Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, “ASKİ tarafından hazırlatılan Ankara İli İçme Suyu, Atık Su ve Yağmur Suyu Yönetimi Master Planı çalışmaları 2020 yılında başlamış ve son aşamaya gelmiştir. Ankara Master Plan Çalışması, hedef yılı 2054’e kadar Ankara'nın büyüme ve gelişmesine paralel artış gösteren içme suyu ve atık su yönetimi için sürdürülebilir bir yol haritası sunmaktadır. Ankara’da mevcut barajlar iki yıl üst üste gelen kurak dönemi karşılayamıyor. Bunun için başka bir havzadan Çamlıdere Barajı'na Gerede Tüneli ile su aktarılıyor. Ankara’ya ilave temiz su gelebilecek tek havza Gerede Çayı Havzası. Buradaki Işıklı Regülatörü yerine bir baraj yapılırsa ve havza kirletilmeden temiz tutulursa Çamlıdere Barajı temiz su ile daha çok beslenebilir. Bu çok zor değil. Çamlıdere Barajının aktif rezervuar hacmi yaklaşık 1 milyar metreküptür. Bu hacim Ankara’ya yaklaşık 2 yıl kesintisiz su temin edecek büyüklüktedir.” diye konuştu.
ANKARA İÇİN HAYATİ UYARI!
Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, Ankara için yetkililer tarafından yapılan su uyarılarına ilişkin Başkent’e açıklamalarda bulundu. Yıldız, “Ankara’nın içme suyu ihtiyacını karşılayan barajlara hiç su gelmemesi halinde 170-180 günlük su kaldığı açıklandı. Ankara için böylesine hayati bir uyarının ardından yapılması gerekenleri, alınması gereken önlemleri şöyle anlattı: “Ankara, yağış rejimine ve toplam nüfusuna bağlı olarak kişi başına yağışın en düşük olduğu illerimizden biri. Bu yağışlar son dönemde daha da düzensizleşti. Ankara’daki barajların su havzaları bu su yılının başından bu yana çok az yağış aldı, bu da barajlardaki ortalama doluluk oranlarını düşürdü. Ankara barajlarına yıllara göre giren su miktarları 150 milyon metreküp ile 661 milyon metreküp arasında değişiyor. Bu değişkenlik Ankara’ya kaliteli su arz güvenliğini zorluyor. Ankara’nın 4 sene içinde ilave su talebi olacak ve su temininin ekonomisi, kalitesi ve miktarı çok daha önemli bir konu haline gelecek.” dedi.
SU TÜKETİMİ ALIŞKANLIKLARI GÖZDEN GEÇİRİLMELİ
Yıldız, su yönetim anlayışı ve su tüketimi alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerektiğini ifade ederek, şöyle konuştu: “Ankara’da hem su yönetim anlayışı hem de su tüketimi alışkanlıkları yeniden gözden geçirilmeli. Biz Su Politikaları Derneği olarak yıllar önce Ankara’nın dönemsel kuraklıklara karşı kaliteli su güvenliği açısından kırılgan olduğunu belirtmiştik. Ankara’da su sorunu miktar olarak değil ama kalite olarak ortaya çıkar demiştik. Ankara’da arz ve talebin birlikte yönetilmesi gerektiğini ifade etmiştik. Kurak bir dönemin sonrasında bu tehdit tekrar gündeme gelmiş durumda. Ankara acilen suda talep yönetimine geçmeli. Suda talep yönetiminde idarenin suyu en etkili şekilde yönetmesi ve abonelerin de suyu en verimli şekilde kullanması gerekiyor. Bu yapılırken insani su hakkı kapsamındaki ücretsiz su temini ve yoksulların suya ulaşma hakkı en üst seviyede korunmalı. İklim değişikliği etkisi, artan nüfus, artan su talebi nedeniyle Ankara’nın miktar olarak su ihtiyacı artıyor. 2029 yılından itibaren Ankara’ya ilave su temini gerekli. Ankara Su Master Planında bu ilave su için Kesikköprü Barajından Kızılırmak suyu alternatif olarak verilmiş.
SU KALİTESİ DÜŞÜK
Sarıyar Barajı suyu için su kalitesi çok düşük denmiş. Sn Başkan Mansur Yavaş 2 hafta önce “İleriye yönelik olarak 2021 Sarıyar Barajı’ndan su getirme için talimat vermiştim. Oradan hattın nasıl geleceğiyle ilgili bir avan projesi var. Bizim bu dönemde bunun ihalesini yapmamız gerekiyor. Ancak bu her iki kaynağın da su kalitesi çok düşük .İleri arıtma ihtiyacı var. Hem bu nedenle hem da zaten yetersiz kaldıkları için önümüzdeki dönemde İvedik İçme Suyu Arıtma tesisi ve Tatlar Atık Su Arıtma tesisinde kapasite arttırma, içme suyu şebekesi değişimi ve yağmur suyu toplama ve uzaklaştırma hatları gibi büyük ek yatırımlar gerekecek. Ayrıca uzmanlar yağışlarda 2030’a kadar azalma olacağını tahmin ediyor. Ankara iki yıl üst üste çok kurak dönem yaşaması durumunda su güvenliği konusunda önemli zorluklar yaşayabilir. Tüm bu nedenlerle öncelikle Ankara’nın mevcut suyunun en verimli şekilde kullanılması ve yönetilmesi gereklidir. Aksi taktirde Ankara’nın düşük kaliteli Kızılırmak suyuna ve Sarıyar Barajı suyuna bağımlılığı artacaktır.”
SU KULLANIMINDA BÜYÜK BİR DENGESİZLİK
Yıldız, “Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin verilerine göre toplam abonelerin yüzde 16’sı yani 263 bin abone Ankara’nın suyunun yüzde 40'ını tüketiyor. Abonelerin sadece yüzde 1,8’i de suyun yüzde 13’ünü tüketiyor. Bu durum Ankara’da su kullanımında büyük bir dengesizliğin oluştuğunu ortaya koyuyor.” diyerek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Su bir insan hakkı olarak kabul edilmeli ve kamu hizmeti anlayışı ile temin edilmelidir. Su bedeli de ödeme güçlüğü çeken kesimlere ise bedelsiz bir şekilde sağlanmalıdır. Bunun için su yönetiminde suya erişimde adalet, dengeli su dağıtımı ve tam verimlilik anlayışı esas alınmalıdır. Bu tür eşitsizlikler su yönetiminde tüm kesimlere adil su temin edilmesini zorlaştırmaktadır. ASKİ tarafından hazırlatılan Ankara İli İçme Suyu, Atık Su ve Yağmur Suyu Yönetimi Master Planı çalışmaları 2020 yılında başlamış ve son aşamaya gelmiştir. Ankara Master Plan Çalışması, hedef yılı 2054’e kadar Ankara'nın büyüme ve gelişmesine paralel artış gösteren içme suyu ve atık su yönetimi için sürdürülebilir bir yol haritası sunmaktadır. Ankara’da mevcut barajlar iki yıl üst üste gelen kurak dönemi karşılayamıyor. Master Planda ilave su için Kızılırmak Kesikköprü ve Sarıyar Barajı sularından söz edilmiş ancak .Gerede Sistemi yok. Gerede sistemi için çok büyük yatırımlar yapıldı . 4,5 m çapında 32 km uzunluğunda Türkiye'nin en uzun içme suyu tüneli inşa edildi. Çamlıdere Barajı rezervuarı büyük yapıldı. Halen başka bir havzadan Çamlıdere Barajı'na Gerede Tüneli ile su aktarılıyor. Ankara’ya ilave temiz su gelebilecek tek havza Gerede Çayı Havzası. Buradaki Işıklı Regülatörü yerine bir baraj yapılırsa ve havza kirletilmeden temiz tutulursa Çamlıdere Barajı temiz su ile daha çok beslenebilir. Çamlıdere Barajının aktif rezervuar hacmi yaklaşık 1 milyar metreküptür. Bu hacim Ankara’ya yaklaşık 2 yıl kesintisiz su temin edecek büyüklüktedir. Bu nedenlerle bu sistem kenara bırakılmamalıdır.”
