Mor Çatı, yaşadıkları şiddet nedeniyle kendilerinden destek alan kadınların deneyimlerine yer verdiği 'Koronavirüs Salgını ve Kadına Yönelik Şiddet/Mor Çatı Kasım-Aralık 2020 Raporu' hazırladı. Raporda, 'Koronavirüs salgını öncesinde de sıklıkla karşılaştığımız bu ihmaller için salgın bir bahane olarak kullanılmaya devam ediliyor. Kasıtlı olarak ya da bilgisizlik nedeniyle kadınların hayatlarını tehlikeye atan kamu görevlileri hakkında herhangi bir işlem yapılmayarak kötü uygulamalar adeta ödüllendiriliyor. Kanunlar işlemez hale getiriliyor. Kasım ve Aralık ayında da 6284 sayılı Kanun kapsamında sığınağa gitmek isteyen birçok kadının sığınağa kabulünün yer olmadığı gerekçesiyle yapılmadığına tanıklık ettik. Bu durum sığınak kapasitelerinin olması gerekenin çok altında olduğunu bir kez daha gösteriyor.' denildi.
'HAPİS HAYATI YAŞIYORLAR'
Raporda Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinin (ŞÖNİM) veri tutmak dışında kadına yönelik şiddetle mücadele de görev almaması, kadınlara sığınak dışında herhangi bir sosyal destek alternatifinin sunulmuyor oluşu kadınları şiddet gördükleri evlere mahkum ettiği ve can güvenliklerini tehlikeye attığı ileri sürdü. Sığınakta kalan kadınların deneyimlerinin devlet sığınaklarında kadınları güçlendirmekten uzak uygulamaların yaygınlığını gösterdiği savunulan raporda, 'Kadınların hayatlarını tekrar kurabilmeleri için ihtiyaç duydukları destekler verilmediği gibi güvenlik gerekçesiyle hapis hayatı yaşadıklarına şahit oluyoruz. Kadınları güçlendirecek, ihtiyaçlarına yönelik destek sunacak bir çalışma yerine kolaya kaçarak yasaklama yoluna gidildiğini ve bu anlayışın sonucu olarak kadınların kötü muameleye maruz bırakıldığını görüyoruz' iddiaları yer aldı.
6284 SAYILI KANUN KÂĞIT ÜSTÜNDE UYGULANIYOR
6284 Sayılı Kanun kapsamında verilen kararların sürelerinin gittikçe kısalması ya da kadınlar için verilen kararların çocukları için alınamayabiliyor olmasının, kanunun sadece kağıt üstünde uygulandığının kanıtı niteliğinde olduğu ifade edilen raporda 'Kararlar kadınları şiddetten uzaklaştırmak ve şiddetti uygulayana karşı korumak için değil, göstermelik olarak veriliyor. Öyle ki bazı kadınların deneyimleri ihmal zinciri olarak karşımıza çıkıyor. Kadınların şiddetten uzaklaşma mücadelelerine bir de kurumlara karşı vermek zorunda kaldıkları mücadele ekleniyor. Görevini gereği gibi yapan görevliler, kadınları destekleyen uygulamalar ise kadınların hayatlarını olumlu yönde değiştiriyor. Şiddetten uzaklaşmaları ve yeni bir hayat kurmaları için güçlendiriyor. Bu nedenle kötü uygulamaları teşhir etmeye ve kurumlara sorumluluklarını hatırlatmaya ısrarla devam ediyoruz. Bunun yanı sıra kimi belediyelerin örnek çalışmaları ile fark yaratabildiklerini görüyoruz. Kadınların şiddetten uzaklaşabilmeleri için onları ihtiyaçlarına göre destekleme ve koordinasyon kurma hassasiyet ve özenini göstererek alanda iyi örnek oluşturduklarını gözlemliyoruz' denildi.
Mor Çatı'dan destek alan kadınların deneyimleri ve kadınlarla dayanışma kurulmasıyla birlikte oluşan tanıklıklardan bazıları şöyle:
• Sığınağa gitmek için karakola başvuran bir kadın başvurusunun koronavirüs gerekçesi ile kabul edilmediğini aktardı.
• Sığınağa başvuran bir kadın polisin kendisine 'Biz ilgilenmiyoruz, Mor Çatı'yı arayacaksınız' dediğini ifade etti.
• Karakol üzerinden sığınak başvurusunda bulunan bir kadın kendisine sığınağa savcılık kararıyla gidilebildiğinin söylendiğini paylaştı.
• Yaşadığı şiddet sonrası ağır düzeyde fiziksel hasar almış bir kadın, hem fiziksel olarak hem ruhsal olarak iyileşmeye çalıştığı süreçte ŞÖNİM sığınağından destek aldığını, sığınakta kaldığı süre boyunca personel tarafından sürekli azarlandığını, sabah yedide uyanamadığı takdirde tutanak tutulduğunu aktardı.
• Bir kadın, arkadaşının partnerinin kendisini tehdit etmesi sebebiyle 183'ü aradığında haklarına ve yapabileceklerine dair bilgi verilmediğini aktardı. 6284 sayılı Kanun kapsamında şiddet uygulayanı uzaklaştırma, iletişim kanallarından engelleme hakkına dair herhangi bir bilgilendirme yapılmadığını gördük.
• Bir kadın şiddet uygulayanı uzaklaştırmak için karakola başvurduğunda başvurusunun alınmadığını ve saatlerce karakolda bekletildiğini paylaştı.
• Bir kadının bizimle paylaşımı sonucunda 6284 sayılı Kanun'un uygulanması için polise başvurduğunda ifadesinin hatalı bir biçimde alındığını ve söz konusu kanun kapsamında edindiği şiddet uygulayanın uzaklaştırılması hakkından yararlanmasının da engellendiğini gördük.
• 6284 sayılı Kanun kapsamında kendisine şiddet uygulayan komşusunu uzaklaştırmak isteyen bir kadın, kolluğun kendisine sadece 'akrabasına karşı' uzaklaştırma kararı çıkarabileceği bilgisi verdiğini paylaştı.
• Bir kadın kendisi ve çocukları için 6284 kapsamında gizlilik kararı başvurusu yaptığını fakat kararın sadece kendisine çıktığını paylaştı. Çocukları için gizlilik kararı talebinin 'herhangi bir tehlike görülmediği' gerekçesiyle reddedildiğini aktardı.
• 6284 sayılı Kanun kapsamında savcılıktan gizlilik kararı isteyen bir kadın savcının kendisine bu kararın terör suçlularına verildiğini söylediğini aktardı.
• Yaşadığı şiddet sonucu evden çıkan bir kadın kişisel eşyalarını almak için eve geri döndüğünde ev sahibinin kendisini engellediğini aktardı. Durum hakkında savcılığa şikayetçi olup destek istediğinde savcılığın böyle bir yetkileri olmadığını söylediğini ve şikayeti almadığını paylaştı.
• Yaşadığı şiddet sonrası acil yardım için karakola başvuran bir kadın karakolda sürecin uzatıldığını, dışarıda soğukta bekletildiğini aktardı. Daha sonra aile içi şiddet biriminden memurların kendisini 'Burası boşanma yeri mi' diye azarladığını, 6284 sayılı Kanun kapsamında tedbir nafakası hakkında bilgi verebilecekken böyle bir hakkı yokmuş gibi davrandıklarını aktardı. Polisin 'Boşanacak mısınız?' diye sorup 'Boşanmayacaksanız bunlara gerek yok.' dediğini, kendisini sürekli sığınağa göndermeye çalıştıklarını, diğer hakları hakkında bilgilendirmediklerini aktardı.
• Boşanma davası için avukat isteyen ve dava sürecinde hak kaybetmekten korkan kadın avukat talebi için şehrindeki baroya başvurduğunda kendisine randevunun dava tarihinden sonra verildiğini ve 'geç kalmışsınız' tavrı ile karşılaştığını aktardı.
• Kocasının akrabaları tarafından evine saldırılan, saldırı sonucu evinin camları kırılan ve çocukları bu şiddete şahit olan kadın polise şikayetçi olduktan sonra savcılık tarafından arabuluculuk için çağırıldığını ve bu esnada savcı tarafından dinlenmeyip 'Ne olmuş ki cam kırıldıysa' deyip geçiştirildiğini ve azarlandığını aktardı.
• Uzun yıllar evliliğinde şiddet gören bir kadın yaşadığı sıcak şiddet sonrası şikayetçi olmak için jandarmaya gittiğinde 'Senin gibi kaç kadın var biliyor musun' denildiğini ve akut müdahalede bulunulmadığını aktardı. Ancak jandarmaya itiraz ettikten sonra uzaklaştırma alabildiğini iletti.
• Yaşadığı şiddet sonucu devlet sığınağına giden bir kadın sığınakta telefon kullanmalarına ve dışarıya çıkmalarına izin verilmediğini aktardı.
• Partnerinin kendisine bıçak çekmesi sonrası şikayet için karakola giden bir kadın ifadesi alınmadan önce 2 saat bekletildiğini aktardı. Polislerin anlayışlı olmadıklarını, 'Çocuğunuz var bir orta yolu bulmanız lazım' dedikten sonra uzaklaştırma kararı verdiklerini, kadın çocuk için de uzaklaştırma kararı için istediğinde 'Çocuk için veremiyoruz' dediklerini aktardı.
• Kocasının uyguladığı fiziksel şiddet sonrası acil yardım için KADES ile polisi çağıran bir kadın, işlem yapması için polisi 'Bu evde kalmamam gerekiyor' diye ikna etmek zorunda kaldığını aktardı.
• Eşya fırlatılarak maruz bırakıldığı fiziksel şiddete dair darp raporu almak için hastaneye sevk edilen bir kadın darp raporunda nasıl yaralandığının yazılmadığını, sadece yaralandığı bölgede lezyon olduğunun yazıldığını aktardı.
