AKP Hükümeti, 2016 yılında tarımla ilgili iddialı bir proje açıklamıştı: Milli Tarım Projesi...
Dönemin Başbakanı Binali Yıldırım tarafından açıklanan projede şu hedefler belirlenmişti:
* Havza bazlı üretime destek verilmesi, buğday ve yem bitkileri ağırlıklı olarak 19 ürünün 'stratejik ürün' olarak belirlenerek ülkenin her yerinde desteklenmesi,
* En önemli girdilerden birini oluşturan tarımsal amaçlı kullanılan mazotta yüzde 50 oranında destek verilmesi,
* Tarımsal ürünlerin piyasalarını düzenlemek için TMO ve ESK gibi kamu kurumlarının etkin olarak devreye sokulması, hububat, üzüm gibi ürünlerin rekoltelerinin bakanlıktan tek elden açıklanarak spekülasyonların, haksız kazancın önüne geçilmesi,
* Desteklemelerin artırılması,
* Hayvancılıkta yerli üretimin desteklenmesi, mera hayvancılığı yetiştirme bölgeleri ve damızlık hayvan merkezleri kurulması, ve ithalatın damızlık hayvan ile sınırlanması,
* Tarım topraklarının amaç dışı kullanımının engellenmesi ve bölünmüş tarım topraklarının toplulaştırma çalışmalarının hızlandırılması.
***
Projede belirlenen hedefler oldukça gerçekçiydi...
O nedenle proje tarımla ilgili üretici ve teknik eleman örgütleri tarafından olumlu karşılanmıştı...
Örneğin Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) o günlerde yaptığı bir açıklamada 'belirlenen hedeflerin TZD tarafından belirlenen ilkelerle uyum halinde' olduğunu...
Ve 2017 yılında uygulamaya konulacağı belirtilen bu vaadlerin gerçekleşmesi için bir sivil toplum kuruluşu olarak katkıda bulunmaya hazır olduğunu kamuoyuna açıklamıştı.
***
Burada tarihe karışmış o projenin amacına nasıl ulaşamadığını uzun uzun anlatmak 'anakronizme' saplanmak olur, o nedenle kısaca belirtelim:
Ne yazık ki o projedeki vaadlerin hiçbiri gerçekleşmedi...
Ve vaadler zaman içinde unutuldu, gitti.
***
Şimdi karşımızda yeni bir proje var: 'Tarımda Milli Birlik Projesi'...
Projenin ayrıntıları geçtiğimiz günlerde Dünya gazetesinde tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım'ın köşesinde yayınlandı...
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın incelemesine sunulan projenin önümüzdeki günlerde resmen ilan edilmesi bekleniyor.
***
Proje ile ilgili kamuya yansıyan bilgiler ışığında bir ön tespit yaparsak, bu projenin tarımda köklü bir üretim hamlesinden çok, gıda enflasyonunun toplumda yarattığı rahatsızlıktan ağzı yanan hükümetin sebze ve meyve başta olmak üzere tarım ürünlerinin fiyatlarındaki yükselişi durdurma kaygısından kaynaklandığı anlaşılıyor...
O nedenle projenin amacı belirlenirken 'Tarımda Milli Birlik Projesi; herkesin sağlıklı beslenmesini makul fiyatlar ve hakkaniyetli bir değer zinciriyle sağlayarak ülkemizin uluslararası alanda rekabetçi bir güç olmasını merkeze alır' ifadesine yer verildiği belirtiliyor...
Devamla şu tespit yapılıyor:
'Tarladan sofraya kadar uzanan ürün değer zincirlerinde yüzde 50'ye varan israf ve verimsizlikler yaşanmaktadır. Ölçek problemi nedeniyle tarımsal maliyetler oldukça yüksektir. Plansızlık ve yetersiz veri nedeniyle gıda fiyatlarında suni dalgalanmalar ve fiyat artışları yaşanmaktadır. Değer zinciri kopuktur. Katma değer hakkaniyetli dağıtılmamaktadır.'
***
Bu amaçla tarıma merkezi bir yapının empoze edileceği anlaşılıyor...
Normalde bu yapının kamu kurumları tarafından desteklenen tarımsal üreticilerin kooperatifler bünyesinde birleştirilmesi ve desteklenmesi ile yaratılması beklenirdi,; ancak durumun öyle olmadığı görülüyor...
'Yalın Sistem' adı verilen bu merkezi yapının tepesine 'Global Oyuncu' olarak Semerat Holding adlı bir yapı oturtuluyor...
Holdingin işlevi ise şöyle anlatılıyor: 'Girdi temini, lojistik, pazarlama ve perakende aşamalarında üreticiden tüketiciye değer zincirini makro ölçekte planlayarak organize edecek ve bu gücünü uluslararası alana taşıyacaktır.'
***
Bu holdingin altında ise kurulması öngörülen bir 'Milli Birlik Kooperatifi' var...
Milli Birlik Kooperatifi'nin 'Bakanlık Taşra Teşkilatı ve Tarım Kredi Kooperatifi konsolide edilerek' oluşturulacağı, bu yapının 'üreticilerin girdileri, toprak/su gibi kaynakları, üretim ve pazarlama ihtiyaçları makro planlama perspektifi ile organize edeceği' belirtiliyor.
Piramidin en altında ise 'çiftçiler, ormancılar ve balıkçılar' yer alıyor.
(Devam edecek)