Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2024 yılında bağımsız yıllık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 3,3 arttı. Üretim yöntemine göre cari fiyatlarla GSYH, 2023’e kıyasla yüzde 64,6 artarak 44 trilyon 587 milyar 225 milyon TL’ye yükseldi. En yüksek payı yüzde 16,8 ile imalat sanayi aldı. İmalatı, yüzde 13,0 ile toptan ve perakende ticaret ile yüzde 8,2 ile ulaştırma ve depolama sektörü izledi. En düşük pay ise hanehalklarının işveren olarak faaliyetlerinde gerçekleşti.
Kişi başına GSYH, 2023’teki seviyesinin ardından 2024’te 503 bin 76 TL’ye, ABD doları cinsinden ise 15 bin 325 dolara çıktı.
GSHY'DE EN ÇOK BÜYÜYEN SEKTÖR İNŞAAT
Üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH’de en çok büyüyen sektör yüzde 9,9 ile inşaat oldu. İnşaatı, yüzde 6,5 ile su temini, kanalizasyon, atık yönetimi ve yüzde 6,2 ile toptan-perakende ticaret sektörü izledi.
En çok küçülen sektörler ise sırasıyla yüzde 0,8 ile hanehalklarının işveren olarak faaliyetleri, yüzde 0,5 ile imalat sanayi ve yüzde 0,5 ile ulaştırma ve depolama oldu.
HANEHALKI HARCAMASI YÜZDE 4,3 ARTTI
Yerleşik hanehalkı nihai tüketim harcamaları 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 4,3 arttı. Hanehalkı harcamalarının GSYH içindeki payı yüzde 54,0 olarak kaydedildi.
En yüksek paya sahip harcama grupları yüzde 21,7 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 15,9 ile ulaştırma ve yüzde 15,9 ile konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar oldu.
KAMU HARCAMALARI GERİLEDİ
Devletin nihai tüketim harcamalarının GSYH içindeki payı geçtiğimiz yıla oranla yüzde 0,8 azalarak yüzde 14,5 olarak gerçekleşti. Gayrisafi sabit sermaye oluşumunun payı ise yüzde 31,3 oldu ve yüzde 2,7’lik artış kaydetti.
DIŞ TİCARETTE İTHALAT GERİLEDİ
Mal ve hizmet ihracatı 2024’te yüzde 0,1 artarken, ithalat yüzde 4,4 oranında geriledi. GSYH bileşenleri içinde ihracatın payı yüzde 27,6, ithalatın payı ise yüzde 27,0 olarak hesaplandı.
İŞGÜCÜ ÖDEMELERİNDE BÜYÜK ARTIŞ
Gelir yöntemiyle hesaplamalara göre işgücü ödemeleri 2024’te yüzde 89,2 arttı. Brüt işletme artığı/karma gelir ise yüzde 54,1 yükseldi. İşgücü ödemelerinin gayrisafi katma değer içindeki payı 2023’te yüzde 32,2 iken 2024’te yüzde 37,0’a çıktı. Net işletme artığı/karma gelirin payı ise yüzde 47,0’dan yüzde 43,1’e geriledi.
