• Obezite kısaca hangi rahatsızlıklara yol açar?
Her yıl artış gösteren çocukluk çağı obezitesi birçok hastalığın habercisidir. Obezite çağımız yaşam koşullarının yarattığı hareketsizlik ve beslenme bozukluğu sonucu oluşmaktadır. Obeziteye yol açan nedenlerin ortadan kaldırılması ve hareketli yaşam koşullarının sağlanması obezite ile mücadelenin ana hedefi olmalıdır. Çünkü obezite oluşmasını önlemek koruyucu hekimliğin amaçlarındandır. Çocukları ve aileleri bu konularda bilgilendirmek, farkındalık yaratmak görevimizdir.
VERİLERLE ÇOCUKLARDA OBEZİTE
• Çocuklarda obezite ne durumda?
Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı verilerine göre obezite sıklığı 2011 yılında yüzde 6,5; 2013'te yüzde 8,3; 2016 yılında da yüzde 9.9'a çıkıyor. Bu çalışmalara bakanlık daha devam edecek. Burada vurgulamak istediğim verilen tüm eğitimlere ve çalışmalara rağmen başarılı olamadığımız. Obezite gün geçtikçe artıyor, bu bence ticari amaçlı firmaların ya da endüstriyel gıda teşvik eden yayınların zararları. Bu noktada 2010 yılında yüzde 6.7idi. 2010 yılında 20 milyon çocuk obezdi. O yıllarda deniliyordu ki: 2020 yılında bu çocuk sayısı daha da artarak 60 milyon çocuk obez olacak. Biz şu an bilmiyoruz ama bunu bu yıl ya da 2021 çalışmaları gösterecek.
• Obeziteye karşı çocuklar nasıl beslenmeli?
Beslenme çok önemli. Uygunsuz gıdaların alımını engellemek gerekiyor. Evde hazırlanmış yemekleri yemek önemli. Dışarda satılan yiyeceklerden uzak durmak gerek. Özellikle besin değeri olmayan gıdalardan uzak durulmalı. Karbonhidratlı besinler az tüketilmeli. Günlük beslenmede ise çocuk sabah iyi bir kahvaltı yapacak, öğle öğününü atlamadan almalı ve akşam öğününden sonra ek gıda almamalı. Belki yatmadan önce şekersiz bir çay ya da 1 bardak süt içebilir. Obez olmadan önce obeziteyi önlemek çok daha önemli.
• Peki Türk toplumunun beslenme alışkanlığı ne durumda?
Türk toplumunun beslenmesi biraz sıkıntılı. Biz mantının veya pilavın yanında ekmek yiyen bir toplumuz. Bu beslenme tarzı çok yanlış. Ne yememiz gerekiyor diye sorarsanız, tabii ki aşırı doza kaçmadan et, baklagiller, sebze, meyve yemek gerekiyor. Eğer insanlar et alamıyorsa bunu baklagillerle telafi edebilir. Baklagil de et yerine geçebilir. Bunun yanında yumurta, tavuk çok önemli. Bu gıdalar ucuz ve çok iyi protein kaynağı.
HANGİ HASTALIKLARDA RİSK TAŞIYOR
• Obeziteler hangi hastalıklarda daha fazla risk taşıyor?
Obezite birçok hastalık riskini birlikte getiriyor. Bunların başında kardiyovasküler yani kalp rahatsızlıkları ve kanser hastalıkları geliyor. Obez olan çocukların erişkinlikte ölüm oranları obezite olmayan çocuklara göre 2-3 kat daha fazla. Dünya Sağlık Örgütü ölüm nedenleri verilerine göre obezite ölüm nedenleri arasında ilk 5'te. Diğer risk faktörlerine baktığımızda 1'inci risk faktörü hipertansiyon, 2'nci sigara, 3'üncü yüksek kan şekeri, 4'üncü fiziksel inaktivite yani hareketsizlik, 5'inci faktör obezite. Düşünün obez bir insanın ölüm riski ne kadar fazla.
• Obeziteye karşı ne yapmak gerekiyor?
Bakın obeziteyle en etkili mücadele eğitimle başlar. Gerekirse okullarda obezite, hatta beslenme dersi konulmalı. Bunu anlatacak kişi de mümkünse bu konuda bilgili ihtisaslı biri olmalı. Bunun yanında annelere, babalara, hatta ve hatta anneannelere dedelere babaannelere büyük babalara da eğitim verilmeli. Çünkü babaanne, anneanne çocuklara ödül diye şeker veriyor ancak, bu da çok yanlış bir tavır.
• Obezitede cerrahi müdahale ile ilgili neler söylersiniz?
Cerrahi tedavi en son care olarak düşünülebilir. Tüm tedaviler diyetler uygulandıktan sonra cerrahi operasyon hasta doktor işbirliğinde yapılabilir. Hatta geçtiğimiz günlerde Gazi Üniversitesi ve Çocuk ve Ergen Obezite Derneği tarafından düzenlenen Çocuklarda Obezite Beslenme Sempozyumu yapıldı. Yaklaşık 150 kişinin katıldığı toplantıda konusunda uzman hekimler tarafından, tüm hekimlere, hemşirelere, diyetisyenlere ve fizyoterapistlere çocuklarda obezite konusunda eğitim verildi. Size de böyle önemli bir konuda bizimle yaptığınız söyleşi için teşekkür ederiz.
