Bankacılık sektörünün kampanyaları üzerinden vatandaşları nasıl aldattığına ilişkin önceki yazımıza okurlardan gelen olumlu tepkiler arasında ayrıca, bankaların vatandaşla dalga geçer gibi yeni şakalarının olduğu kulağımıza geldi. Bankalar yeni dalgayı mevduat faizleri üzerinden geçiyormuş. Sektörün vatandaşlara yönelik ‘ilk kez hesap açan’ ya da ‘hoş geldin faizi’ çağrısı üzerinden verdiği faiz oranlarındaki vaatleri göründüğü gibi değilmiş.
Merkez Bankası’nın politika faizini 40.5’lara düşürmesiyle hem kredi faiz oranları hem de mevduat faiz oranlarında düşüşler başlatılmıştı. Ancak Merkez Bankası’ndan gecelik borç alma faizi oranı yüzde 43, MB'ye borç verme faiz oranı ise yüzde 39 olunca, MB’den faizle para almak yerine vatandaşlardan toplayacağı paralara faiz verme yöntemi bankacılık için daha kârlı oluyor. MB’den aldığı paraya gecelik faiz ödemesine karşılık, vatandaşlardan en az 32 gün vadeli aldığı o mevduatı kullanma imkanı, bankaları vatandaşa faiz sunup mevduat toplama konusunu daha cazip hale getiriyor.
Ancak bankalar vatandaşlardan topladığı mevduat karşılığı vereceği faiz oranında vatandaşla dalga geçer gibi kendilerince yöntem geliştirdikleri bir formül bulmuşlar.
Mesela bankaların faiz koşullarına bakıldığında bazıları günlük faiz işlettiğini söylüyor. Ancak günlük faiz işletilecek bakiyenin belli bir kısmının vadesiz hesapta tutulması şartı getiriyor. O vadesiz kısma da herhangi bir faiz işletmeyeceğini belirtiyor. Böylece yüksek orandan mevduat faizi vereceğini dile getiren bankanın koşullarına bakıldığında faize yatırılacak tutarın en az yüzde 10’luk kısmını vadesiz hesapta tutma şartı getirdiği görülüyor.
Bu da vatandaşın yatırdığı paranın yüzde 90’lık kısmına yüksek olarak faiz vereceğini söylediği ortaya çıkıyor. Ancak yatırılan ana paraya vereceği faiz oranını aslında düşürmüş oluyor. Bir örnekle anlatalım:
100 bin TL tutarındaki paraya yüzde 47 faiz vereceğini söyleyen banka, yüzde 10’luk kısmı yani 10 bin TL’sini vadesiz hesapta tutma şartı getiriyor. Böylece geriye kalan 90 bin TL için 32 güne karşılık yüzde 47 faiz sonrası yüzde 17,5 stopajı düşürüp net faizi veriyor.
Normalde 100 bin TL için 32 gün için yüzde 47 faiz veren banka, brüt 4 bin 120 TL, yüzde 17,5 stopaj düşünce 3 bin 400 lira net faiz vermesi gerekiyor.
Ancak banka 10 bin lirayı vadesizde tutup o kısmına da faiz vermediği için, 90 bin lira için 32 güne yüzde 47 faiz verdiğinde brüt 3 bin 708 TL, yüzde 17,5 stopaj düşüldüğünde 3 bin 59 lira net faiz veriyor.
Peki 100 bin TL’ye yüzde 47 faiz verdiğini söyleyen banka aslında ne oranda faiz veriyor biliyor musunuz? Onu hesaplayalım!
100 bin liraya yüzde 47 faiz veriyorum diyen banka 10 bin TL’sini vadesiz hesapta tutarak 90 bin TL’ye verdiği için 3 bin 59 liralık net faiz ile aslında yüzde 42,3 faiz vermiş oluyor. 100 bin TL yatırmışsınız 32 günün sonunda 3 bin 59 lira net faiz almış oluyorsunuz.
Yüzde 47 faiz vereceğini söylüyor ama verdiği faiz oranını yüzde 42,3'e çekiyor….
