Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı topraklardan biri olan Haymana, yalnızca savaşın değil, halkın ruhunu da tarihine nakşetmiş bir ilçe. Bu ruhun simgelerinden biri de, 1921 yılında Atatürk'ü zeybekle karşılayan Haymanalı Ziya Bey’in hikâyesinde gizli.
Sakarya Meydan Muharebesi'nin en çetin günlerinde Mustafa Kemal Paşa, Haymana’ya geldi. Halk büyük bir coşku içindeydi. Ancak kalabalığın içinden biri, diğerlerinden ayrıldı: Ziya Bey. Paşa’nın önünde Efe duruşuyla belirdi, ardından zeybek oynamaya başladı. Bu sadece bir halk oyunu değil, Anadolu insanının teslim olmayan iradesinin sessiz bir haykırışıydı.
Mustafa Kemal Paşa, Ziya Bey’in cesareti ve oyunundaki asaletten etkilendi. Savaşın ardından onu yanına aldı, birlikte İzmir’e, ardından Manisa’ya gittiler. Ziya Bey artık Cumhuriyet’in kurucu kadrolarının manevi halkalarından biriydi.
Manisa’nın Şehzadeler ilçesine yerleşen Ziya Bey, geçmişini ve memleketini unutmadan yaşadı. Haymana’da Paşa’ya oynadığı o zeybek, artık bir oyun havası değil; bir hatıranın, bir vefanın adıydı. Bu oyun, “Haymana Zeybeği” olarak dilden dile aktarıldı, kulaktan kulağa yayıldı. Ziya Bey’in torunları hâlâ o ezgiyle büyüyor.
Bugün Haymana Zeybeği yalnızca bir halk oyunu değil; Atatürk'ün Anadolu'da gördüğü direnişin, halkın Cumhuriyet'e olan bağlılığının sembolü olarak yaşamaya devam ediyor.
