Geçtiğimiz haftalarda İspanya ve Portekiz’de yaşanan elektrik kesintisi konusunda değerlendirme yapan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkan Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, Fransa ve Almanya’nın kendilerini koruma refleksi nedeniyle elektrik devresini kestiği için yaşandığını söyledi.
TRT Radyo 1'de EPDK Basın Müşaviri Bülent Kaya’nın sunduğu Gündem Enerji Programında değerlendirmeler yapan Ulutaş, kesintinin en önemli sebeplerinden birinin İspanya ve Portekiz sisteminin Orta Avrupa sistemine enterkonnekte sistemine sadece iki hatla bağlı olmasından kaynaklandığını söyledi. Ulutaş, “Bu ülkenin içerisinde gerek enerji yönetiminin gerekse sistemin bazı kısımlarının yaşlanmış olmasından, manevra kabiliyetinin de zayıflamış olduğu önemli bir neden oldu. Olayın olduğu saatlerde ise elektrik kesintisinin ilk başlangıcından yaklaşık 10 dakika önce bir yük dalgalanması oluyor. Bu dalgalanmanın akabinde 10 dk içinde frekans düşmesi ve bunun sonucunda İspanya ve Portekiz’in bulunduğu İber Yarımadasının Orta Avrupa sisteminden kopması yaşanıyor ve elektrik kesintisi bütün İber Yarımadasına yayılmış oluyor” hatırlatması yaptı.
Yaşanılanların Avrupa’nın elektrik konusundaki kırılganlığının zayıflığının da göstergesi olduğunu kaydeden Ulutaş, “Bu Avrupa kıtasının bir elektriksel kırılganlığı değil. Orta Avrupa kısmının Fransa ve Almanya’nın çevre ülkelerle enterkonnekte iletişimi çok güçlüdür. Ama zayıf olan nokta İspanya ve Portekiz, Türkiye tarafı ve İtalya tarafında bu enterkonneksiyon daha küçük daha kapasitesi az ve sayıca daha az bağlantılarla yapılmıştır” tespitlerini dile getirdi.
İSPANYA YALNIZ BIRAKILDI
Zayıf enterkonnekte sisteminin yer aldığı uçtaki olan İtalya, İspanya ve Türkiye olarak bizim biraz daha hassas olarak bu konuya bakılması gerektiğini kaydeden Ulutaş şöyle devam etti:
“İspanya’daki lokal arızayı büyüterek Fransa’nın anında sistemini korumak için İspanyaya giden hatları devre dışı bırakması, İspanyayı yalnız başına bırakmıştır. Fransa ve Almanya, Orta Avrupa yarım adasında herhangi bir elektriksel sistemsel sıkıntı oluşmadı. Sistemde bir arıza çıktığı anda Fransa enterkonneksiyon sisteminden İspanya’yı koparmıştır. Kendisini izole etmiştir. Orta Avrupa kendisini korumuştur. Olayın olduğu andaki datalara bakıldığında özellikle İspanya’nın olaydan 10 dk önceki enerji datalarında birden bir düşüş yaşanırken, Fransa’da hiçbir etkisi görünmemiştir. Almanya’nın hiç umurunda olmamıştır İspanya’da yaşanan olay.”
TÜRKİYE’Yİ ETKİLER Mİ? HANGİ ÖNLEMLERİ ALMAK GEREK?
Hacı Ali Ulutaş, Türkiye’de 31 Mart 2015 yılında yaşanan ve yaklaşık 8 saatlik kesintiyi hatırlatarak, şöyle devam etti:
“Burada İspanya örneği de bize iyi bir ders oldu. Avrupa kendisini korumak için sizi devre dışı bırakıyor. Kendi ayaklarınız üzerinde duracağımız bir sistemi kurmamız gerekiyor. Enerji sistemimizin kendi ayakları üzerinde durabileceği donelerimiz var. Yenilenebilir enerji kaynaklarımızın yanı sıra doğalgazlı ve barajlı santraller ile kömür santrallerimiz bulunuyor. Bizi etkileyebilecek sistem söz konuş değil. Bulgaristan sınırında ENSOE ile birleştiğimiz noktada bu dalgalanmayı da görebiliyoruz. Bunları tolere edebilecek imkanlarımız var.”
