Dijital diş hekimliği nedir?
Dijital diş hekimliği aslında bizim dişle ilgili bir işlemi yapmadan önce sonuçlarını bilgisayar üzerinde görebildiğimiz bir sistem. Bu implantta da olabilir. Ya da estetik diş hekimliği dediğimiz lamina veya zirkonyum kaplama gibi yöntemlerde işleme başlamadan önce hastanın dijital kameralarla fotoğraflarını çekip, bazı programlar sayesinde hastanın diş işlemin bitmiş halini hastaya gösterebiliyoruz. Eskiden hastadan ölçüler alıyor ve laboratuvara gönderiyorduk. Şimdi ise hastaya işlem bitmeden önce sonucu gösteriyoruz. Dijital Diş Hekimliği'nin estetik gülüş tasarımı ve implantoloji ile alakalı kısımları var. İmplantolojide biz ne yaptığımızı anlatırsam: Burada tek seansta hastaya yapılacak implantın çapını, boyunu, eğimini ve sonrasında yapacağımız protezi dijital olarak planlıyoruz. Dijital Diş Hekimliği'nin mantığı, minimum zamanda maksimum işi elde etmektir. Hasta kendisine yapılacak işi öncesinde biliyor.
AVANTAJLAR
• Dijital diş hekimliği diş tedavilerinde nasıl avantajlar sağladı?
Son yıllardaki gelişmeler, diş hekimliğini de dönüştürmüş durumda. 'Dijital Diş Hekimliği' kavramı da bu dönüşümün sonucu olarak hastalara çok daha iyi tedavi görme şansı sunuyor. Özellikle tek seansta her şeyi yapabiliyoruz. Yani minumum zamanda maksimum işi elde edebiliyoruz. Hem zaman hem de bilgisayar programı ile hasta da sonucu görebileceği için kendisi de istediği sonucu anlatabiliyor. Mesela dişlerimin boyu biraz daha uzun olsun diyebiliyor. Biz de ağız yapısının uygunluğuna göre karar verip yapabiliyoruz. Ağızının içine kameralar yerleştiriyoruz. Bu tabi yüksek teknoloji kameralar. Bu kameraların çektiği fotoğraflarla tomografiyi çakıştırıyoruz ve hastanın implantlarının hangi çapta hangi boyda ve tam olarak nereye yerleştireceğimizi işleme başlamadan belirliyoruz. Daha sonra Guide sisteminden (yani cerrahi kılavuz da denilebilir) yardım alıyoruz.
• Guide sistemi nedir?
Guide, implantları doğru açıda doğru yere koymamızı sağlayan bir yöntemdir. Hasta gelip koltuğa oturuyor ve hiç açık cerrahi yapmadan guide sistemini hastanın ağzına yerleştiriyoruz. Hastanın implantını tek seferde ve protezini hastaya teslim etmiş oluyoruz. Bu hasta için büyük bir avantajdır. Bazen öyle vakalar oluyor ki, hasta geliyor, biz hastanın ölçülerini alıyoruz, bu dijital de olabilir klasik yöntemle de olabilir. Hastaya implant için protez hazırlıyoruz. Dişlerini çekiyoruz, implantlarını yapıyoruz ve geçici protezi ağzına yerleştiriyoruz ve hasta aynı gün işini tamamlamış oluyor.
• Guide sistemi güvenli mi?
12 -13 yıl önce kullandığımız guide sistemi bugünkü kadar gelişmiş değildi. O zamanki kameralar da bu kadar gelişmiş değildi. Şimdiki guide sistemi gerçekten çok gelişmiş durumda. Guide yönteminin benim elimden çok daha güvenli olduğunu düşünüyorum çünkü hata payını çok fazla düşürüyor. Ben normalde işlem yaparken bir kemiğe implantı doğru açıda yerleştirirken elim ister istemez titreyebilir. 1 milimetre sağa, sola ileriye veya geriye kayabilir. Ama guide ile gidilecek miktar belirli ve sağa sola kaydıramazsınız. Guide sistemi hata yapmıyor, bir hata varsa hekim yapmış oluyor. Guide sistemi, yeterli kemikte doğru açı ile cerrahi olmadan işlem yapma imkanı sunuyor. Yeterli kemiği olan her hastaya guide sistemi uygulanabilir ama yeterli kemik yoksa olmaz.
• Guide sistemini genellikle hangi tür hastalar tercih edebilir?
Hastada korku varsa, kanama riski varsa, hasta vakit kaybetmek istemiyorsa, bir gün dişsiz kalmaya tahammül edemeyecek kadar sosyal ise, guide yöntemi çok hızlı ve kesin sonuç veren bir yöntemdir. Özellikle çok korkan hastalar bu sistemi tercih edebilirler. İmplant yapılabilecek şekilde yeterli kemiği olan her hastaya guide sistemi uygulanır. Ama yeterli kemiği yoksa guide sistemi yapılamaz. Bu sistem bir nevi laparoskopik ameliyata benzetilebilir. Guide sisteminin sabitleneceği yer çok önemli. Asıl dikkat edilmesi gereken nokta o.
• Peki guide sisteminin hastaya maliyeti ne kadar?
Guide sistemi tek çene için kullanılıyor. O nedenle bir çeneye bir implant da 10 implant da yerleştirebiliriz.Bu noktada tek çenede bir implant için de 10 implant için de aynı guide sistemi uygulanıyor ve tek bir guide sistemi her markaya göre değişiyor. Piyasadaki guide sistemi kullanımı 250 ile 400 dolar arasında değişiyor.
• Menopozda diş tedavisi ne durumda öğrenebilir miyiz?
Menopozun diş hekimliği ile bir ilgisi yok. Dişleri tutan bir kemik var. Eğer ileri seviyede bir kemik erimesi varsa onlar zaten ağır ilaçlar da kullanıyorlar, biz de o hastalara implant yapmayı çok önermiyoruz.
İMPLANTIN YAŞI
• İmplantın yaşı nedir?
İmplantı 100 yaşındaki insana yapabilirsiniz ama 13-14-15-16 yaşındaki çocuklara implant yapılamaz. İmplant için çene gelişimi tamamlanmış olmalı. 18 yaşındaki bir gence bile çene gelişiminin ne durumda olduğuna bakıp implant yapmaya karar veriyoruz.
• Diş Hekimliği Fakülteleri'nin Dijital Diş Hekimliği konusundaki durumu hakkında ne söylersiniz?
Türkiye'de Diş Hekimliği Fakülteleri'nin kalitesinin arttırılmadan yeni fakülteler açılmasının sektörde niteliksiz mezunlar ve işsiz mezunlar gibi sorunlara yol açar. Bu nedenle öncelikle diş hekimliği fakültelerinin niteliği artırılmalı.
ATANAMAYAN DİŞ HEKİMLERİ ÇIĞ GİBİ BÜYÜYECEK
Diş Eti Hastalıkları Uzmanı Serdar Sütçü de dijital diş hekimliğinin farklı bir yönüne değinerek, 'Şimdi robotik cerrahi dediğimiz noktada genel anlamda yüzün yaşlanması diye bir olay var. Alın, göz ve dudak bölgesi var. İnsanların yüzünde dikkat ettikleri nokta gözler ve dudaklar. Dijital diş hekimliği bize tam sonucu gösteriyor. Burada istenilen renk olsun, şekil olsun her şeyiyle baştan sonucun ne olacağını kestirmek mümkün. Burada diş etlerinin durumu, ağzın köşelerinin lokalizasyonu, diş etlerinin pozisyonu, dudakların konturu asimetriler estetikler, işte dijital diş hekimliği bunların hepsinin sonucunu gösteren bir uygulama sistemi.' diye konuştu. Üniversitelerin piyasalaştığını ifade eden Sütçü, 'Özellikle vakıf üniversitelerinin buna daha fazla neden oluyor. Sadece 4 vakıf üniversitesi Türkiye'nin diş hekimi ihtiyacının yüzde 70'ini karşılıyor. Mevcutları korumak geliştirmek gerekirken yeni üniversite açmak doğru bir tutum değil. Her geçen gün yeni fakülte kuruluyor. Böyle devam ederse, çok yakın bir gelecekte atanamayan diş hekimlerinin eylemi vardı. Atanamayan öğretmen gibi atanamayan diş hekimleri çığ gibi büyüyecek.' ifadelerini kullandı.
DİŞ HEKİMLİĞİ FAKÜLTELERİ
Protetik Diş Tedavisi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Bülbül de Diş Hekimliği Fakülteleri'nin Dijital Diş Hekimliği konusundaki durumu hakkında şunları söyledi: 'Çok fazla Diş Hekimliği Fakültesi var. İhtiyacın üzerinde fakülteler açılıyor. Açılış şartlarında donanım şartı çok yok yani hasta bakabileceği bir ünit ve malzeme olduktan sonra birkaç hocayla çok rahatlıkla fakülte açılabiliyor. Dolayısıyla çağın teknolojisini her fakülte takip edemiyor. Benim yakın zamanda ayrıldığım fakültede mesela, son sınıflara Dijital Diş Hekimliği adı altında bir ders açtık, bu derste hocalar kendi bölümleriyle alakalı bilgiler verdiler ama bu dersleri pratiğe dökebilecek dijital cihazlarımız yoktu. Bu cihazların olduğu birkaç fakülte mevcut ama cihazlar çok hassas, pahalı ve zor şartlarda alınmış. Bu cihazları ilgili çalışma yapacak hocalar veya araştırma görevlileri kullanıyor. Onların öğrencilerin kullanımına açılması çok mümkün olmuyor. Tek seans diş hekimliği diye de geçer bizim yaptığımız iş. Biz burada teknolojiyle dijital programlama sistemiyle 6- 7 günlük işi bir günde halledebiliyoruz.' Bülbül, dijital diş hekimliğinde gülüş tasarımının önemine değinerek, 'Hasta buraya gülüş tasarımı istiyorum diye geliyor, biz de burada organize diş etleriyle, diğer diş ya da başka sorunu var mı yok mu kontrol edip ona göre müdahale ediyoruz. Belki çok az müdahale gerekiyor ya da tam tersi. Ama biz hastalara ekipçe baktığımızda her şey daha sağlıklı ve sonuç odaklı oluyor.' dedi.
