CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’nin Çiftlik ilçesine bağlı Alay kasabasında patates üreticilerinin yaşadığı mağduriyete dikkat çekti. Büyük üretici ve işletmelerin ürün satmasına karşın küçük aile tipi işletmelerde tüccar alım yapmayınca patates depoda kalıp hayvan yemi olduğunu belirten Gürer, "Yeni dönem patates ekiminin başladığı bölgede geçen yıl ekilen patates bir bölümü çöp oldu." dedi. Gürer, “Yılbaşında Adana’da turfanda patatesi zirai don vurunca, depolardaki patateslerin bir kısmı hareket gördü. Ancak tüccarların daha iyi koşullarda muhafaza edilen patates alması, küçük aile tipi işletmelerin patatesi depoda kalmasına neden oldu. O patatesler hayvan yemi olarak kaldı. Büyükşehirlerde kilosu en az 20 liradan, marketlerde 35-40 liraya kadar çıkan patates de kamucu bir yaklaşımla soruna bakılmaması ürünün gıda ürünü olarak tüketimini olanaklı kılmadı,” diye konuştu .
GÜRER: NİĞDE'DE PATATES ÇÖP OLUYOR
Devletin Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) aracılığıyla duruma müdahale etmesi gerektiğini vurgulayan Gürer, “Toprak Mahsulleri Ofisi bu ürünleri alıp sağlıklı biçimde muhafaza etseydi, hem vatandaş uygun fiyatlı patates yiyecekti hem de üretici mağdur olmayacaktı. Tüccarın elinde bırakılan piyasa nedeniyle tüccar, işine gelen ürünü işine gelen fiyattan alıyor, stokluyor ve piyasaya uygun fiyatta satarak para kazanıyor. Ama üretici, ‘Bu patatesin tamamı artık satılamayacağı için hayvan yemi olacak,’ diyor. Bu ise milli servetin israfı anlamına geliyor. Patates, hububattan sonra en çok tüketilen ürünlerden biri. Yemek olarak birçok türü yapılabilir, un olarak işlenebilir ve farklı alanlarda değerlendirilebilir. Ama Niğde’de patates çöp oluyor. Yetkililere sürekli çağrıda bulunduk, fakat bu yıl da patatese sahip çıkılmadı. Üreticiyi kendi haline bıraktılar.” dedi.
ÜRETİCİ GEZERKAYA: PATATESİN KİLOSU 1 LİRA BİLE ETMİYOR
Patates üreticisi Hacı Mehmet Gezerkaya, yaşadıkları sıkıntıyı şu sözlerle anlattı: “Bu yıl 700 ton patates yetiştirdim. Ancak tarlada sadece 200 tonunu satabildim, geriye kalanını depoladım. Şimdi bu depodaki patatesi tüccar gelip almadı. 3-4 liraya verdim, ama alan olmadı. Şu anda kilosu 1 liradan bile satılmıyor. Patates depoda kaldı ve şu an hayvanlara yedirmek üzere bekliyor. Patates hayvan yemi oldu; çöpe çıktı. Şu anda da yenilecek bir halde değil. Bu yüzden hayvan yemi olarak ayrıldı. Alay kasabasında hâlâ 6-7 bin ton civarında satılmayan patates var.” dedi.
Gürer, üreticilerin bu sorunla baş başa bırakıldığını belirterek, “Çiftlik ilçe pazarda gezerken üreticiler, ‘Depolarda patatesimiz çakılı kaldı, biz yandık, bittik,’ diyorlardı. Bu yıl patates üreticisi geçen yıla göre ekimde sorun yaşayacak. Tohumluk patatesin fiyatı arttı, ama ürettiği ürün değer bulmadı. Buradaki sorunlardan biri, patateslerin uygun olmayan koşullarda muhafaza edilmesi. Depolar, ev damlarının altında ve korunakları sınırlı.” ifadelerini kullandı.
Borçlarının giderek arttığını söyleyen, üretici Gezerkaya, “Tüccardan başka satabileceğimiz bir yer yok. Şu an depoda 150-200 ton patatesimiz var ve hepsi hayvan yemi olacak. Fiyatlar biraz canlanmaya başladığında hemen ithalat yapılıyor, fiyatlar tekrar düşüyor. Bu da zarar üstüne zarar getiriyor. Burası patates üretim bölgesi, burada herkes geçimini patatesle sağlıyor.”
Gezerkaya, soğuk hava depolarının eksikliğine de dikkat çekerek, “Depolarımız soğuk olmadığı için patatesi erken satmamız gerekiyordu. Ama yanlış politikalar yüzünden satamadık. Şimdi bu patates ya hayvan yemi olacak ya da çürüyecek,” dedi.
GÜRER: 1 LİRAYA SATAMADIKLARI PATATESİN TOHUMUNU 15 LİRADAN ALACAKLAR
Gürer, “Patatesin tohumunu 15 liradan alacaksınız ama patatesi 1 liraya satamayacaksınız, çöp olacak. Olacak iş mi bu? Niğde’de patates çöp oluyor ya da hayvan yemi olarak kullanılacak ama vatandaş markete gitti mi 30-40 liradan almak zorunda kalıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı durumu seyrediyor. Toprak Mahsulleri Ofisi 3 ay önce bu patatesleri alsaydı hem değer bulacaktı hem de patates çöp olmayacaktı,” şeklinde konuştu.
ÜRETİCİ GEZERKAYA: ÇÜRÜYEN PATATESİ DEPODAN ÇIKARMAK DA MALİYET
Üretici Gezerkaya: “Patatesi depolamamız maliyet; şimdi çöp olunca depodan çıkarmamız da ayrı bir maliyet. Çıkarmak için işçi gideri var. 200 ton patatesi depodan çıkarmak için en az 200 bin lira gider. Para kazanmayı geçtik artık zarar üstüne zarar ediyoruz. Banka borçlarımız da katlanıyor. Devletten çiftçinin banka kredilerini faizsiz bir şekilde ertelemesini istiyoruz, yoksa kimse işin içinden çıkamaz. Herkesin bankalara kredi borcu var. Aksi takdirde hacizler, icralar başlar. Tüm çiftçilerin borcu var.”
Üreticiler, sorunlarının görmezden gelindiğini de belirten Gezerkaya, “Bakanımız geçen gün geldi, ama bir depoya bile girmedi. Bakanlar sadece büyük şirketlerle muhatap oluyor. Bizi kimse görmüyor.” diyerek tepkisini dile getirdi.
