
Sağlık Bakanlığı: Yetkili firmalar ve ruhsatlı biyosidal ürünlerin dijital olarak doğrulanabildiği mobil uygulama veya karekod sistemi hayata geçirilmeli.
İletişim Kurumları: İnternet üzerinden verilen kontrolsüz ilaçlama reklamları sınırlandırılmalı; vatandaş güvenli firmalara yalnızca Sağlık Bakanlığı listeleri üzerinden ulaşmalı.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı’na kamu spotu hazırlama çağrısı da yapıldı.
Vatandaşa kritik uyarı: “Bu 4 belge yoksa yaptırmayın”
ÇEVSADER, ilaçlama hizmeti almadan önce vatandaşların mutlaka kontrol etmesi gereken zorunlu belgeleri şöyle sıraladı:
· Biyosidal Ürün Uygulama İzin Belgesi
· Uygulayıcı Sertifikası
· Sağlık Bakanlığı ruhsatlı ilaç kullanımı
· İmzalı Ek-1 Formu ve fatura
Dernek, ruhsatsız ürün kullanıldığının tespit edilmesi halinde vatandaşın İl Sağlık Müdürlükleri’ne ihbarda bulunmasının hem yasal hakkı hem de toplumsal sorumluluğu olduğunun altını çizdi.
