Türkiye'deki gübre üretimi ve tüketimi üzerine bir değerlendirme yapan Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Özden Güngör, gübrenin ne olduğunu anlatarak, 'Tarımsal üretim sonucu topraktan eksilen bitki besin maddelerini tekrar toprağa kazandıran ve toprağın verim gücünü artıran maddelerdir. Hızla artan ülkemiz nüfusu ve gıda maddeleri gereksinimindeki artış ve kişi başına düşen ekilebilir alanların azalması, birim alandan daha fazla bitkisel üretimi gerektirdiğinden gübrelerin bugün olduğu gibi gelecekte de sürdürülebilir tarımın en önemli girdilerinden biri olması kaçınılmazdır.' dedi.
Gübrenin doğru kullanılması gerektiğini ifade eden Güngör, şunları söyledi: 'Bugün birçok ülkenin, uzun vadeli çıkarlarını dikkate alarak, ihtiyaçları veya ham madde kaynaklarına göre gübrelerden en üst düzeyde fayda sağlanabilmesi için; bitki istekleri, iklim, toprak yapısı, toprak pH'sı ve vejetasyon dönemini dikkate alarak doğru bitkide, doğru yerde, doğru zamanda, doğru gübreyi kullanması gerekmektedir. Günümüz şartlarında gübre ve bitki besini kullanmadan, birim alandan daha fazla ürün elde etmek teknik olarak mümkün değildir. Bitkilerini iyi besleyen ülkeler hayvan ve insanlarını da iyi beslemektedir. Türkiye'de son 5- 6 yılda tarımda kullanılan gübre tüketim miktarlarına baktığımızda, 2015 yılında 5,5 milyon ton 2016 yılında tarımda kullanılan gübrenin KDV'sinin sıfırlanması nedeni ile 6,7 milyon ton, 2017 yılında 6.3 milyon ton gübre kullanılmıştır. 2018 yılında ise yaklaşık 5,3-5,5 milyon ton arasında gübre tüketildiğini tahmin etmekteyiz.'
HAMMADDENİN YÜZDE 95'İNİ İTHAL EDİYORUZ
Güngör, gübre hammaddesinin yüzde 95'ini ithal edildiğine dikkat çekerek, 'Tükettiğimiz gübrelerin yaklaşık 3'te 1'ini ve gübre hammaddelerinin yaklaşık yüzde 95'ini ithal etmemiz nedeniyle gübre fiyatları döviz kurlarına bağlıdır. Taban ve nitratlı gübrelerde katkı maddesi olarak kullanılan kireç taşı, kil ve dolamit haricinde gübre üretiminde kullanılan girdiler tamamen ithal olarak getirtmekteyiz. Azotlu gübrelerin hammaddesi doğalgazdır. Ülkemizde çıkarılan doğalgaz miktarı ülke tüketiminin sadece yüzde 1'i seviyesindedir. Taban gübrelerinin hammaddesi ise fosfattır. Fosfat kayası Kuzey Afrika ülkelerinden ithal edilmektedir. Her ne kadar Mardin Mazıdağ'da fosfat yatakları bulunsa da rezervi yeterli değil.' diye konuştu.
Güngör, 'Gübre ithalatında kullanılan para birimi dolardır. 2018 yılı ilk 8 ayında Türk Lirası dolar karşısında yaklaşık yüzde 70 değer kaybetti. Sadece Ağustos ayında Türk Lirası dolar karşısında yüzde 35 değer kaybına uğramıştır.' dedi. 'Ülkemizde toprak ve bitki için gerekli olan azot, fosfor ve potasyum miktarlarının ülke olarak sadece yarısını kullanmaktayız.' diyen Güngör, sözlerini şöyle sürdürdü: 'Kaliteli bitkisel üretim için NPK dışında, leonardit, organik gübre, hümik asit, toz kükürt, çinko, bor, gibi toprak düzenleyiciler uygun miktar ve zamanda kullanmakla üretim arttırılabilir. Bugün Hollanda'da tarım alanında hektara 550 kg, Almanya'da 235 kilogram, Yunanistan'da 190 kilogram saf NPK (15-15-15) kullanılırken, ülkemizde sadece 95 kilogram saf NPK kullanılmaktadır. Ülkemizde toplam 7 üretici firma ile faaliyet gösteren yurtiçi kimyevi gübre sektörünün toplam üretim kapasitesi 5,7 milyon ton düzeyindedir.'
