Önceki yazımızda dünyanın tek kutuplu olmaktan çıkıp 'çok kutuplu' hale gelme sürecinde yaşanan çatışmaların ABD/AB bloku ile Rusya/ŞİÖ bloku arasındaki gerilimi artırdığını, bu koşullarda Türkiye'nin Rusya ile yakınlaşma ve ŞİÖ'ye katılma niyetinin gerçekleşmesinin kolay olmadığını söylemiş...
Örnek olarak da Rusya ile Almanya arasında doğalgaz aktarımı yapan Kuzey Akım nakil hatlarına yapılan sabotajı ve Rusya'nın Mir sisteminin Türkiye'de kullanımına karşı ABD'nin Türkiye'deki bankalar üzerinde kurduğu baskıyı göstermiştik...
Türkiye'nin Rusya'ya yakınlaşma girişimi üzerine ABD'nin Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimine (GKRY) verdiği desteği artırması da gerilimin bir başka sonucudur.
***
Rusya'ya karşı yürütülen tecrit kampanyasının bir parçası olarak gösterilen bu girişimlerin tümü aslında Rusya'dan çok Türkiye'yi hedef almaktadır...
ABD Savunma Bakanlığının, silah ambargosunun ardından Rum yönetimi ile birlikte askeri tatbikat yapması ve GKRY'yi ABD Savunma Bakanlığı bünyesindeki Ulusal Muhafızlar Bürosu Eyalet Ortaklığı Programına dahil etmesi bunun son örneğidir...
Bu konu ile ilgili olarak Türkiye Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 'ABD bu adımıyla, Ada'daki iki taraf arasında dengeyi bozmanın da ötesine geçerek, bizzat taraf tutar hale gelmiştir. ABD, bu tür adımlarla Kıbrıs meselesinin adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüme kavuşturulması sürecinde yapıcı rol oynama imkanını da kaybetmektedir' ifadesi kullanılmıştır.
***
Bu gelişmelerin ardından Pentagon'a yakınlığıyla tanınan Michael Rubin'in yazmış olduğu bir makale, baskıların daha da artacağını göstermektedir...
American Enterprise Institute adlı kurumun yayın organında yayınlanan makalede Rubin, Kuzey Akım hattına yapılan sabotajın ardından Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya aktaran Türk Akımı boru hattının da hedef alınmasını savunarak, 'Joe Biden yönetimi, Türk Akımı ve benzeri boru hatlarına, Kuzey Akımı 2'ye yaptığı muameleyi yapmalı. Kuzey Akımı 2'ye karşı alınan tavır, aynı sebeplerle Türk Akımı'na karşı da alınmalı' ifadesini kullanmıştır...
Azerbaycan ve Türkiye'nin, Rus gazını 'kara para aklar gibi akladığını' iddia eden Rubin, Türkiye'ye vurulacak bu darbelerin ardından ABD'nin İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi tarafından geliştirilen EastMed boru hattı projesini desteklemesi gerektiğini öne sürmüştür.
***
Bilindiği gibi, bu proje, İsrail'in Doğu Akdeniz'de çıkaracağı doğal gazın, GKRY ve Yunanistan üzerinden geçecek boru hattıyla Avrupa'ya taşınmasını öngörüyordu...
Ukrayna gerginliği tırmanırken ABD yönetimi, Türkiye ile Rusya'nın yakınlaşmasını önlemek amacıyla bu projeden desteğini çektiğini açıklamış, bunun üzerine proje rafa kaldırılmıştı...
Şimdi bu tehdit, ABD yönetimi üzerinde etkili bir danışman olan Rubin'in ağzından tekrar gündeme getirilmiş bulunuyor.
***
Türkiye'nin doğal gaz ihtiyacının karşılanmasında Rusya'nın Gazprom şirketinden sağlanan gaz büyük önem taşıyor...
Türkiye'nin doğal gaz sistemine giren toplam miktar, 2021'de bir önceki yıla göre yüzde 23,2 artarak 61 milyar 601 milyon 555 bin metreküpe ulaşmış, 2022 yılı başında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar, döviz ve doğalgaz fiyatlarının yükselmesinin Türkiye ekonomisini zorlayacağını açıklamıştı...
Bunun üzerine Gazprom ile yeni bir anlaşma yapılmış, Türk Akım boru hattı üzerinden Türkiye'ye dört yıl boyunca yıllık 5,75 milyar metreküp gaz sağlanması kararlaştırılmıştı. Bu gaz karşılığında Rusya'ya yapılacak doğalgaz ödemelerinin yüzde 25'inde ruble kullanılacaktı. Anlaşma ile Türkiye'ye önemli bir avantaj sağlanmıştı.
***
Sonuç olarak...
Ortaya çıkan genel tabloya baktığımızda, Rusya ve ŞİÖ ile ilişkilerin geliştiirilmesinin sağlayacağı yararların siyasi iktidar tarafından da görüldüğünü söyleyebiliriz. Ancak Ukrayna Savaşının sürüp gittiği ve küresel kutuplaşmanın arttığı koşullarda bu yönde atılmak istenen adımların önüne ABD tarafından büyük engeller çıkarılmaktadır...
Türkiye, ekonomik açıdan Batı'nın finans sistemine, savunma açısından ise NATO'ya bağımlı kaldığı sürece bu engelleri aşmak çok zor olacaktır.
(Bitti)
