Hayatını ülkemizin kültürel mirasına adayan, müzecilik tarihimizin önemli isimlerinden Mehmet Yusuf Akyurt’un uzun yıllar raflarda saklı kalan “Resimli Türk Âbideleri”, dokuz ciltlik prestij baskıyla bilim ve kültür dünyasına kazandırıldı.
Türk Tarih Kurumunca yayımlanan Resimli Türk Âbideleri (Yusuf Akyurt Koleksiyonu) adlı eser Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu’nda düzenlenen törenle tanıtıldı.
Türkiye'nin kültür ve akademi dünyasını buluşturan törende konuşan Bakan Ersoy, eserin yalnızca bir kitap değil; milletimizin köklü medeniyet birikimini, taşlara ve nakışlara işlenmiş kimliğini günümüze taşıyan bir kültür hazinesi olduğunu vurguladı.
“Resimli Türk Âbideleri” Artık İlham Kaynağı
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, hayatını kültürel mirasa adayan Yusuf Akyurt’un ilk müzelerin kurulmasına öncülük ettiğini belirterek “Onun gayretleriyle Konya Asar-ı Atika Müzesi kurulmuş, Mevlâna Türbesi bir müze düzenine kavuşturulmuş, Anadolu’nun pek çok köşesindeki sanat eserleri kayıt altına alınmıştır.” dedi.
Bakan Ersoy, Türk Tarih Kurumunun titiz çalışmasıyla dijital ortamda erişime açıldıktan sonra dokuz cilt halinde yeniden basılan eserin, artık yalnızca araştırmacılara değil; gençler, öğrenciler ve sanat meraklılarına da ilham veren bir başucu kaynağı haline geldiğini ifade etti.
Milletin hafızasının onun geleceğe emanet ettiği eserlerde saklı olduğunu belirten Ersoy, “Camilerimiz, medreselerimiz, köprülerimiz, hanlarımız yalnızca taş ve tuğladan ibaret değildir; her biri birer kimlik belgesidir, birer medeniyet nişanesidir.” dedi.
Resimli Türk Âbideleri eserinin de bu belgelerin fotoğraflarla, çizimlerle, notlarla kayda geçirildiği öncü bir çalışma olduğunu dile getiren Ersoy, bu hafızayı koruma, geliştirme ve gelecek nesillere aktarma sorumluluğunu taşıdıklarını sözlerine ekledi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak bu anlayışla, Türkiye’nin dört bir yanında restorasyon projeleri yürüttüklerini, müzeleri çağın gereklerine uygun şekilde yenilediklerini, eserleri dijital ortamlara taşıyarak evrensel erişime açtıklarını kaydeden Bakan Ersoy, “Çünkü biz biliyoruz ki: Mirasımıza sahip çıkmak, geleceğimizi inşa etmenin en güçlü yoludur.” dedi.
Türk Tarihinin Görsel Hafızası Gün Yüzünde
Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yüksel Özgen de Yusuf Akyurt’un 1940’lı yıllarda Türk Tarih Kurumu adına Anadolu’yu adım adım gezerek hazırladığı “Resimli Türk Âbideleri”nin önemine dikkat çekti.
Başkan Yüksel Özgen, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinden kalan binlerce mimarî yapının vakfiye, kitabe ve planlarıyla kayıt altına alındığını, bugün büyük kısmı kaybolmuş ya da tahribata uğramış olan bu eserlerin izinin bu koleksiyon sayesinde sürülebildiğini vurguladı.
Başkan Özgen, 1.000'i aşkın fotoğrafla zenginleşen külliyatın yalnızca akademik camiaya değil, kültürel mirasa ilgi duyan geniş bir okuyucu kitlesine de hitap ettiğini belirterek, çalışmanın tarihî yapıların belgelenmesi ve korunması açısından örnek bir belgeleme projesi niteliği taşıdığını söyledi.
Koleksiyonun Yayına Hazırlanma Süreci
Türk Tarih Kurumu Kütüphanesinde muhafaza edilen ve Anadolu’nun tarihine ışık tutan Yusuf Akyurt Koleksiyonu kurum tarafından Resimli Türk Âbideleri adıyla dokuz cilt hâlinde yayımlandı.
Konya Mevlâna Müzesi’nin kurucu müdürü olan Akyurt’un 1942–1950 yılları arasında yürüttüğü çalışmalarda Konya, Karaman, Kastamonu, Sivas, İstanbul, Amasya, Balıkesir ve Maraş gibi şehirlerdeki bini aşkın anıt fotoğraf, vakfiye, kitabe ve yapı planlarıyla kayıt altına alındı.
İlk olarak 2024’te e-kitap olarak erişime açılan, 2025’te ise prestij baskıyla yayımlanan eser; anıtların 1940’lı yıllardaki görünümlerini, kitabe ve vakfiyelerini eski harflerle ve çeviri yazılarıyla okura sunuyor.
Günümüze ulaşamayan ya da zarar gören eserleri de barındıran bu külliyat, Türk Tarih Kurumunun titiz çalışmasıyla kültür, bilim ve sanat dünyasına kazandırıldı.
