Saltuklu ve Osmanlı dönemlerinde yerleşim alanlarının yanı sıra kervan yolları üzerinde yolcu, tüccar ve misafirlerin konaklama ile diğer ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla inşa edilen Anadolu'daki asırlık han ve kervansaraylar tarihin izlerini taşıyor.
Tarihi İpek Yolu güzergahındaki Erzurum'un Yakutiye ilçesinde bulunan Kamburoğlu Hanı, bir zamanlar kervanlarla gelen tüccarların uzun yolculukların ardından dinlendiği ve getirdikleri ürünlerin satışını yaptığı merkez olarak tarihe tanıklık ediyordu.
İnşasında üstü açık, avlu etrafında oluşan oda ve ahşap kırlangıç tavan tekniği mimarisinin uygulandığı, geometrik, ay ve yıldız motifli taş işlemeciliğinin yapıldığı tarihi han, günümüzde de atölyeler ve depo olarak kullanıyor.
Handa Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanlığına bağlı Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Koruma, Uygulama ve Denetim Şube Müdürlüğünce (KUDEB) restorasyon çalışmaları başlatıldı.
Ayrıca aynı dönemlerde yapıldığı değerlendirilen Cennetzade Hanı da restorasyon çalışmalarına dahil edilecek.
Tarihi hanların eski ihtişamlı günlerine kavuşması için titizlikle yürütülecek çalışmalar, kurul kararları ile yapılacak.
Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı Ünal İnci, AA muhabirine, Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Koruma, Uygulama ve Denetim Şube Müdürlüğü ile kentteki tarihi hanların dönüşümü gerçekleştirdiklerini söyledi.
"Korunan tarih, dönüşen şehir" şiarıyla çalışmalara başladıklarını belirten İnci, tarihi yapılarla ilgili çalışmaların en önemli aktörlerinden birinin hanlar olduğunu anlattı.
"İnşallah 2 yıllık süreçte bu hanlarımızı tamamlamayı hedefliyoruz"
Geçmişte ticaret merkezi olarak kullanılan ve çeşitli nedenlerle atıl hale gelmiş, hüviyetini kaybetmiş hanları restore ettiklerini ifade eden İnci, şöyle devam etti:
"Kamburoğlu Hanı 'Nazik Çarşı' diye tarif ettiğimiz bölgede iki handan birisi. Bu hanların 1800'lü yılların ortalarında yapıldığı tahmin ediliyor. Tam tarih belli değil. Bu hanlar İpek Yolu ticaret aksı kapsamında, batı ile doğu arasındaki ticaret yapan önemli noktalardan biri. Burada her dönem aktif bir ticaret yaşantısı olmuş. Bu hanlarımızı biz Erzurum'un ticaret merkezi olarak görüyoruz. Bunun devam etmesi için şu anda yapıda özelliğini kaybetmiş duvarlar, çatılar ve bazı eklentiler olsun onları aslına kavuşturarak restorasyon projelerine başladık. İnşallah 2 yıllık süreçte bu hanlarımızı tamamlamayı hedefliyoruz."
Restorasyon çalışmalarda mevcut esnafın mağdur edilmeyeceğine dikkati çeken İnci, depo olarak kullanımların da önüne geçileceğini vurguladı.
"Hanlarımızın aktif şekilde ticaret hayatına katılmasını sağlıyoruz"
Handa el sanatları ile ilgili çalışmaların yapılacağını ve ticaretin devam etmesi için işlevsel hale geleceğini ifade eden İnci, "Bakırcılar, el sanatları, diğer değişik meslek grupları olacak. Onların yaşayacağı ustalarımızın, sanatkarlarımızın yer temin edemediği durumlarda onlara kapımızı açıyoruz. Bu hanlarımızın aktif şekilde ticaret hayatına katılmasını sağlıyoruz." dedi.
Tarihi hanın restorasyonunda dikkatli hareket ettiklerini belirten İnci, şunları kaydetti:
"Tarihi hanlar, ecdadımızın bize yadigarı olduğu için her taşına dikkat ederek yapıyoruz. Projeleri uzman kişiler tarafından çiziliyor. Üniversitelerden hocalarımızdan destekler alıyoruz. Burada önemli olan zaten kurul onaylı projelerin olması. Anıtlar Kurulu ile birlikte bizim KUDEB birimimiz çalışmaları yürütüyor. En küçük taşına bile zarar vermeden aslında uygun hale getirmeye çalışıyoruz."
Kentin tarihi dokusuna ve bu tür çalışmaların devam edeceğine dikkati çeken İnci, "Erzurum tarihi çok uzun yıllara dayanan ve tarihi eserlerin çok olduğu bir şehrimiz. Erzurum tarihine yakışır, tarihi eserleri koruyacak şekilde dönüşümümüzü devam ettiriyoruz. Tarihe olan borcumuzu ödüyoruz." diye konuştu.
