Branchout Türkiye'nin küresel analizine göre, 2024 yılında dünya genelinde proje finansmanı piyasaları belirgin bir ivme kazandı. Küresel işlem hacmi bir önceki yıla göre yüzde 17 artarak 784 milyar dolara ulaşırken, proje finansmanı hacminin küresel GSYH içindeki payı yüzde 0,7 ile analiz döneminin en yüksek seviyesine çıktı. Yenilenebilir enerji sektörü, küresel işlem hacminin yaklaşık yarısını oluşturarak liderliğini korudu; telekomünikasyon sektörü ise 2024 yılında işlem hacmini neredeyse ikiye katlayarak en hızlı büyüyen sektör oldu. Son 10 yılda 27 adet mega proje (10 milyar dolar üzeri) finanse edilirken, geleneksel olarak petrol ve doğal gaz ağırlıklı olan bu listeye son iki yılda yarı iletken üretim tesisleri ve gigawatt ölçekli yenilenebilir enerji portföyleri de eklendi.
Raporun içeriğine ilişkin şu bilgiler verildi:
"Yüksek faiz ortamı ve küresel belirsizliklere rağmen Türkiye'de proje finansmanı 2024'te yüzde 185 büyüyerek 7,3 milyar dolara ulaştı; toplam 15 işlemle piyasa iki yıllık durgunluğun ardından yeniden ivme kazandı. Türkiye'de proje finansmanı piyasası, bir süredir devam eden dalgalı görünümün ardından yeniden hareketlenerek temkinli de olsa dikkat çekici bir büyüme performansı ortaya koydu.
"2024 yılı sektörel dağılımına bakıldığında, ulaştırma sektörü toplam 3,7 milyar dolarlık işlem hacmiyle yılı lider olarak kapatırken, yenilenebilir enerji sektörü 9 işlemle adet bazında en yüksek aktivitenin gerçekleştiği alan oldu. Dönemin öne çıkan büyük ölçekli işlemleri arasında Ceyhan Polipropilen Üretim Tesisi (1,7 milyar dolar), Yerköy-Kayseri Yüksek Hızlı Tren Projesi (1,4 milyar dolar), Kuzey Marmara Otoyolu Nakkaş-Başakşehir Kesimi (1,3 milyar dolar) ve YEKA RES-2 Rüzgar Enerjisi Portföyü (1,3 milyar dolar) yer aldı. Bu işlemler toplam proje finansmanı hacminin yaklaşık üçte ikisini oluşturdu ve Türkiye'nin enerji dönüşümü, altyapı geliştirme ve sanayi kapasitesini artırmaya yönelik projelerde proje finansmanının ne kadar kritik bir rol oynadığını açık bir şekilde gösterdi.
"2024 yılında gerçekleşen 15 işlemin 13'ünde uluslararası finansal kuruluşların yer alması, dış kaynaklı finansmanın Türkiye proje finansmanı ekosistemindeki belirleyici rolünü bir kez daha gösterdi. Toplam 5,8 milyar dolarlık dış finansman girişi, önceki döneme kıyasla kayda değer bir artış anlamına geliyor. Bu süreçte EBRD, KfW, Proparco, DEG, DFC ve UKEF gibi uluslararası kurumlar öne çıkarken, yerel tarafta özellikle TSKB, yenilenebilir enerji ve sürdürülebilirlik odaklı projelerde aktif rolünü sürdürdü.
"Proje finansmanı işlemlerinin türlere göre dağılımı, Türkiye'de yatırımların niteliğine ilişkin önemli bir görünüm sunuyor. 2024 yılında işlemlerin yüzde 71'i birincil finansman, yüzde 23'ü portföy finansmanı, yüzde 6'sı ise refinansman olarak gerçekleşti. Bu kompozisyon, Türkiye'de proje finansmanının ağırlıklı olarak yeni yatırımların, kapasite artışlarının ve stratejik projelerin hayata geçirilmesini destekleyen bir yapı sergilediğini ortaya koyuyor."
Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan, değerlendirmesinde şunları söyledi:
"Proje finansmanı piyasası, uzun süre temkinli ilerleyen yatırım ortamının ardından yeniden hareketlenme sinyalleri veriyor. Hem işlem hacminde hem de sektörel çeşitlilikte ortaya çıkan görünüm, Türkiye'de yatırım finansmanı dinamiklerinin dengeli bir normalleşme sürecine girdiğini gösteriyor. Ayrıca analizlerimiz, 2024 yılı proje finansmanı işlemlerinde borçlanma yapısının toplam sermaye bileşimi içinde yüzde 85,5 seviyesinde seyrettiğini ortaya koyuyor. Bu oran, yatırımların büyük ölçüde dış kaynaklı uzun vadeli finansmanla desteklendiğini teyit ediyor."
Proje Finansmanı ve Sürdürülebilirlik Lideri Mehmet Hüseyin Yılmaz ise yenilenebilir enerji odaklı eğilimi şöyle değerlendirdi:
"Yenilenebilir enerji projeleri, işlem adetlerinde dikkat çekici bir paya sahip. Bu eğilim, Türkiye'nin yeşil dönüşüm vizyonunun hem ulusal politikalar hem de uluslararası finansman kuruluşları tarafından desteklendiğini ve sürdürülebilir projelere yönelik yatırım ilgisinin giderek güçlendiğini gösteriyor."
Uluslararası Finansman Lideri Ahmet Anıl da uluslarası finansman perspektifini şu sözlerle aktardı:
"Uluslararası finansal kuruluşların projelerdeki belirgin varlığı, Türkiye'nin küresel finansman ekosistemindeki konumunu güçlendiriyor. Bu güçlü dış kaynak ilgisi, proje finansmanı piyasasında gözlenen toparlanma sürecinin en kritik bileşenlerinden birini oluşturuyor."
