TBMM'de tüm partilerin ortaklaşa kurduğu don felaketi ile ilgili Meclis komisyonunda da yer alan Gürer, Çamardı ilçesinde üreticilerle bir araya gelerek don felaketinin bölgeye verdiği zararı yerinde inceledi. Üreticiler, yaşadıkları kayıpları ve çözüm bekleyen sorunlarını Gürer’e anlattı.
Çamardı ilçesinde önce Ziraat Odasını ziyaret eden Gürer, Çamardı bölgesinin misket elmasıyla tanındığını belirterek, “Niğde'nin Çamardı ilçesi, misket elmasının en yoğun olduğu bölge. Bu bölgenin elması, tadıyla ve özelliğiyle tercih edilen bir ürün. Ancak bu yıl don, ürünü adeta yok etti.” dedi. Oda Başkanı Bilal Çınar da bölgede dondan bahçe ürünlerinin büyük zarar gördüğünü, elma, kayısı, kirazda dalda ürün olmadığı gibi dondan etkilenen ceviz ağaçlarının yeşermediğine dikkat çekti. Çiftçiler, bu yılda ve gelecek yılda gelir elde edemeyecekleri bir noktaya sorunun evrildiğini belirtti.
ÇİFTÇİ: DALDA ÜRÜN YOK
22 dönümlük elma bahçesi sahibi üretici Bilal Deveci, yaşadıkları durumu şu sözlerle aktardı:
“Bu sene bu dondan dolayı hiçbir tane misket elmasında dalda ürün yok. Tamamını soğuk vurdu. Kayısılarımızı, cevizlerimizi tamamen yok etti. Bizim bahçede zarar tespiti yapılmadı. Şimdi tespit yapmaya geldiklerinde, bu gözlerin bu şekilde öldükleri görüldüğünde, bu yıl ürün artık yok. Seneye yine olmaz. Ürün... Çiçek bu, bir yıl verir bir yıl vermez. Bakın şuradaki bu çiçekler, bir yıl verir bir yıl vermez. Bu, bu seneki çiçekleri vurduğu için seneye de vermez. Bu sene de elma alamayacağız. Elma alamayız. Çamardı'da dondan etkilenen çiftçimiz aşağı yukarı 2000-2500 arası.”
Gürer: “Don çok yaygın kesimleri de etkiledi. Donun etkisi, süreç içinde tarım işçileri için de, çiftçimiz için de, buradaki esnafımız için de mağduriyet yaratacak. Çünkü bu yıl bakım yaparken, meyve olmadığı için daha az ilaç, daha az gübre kullanılacak. Bu durumda bayilerin stokları şişecek. Fiyat istikrarsızlığı oluşacak.” dedi.
Deveci, “İlacı gübreyi alamıyoruz ki zaten! Yani, neyle ödeyeceğiz? Aldık, neyle ödeyeceğiz? Zirai kredilerimiz dolu. Efendim, ilaççıdan ilaç alamıyoruz çünkü meyve olduğu zaman ilacı veresiye alıyorduk. Şimdi meyve olmadığı için vermiyorlar. Ancak alırsak tefeciden alacağız, parayı öyle alacağız. Yani ama bu sene de gübre, ilaç atmazsak seneye yine verim düşecek. Yani bu sene bunları böcek yiyecek, ilacını atmak mecburiyetimiz var. Bunların gübresini atmak mecburiyetimiz var. Ama biz bu sene bakım yapamazsak daha çok etkileyecek. Yani şu anda bakım yapabilecek halimiz yok. Şimdi ben ilacı gübreye versem, adamın mahsulü yok, diyor. ‘Nereden alacağım parayı?’ diyor. Adam, ‘Nasıl ödeyecek parayı?’ diyor. Gelir genelde hasat döneminde... Yani bu bir benim için değil, yani bu bütün bu 2000 küsur çiftçi için geçerli. Yani... Yani bölgede çiftçiler gidiyorlar, ilacını gübresini alırken diyorlar ki: ‘Hasat dönemi ben sana getirip paranı vereceğim.’ Bunun üzerine ilaççı, gübreci, mazotçu alınan yerler size bunları veriyordu. Siz de ürün olunca gidip ödemenizi yapıyordunuz. Böyle bir sistem yürüyordu. Evet, yazın kayısı, kiraz sattığımız zaman... Tek elma değil ki, kayısı, kiraz da var mesela. Onlar da hepsini vurdu. Cevizin ağacını da vurmuş, tamamen don. Yani biz şimdi gübre, ilaç aldığımız zaman, yazın kiraz satıyorduk, ödüyorduk; kayısı satıyorduk, ödüyorduk. Ama şimdi hiçbir şey kalmadı. Ödeme şansımız yok. Adam da haklı, dedi ki: ‘Ben size versem, siz çalışsanız bana vereceksiniz,’ diyor... ‘Ben size versem, mal veremem.’ diyor.” ifadelerini kullandı.
GÜRER: ÜRÜN OLMAYINCA İŞÇİ GELMİYOR ESNAF DA ÜRÜN SATAMIYOR
Üreticilerin yanında esnafın ve tarım işçilerinin de büyük sıkıntılar yaşadığını ifade eden Gürer, “Bu yıl meyve olmadığı için çiftçi bakım yapamıyor. İlacını, gübresini alamıyor. Bu, sadece çiftçiyi değil, bölgedeki tarım işçilerini de esnafı da etkiliyor. Ürün olmayınca işçi gelmiyor, esnaf ürün satamıyor. Bu sorun zincirleme bir etki yaratıyor.”
Tarım İl Müdürlüklerinin bazı bölgelerde tespit yaptığını ancak Çamardı’da bu çalışmaların yapılmadığını belirten Gürer, “Çamardı ilçesindeki elma bahçeleri, kiraz bahçeleri, ceviz bahçeleri don nedeniyle çok etkilenmiş. Buralarda bir an önce tespitler gerçekleştirilsin. Niğde'nin bazı bölgelerinde bu tespitler yapılmıştı. Bugün bunun burada yapılmadığını öğrenmiş olduk." diye konuştu
GÜRER: NE ÜRÜN VAR NE DE UMUT
Bir üretici, “Kirazdan 2 ton, kayısıdan 4-5 ton, elmadan 25-30 ton, cevizden ise 7-8 ton kaybımız var. Bu yıl bahçemizde hiçbir ürün olmadı,” diyerek zararın boyutunu gözler önüne serdi.
Gürer, ceviz ve armut ağaçlarının durumunun kritik olduğunu ifade ederek, “Bulunduğumuz yer, Niğde'nin Demirkazık ve Aladağlar'ın da yer aldığı bir bölge. Hâlâ dağda kar var. Donun misket elmasına verdiği büyük zararın çok sayıda fide ve çiçeği de kuruttuğu burada somut olarak görülüyor. Bunlar artık gelecek sene de ürün vermeyecek. Hem ürün kaybı, hem de bahçecilik yapanların bu yıl geçimlerini neyle yapacakları problem. Biz kanun teklifini verdik: Borçlar en az 3 yıl ertelensin, don nedeniyle etkilenen çiftçinin faizleri mutlaka silinsin. Yoksa burada da görüldüğü gibi, bu ağaçlarda ne ürün var ne de umut. Gelecek yıl da bu ağaçların büyük bölümü ürün vermeyeceği için yalnızca bu yıl değil, gelecek yıl da... Şu anda bölge bahçelerimizde tarımla uğraşanlar kaybetmiş durumdalar.” dedi.
Gürer'in “Armutta da görüldüğü gibi bir tane kurtulan ürün yok. Bu armut... Bölgedeki tüm armut ağaçları böyle mi? sorusunu yanıtlayan çiftçi, "Aynen, hepsi böyle. Bundan daha fazla soğuklar var. Benim köydeki armut ağacı daha fena. Uzaktan gözle daha fena. Bizim köydeki armut ağacında da bu yıl ürün yok. İşte bunlar armut olacaktı, çiçek... Bunlar çiçekte kaldı, hepsi. Ve armut ağacı da don nedeniyle çok ciddi biçimde etkilenmiş. Şu ağaçta bir tek meyve olmayacak.” diye konuştu.
GÜRER: CEVİZDE İTHALATA MECBUR KALACAĞIZ
Ceviz ağaçlarını da donun vurduğunu belirten Gürer, “Çamardı bölgesinde ceviz ağaçları da don nedeniyle önemli ölçüde etkilendi. Artık çoğu dallar da kurudu ve hemen hemen hiç ceviz yok. Ceviz yaprak dahi yok. Vazgeçtik. Cevizle ilgili en çok etkilenenlerden biri de bölgedeki ceviz ağaçları. Don, ceviz ağaçlarından bu yıl ürün alınmasını ortadan kaldırmış durumda. Seneye dahi olmaz. Aslında göz yapması, gövermesi gerektiği bir süreçteyiz ama ne göz var, ne yaprak var, ne göverme var. Ceviz ağaçları tam anlamıyla bölgede donun etkisiyle ürün vermeyi bıraktı. Önemli bölümü gelecek yıl ağaç olarak da yaşayıp yaşamayacağı meçhul durumda.Demirkazık zirvesinin hemen altında bağlar, bahçeler... Ondan büyük ölçüde etkilendi. Ne elma var, ne kiraz var, ne kayısı var, ne nektarin var. Bir de cevizde zaten Türkiye'nin yüzde 80 ceviz yeterliliği vardı. Ceviz ağaçları don nedeniyle etkilendi. Bu yıl Türkiye'de ceviz de daha çok ithal edilecek, ithalata mecbur kalacağız. Ağaçlarda hepsi büyük ölçüde zarar görmüş durumda." ifadelerini kullandı
