Ömer Fethi Gürer, hayvancılık sektörünün sürdürülebilirliği ve hayvan hastalıklarının etkileri hakkında veriler talep ederken Bakan Yumaklı’dan dikkat çekici yanıtlar geldi.
GÜRER’İN SORULARI
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’nin hayvancılık sektöründe karşı karşıya olduğu hayvan hastalıklarına dikkat çekerek şu soruları yöneltti:
“2024 yılında şap, brusella, koyun ve keçi vebası, koyun ve keçi çiçeği, antraks, mavi dil ve üç gün hastalığı gibi hastalıklarla tedavi gören hayvan varlığı sayısı nedir?
Bu hastalıklardan dolayı kaç hayvan telef olmuştur?
Hasta hayvanlardan mevzuat çerçevesinde şartlı kesim yapılan hayvan sayısı kaçtır?
Hayvan hastalıklarının hayvan cinsine göre dağılımı nedir?”
BAKAN YUMAKLI’NIN CEVAPLARI
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, “Hayvancılıkta sürdürülebilirliğin sağlanması, geliştirilmesi, verimliliğin artırılması, üreticinin korunması, hayvansal ürün piyasalarında istikrarın sağlanarak tüketicinin yeterli ve sağlıklı gıdaya erişimi Bakanlığımızın öncelikleri arasında yer almaktadır.” dedi.
Bakan Yumaklı, 2024 yılında şap hastalığından 146, brusella hastalığından 71, antraks (şarbon) hastalığından 2.795, koyun ve keçi çiçeği hastalığından 1.050, koyun ve keçi vebası hastalığından 96, mavi dil hastalığından ise 326 hayvanın telef olduğunu belirtti.
Mevzuat çerçevesinde ise 1.501 büyükbaş ve 347 küçükbaş hayvanın şartlı kesimi gerçekleştirildiğini belirten Bakan Yumaklı, hastalıkların yaklaşık %60’ının büyükbaş hayvanlarda, %40’ının ise küçükbaş hayvanlarda tespit edildiğini ifade etti.
HAYVAN HASTALIKLARIYLA MÜCADELE
Bakan Yumaklı, hayvan hastalıklarıyla mücadele kapsamında 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu doğrultusunda hayvanların kimliklendirilmesi, kayıt altına alınması, hareket kontrollerinin sağlanması ve hastalıkların kontrol altına alınması için çalışmalar yürütüldüğünü belirtti.
Bakan Yumaklı, “Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) normlarında koruma ve kontrol önlemleri alarak aşılama, itlaf ve imha işlemleri uyguluyor. Yumaklı’nın paylaştığı verilere göre 2024 yılında büyükbaş hayvanlara 146 milyon doz, küçükbaş hayvanlara ise 77 milyon doz aşı uygulandı. Diğer ülkelerde görülen hayvan hastalıkları da yakından takip edilerek ulusal düzeyde sağlık taramaları ve epidemiyolojik araştırmalar yapıldı.” ifadelerini kullandı.
HAYVANCILIKTA SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
Yumaklı, hayvancılıkta sürdürülebilirliğin sağlanması, verimliliğin artırılması ve üreticinin korunmasının öncelikli hedefler arasında olduğunu belirtti. Hayvan hastalıklarının önlenmesi, kontrol altına alınması ve eradikasyonu için yapılan çalışmaların kararlılıkla sürdürüleceği vurgulandı.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer:“Ülkemizde hayvan hastalıkları ve buzağı ölümleri besiciler için büyük bir sorun olmaya devam ediyor. İthal aşı ile her yıl binlerce hayvan aşılansa da hayvan hastalıkları bitmiyor.
Hayvan hastalığı ortaya çıkan bölgede karantina uygulanıyor. Yıllardır mücadele edildiği ifade edilse de önlenememesi nedeni aşılar mı, tedavi mi, takip mi sorusunu gündeme getiriyor. 2024 yılında büyükbaş hayvanlara 146 milyon doz aşı uygulaması yapılmış. Büyükbaş hayvan varlığı 16 milyon baş ile 17 milyon baş arasında değişiyor. 146 milyon doz aşı hayvan varlığına bölündüğünde uygulama dikkate alındığında bu kadar aşı yapılmasına karşın sorunun çözüm bulmaması sorgulanmalıdır. Bu aşıların ithal aşı olması yanında aşıların korunmasına yönelik yeterli olanaklar mevcut mudur? Aşıya rağmen hastalık sürmekte midir? Aşı için yurt dışına ödenen döviz nedir? Yurt içinden tüm aşı tedariki 5 yıldır gündemdedir. Son durum nedir? Saptanan yanında saptanamayan hastalıklar da var mıdır? Önlem varsa sorun neden ölümcül sonuçlara evriliyor? Bunun da açıklanması gerekiyor. Zoonotik hastalıklar insanlara doğrudan bulaş yoluyla geçmesi halinde insan için de tehlikeli duruma getiriliyor. Kamu da özelleştirilmeyen sınırlı kuruluş kaldı. Et ve Süt Kurumu, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım İşletme Genel Müdürlüğü gibi kuruluşlar dışında kamu tarımda yok gibi. TİGEM çiftliklerinde hayvan hastalık oranları geçmiş Sayıştay raporlarında dünya ortalaması üzerinde veriler ortaya çıkmıştı. Kamu da dahi bu sorunun yaşanmış olması sorunun çok yönlü takibini gerekli kılmaktadır. Özellikle önemli bölümü ithal gelen aşıların son noktaya erişimi ve hayvana vurulmasına değin süreci, taşınma ve koruması etki açısından önemlidir. Aşı yapıldığı halde hastalık yaşanan örneklerin varlığı bu bağlamda da sorgulanması gerekir. Ülke genelinde aşı ve hastalık takibi daha sıkı denetim ve kontrolü sağlanmalıdır. Kurban Bayramı dolayısıyla iller arası artacak nakillerin hayvan sağlığı açısından düzenli kontrol altında olması da önemlidir.”
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın verdiği yanıtlar, Türkiye’de hayvancılık sektörünün karşı karşıya olduğu sağlık sorunlarının ciddiyetini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Özellikle telef olan hayvan sayıları ve şartlı kesim rakamları, karşı karşıya olduğu riskler açısından takip, denetim, hastalık öncesi önlemleri de kapsayan ve yerli aşı geliştirmenin ihtiyaç olduğunu göstermektedir.” dedi.
