Asıl adı Tahsin Tarık Üregül olan sanatçı, subay bir babanın oğlu olarak 13 Aralık 1949'da dünyaya geldi. Usta oyuncu, babasının görevi nedeniyle öğrenimine farklı şehirlerde devam ettikten sonra İstanbul Bakırköy'de liseden mezun oldu.
Yıldız Teknik Üniversitesinde Makine Mühendisliği bölümünü bitiren Akan, bu mesleğin kendine uygun olmadığına karar vererek İstanbul Üniversitesi Gazetecilik Enstitüsüne kaydoldu. Bu dönemde hayatını kazanmak için işportacılık gibi çeşitli işler yaptı.
Mühendislikten beyaz perdeye uzanan yol
Akan'ın sinema kariyeri, 1970'te "Ses" dergisinin artist yarışmasında birinci olmasıyla başladı.
Yönetmen Mehmet Dinler'in "Solan Bir Yaprak Gibi" filmiyle 1971'de beyaz perdeye adım atan sanatçı, bu filmle birlikte "Tarık Akan" sahne adını kullanmaya başladı.
Sempatik tavırları, uzun boyu ve yeşil gözleriyle kısa sürede şöhreti yakalayan Akan, 1970-1975'te "Ah Nerede", "Mavi Boncuk", "Sev Kardeşim" gibi romantik komedilerde rol aldı. Ertem Eğilmez'in yönettiği 1975 yapımı "Hababam Sınıfı" filminde canlandırdığı "Damat Ferit" karakteri ise sanatçıyla özdeşleşti.
Tarık Akan, 1970'lerin sonlarına doğru kariyerinde bir dönüm noktası yaşayarak, salon filmlerinden uzaklaştı ve toplumsal, politik içerikli yapımlara yöneldi.
Cüneyt Arkın ile başrolü paylaştığı "Maden" ve Zeki Ökten'in yönettiği "Sürü" filmlerinde 1978'de rol alan sanatçının, uluslararası alandaki en büyük başarısı, senaryosunu Yılmaz Güney'in yazdığı, 1982'de Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye kazanan "Yol" filmi oldu.
Akan, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından 1981'de Almanya'da yaptığı bir konuşma nedeniyle Türkiye'ye dönüşünde tutuklandı. 12 yıl hapis istemiyle yargılandığı davada 2,5 ay hücre hapsi yattıktan sonra beraat eden başarılı oyuncu, bu zorlu süreci ve darbe dönemine dair tanıklıklarını 2002'de yayımlanan "Anne Kafamda Bit Var" isimli kitabında okuyucuyla paylaştı.
Başarı ve ödüllerle süslü bir kariyeri oldu
Sanat hayatı boyunca sayısız ödüle layık görülen Tarık Akan, "Suçlu", "Maden", "Pehlivan" ve "Karartma Geceleri" gibi filmlerdeki performanslarıyla 7 kez Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde "En İyi Erkek Oyuncu" ödülünü kazanarak bu alanda rekorun sahibi oldu.
Sanatçı, 1996'da ise "Altın Portakal Yaşam Boyu Onur Ödülü"ne layık görüldü.
Oyunculuğun yanı sıra eğitimle de yakından ilgilenen ve Taş Mektep'in kurucu ortaklarından biri olan Akan, Aziz Nesin'in vefatı sonrasında Nesin Vakfının yönetimini devraldı.
Akciğer kanseri tedavisi gören usta sanatçı, 16 Eylül 2016'da, 66 yaşında hayatını kaybetti. Geride 120'ye yakın filmle unutulmaz bir miras bıraktı.
