Gordion Antik Kenti, Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı Yassıhöyük sınırları içerisinde yer alır. Sakarya Nehri’nin kollarına yakın konumuyla stratejik bir noktada bulunan kent, Anadolu’nun en önemli antik yerleşimlerinden biridir. Bugün ziyaret edilebilen alanlar arasında antik şehir kalıntıları, müze ve tümülüsler yer alır.
Gordion’un Tarihi
Arkeolojik bulgulara göre Gordion’un yerleşim tarihi MÖ 3000’lere kadar uzanır. Ancak kent, asıl önemini MÖ 9–7. yüzyıllar arasında Frigya Krallığı’nın başkenti olduğu dönemde kazanmıştır.
Gordion:
-
Frigya Krallığı’nın siyasi ve idari merkezi
-
Anadolu’daki en gelişmiş ahşap mimari örneklerinin bulunduğu yer
-
Erken dönem demir işçiliği ve tekstil üretiminin önemli merkezlerinden biri
MÖ 7. yüzyılda Kimmer saldırıları sonucu büyük ölçüde tahrip edilen kent, daha sonra Lidya ve Pers egemenliği altına girmiştir. MÖ 333 yılında Büyük İskender, Gordion’a gelerek tarihe geçen bir olaya imza atmıştır.
Gordion Efsanesi: Gordios ve Gordion Düğümü
Gordion, yalnızca tarihiyle değil, efsaneleriyle de ün kazanmıştır.
Gordios Efsanesi
Efsaneye göre Frigler, yeni krallarını belirlemek için bir kehanete başvurur. Kehanete göre, tapınağa ilk giren kişi kral olacaktır. O sırada öküz arabasıyla gelen bir köylü olan Gordios, Frigya Kralı ilan edilir.
Gordios, tanrılara şükran göstergesi olarak arabasını tapınağa bağlar. Ancak bu araba, çözülemeyen karmaşık bir düğümle bağlanmıştır.
Gordion Düğümü Efsanesi
Bu düğümün çözülebilmesiyle Asya’ya hükmedileceğine inanılır. Yüzyıllar sonra Gordion’a gelen Büyük İskender, düğümü çözmek yerine kılıcıyla keser. Bu olay tarihe “Gordion Düğümü” deyimi olarak geçmiştir ve günümüzde “karmaşık bir sorunu radikal bir kararla çözmek” anlamında kullanılır.
Kral Midas Gerçeği
Efsanelerde “dokunduğu her şeyi altına çeviren kral” olarak bilinen Midas, tarihsel olarak Frigya’nın en güçlü hükümdarlarından biridir.
Gerçek veriler şunu gösteriyor:
· Gordion’daki Büyük Tümülüs (Midas Tümülüsü) MÖ 8. yüzyıla tarihlenir
· Tümülüs içindeki ahşap mezar odası, dünyanın en iyi korunmuş antik ahşap yapılarından biridir
· Mezarın Midas’a değil, büyük olasılıkla Midas’ın babası ya da hanedandan bir krala ait olduğu düşünülmektedir
Gordion’daki Arkeolojik Buluntular
Gordion kazıları ilk olarak 1900’lü yılların başında, sistematik olarak ise 1950’den sonra Amerikalı arkeologlar tarafından yürütülmüştür.
Kazılarda:
· Frig seramikleri
· Ahşap mobilyalar
· Bronz kazanlar
· Dokuma ve tekstil kalıntıları
Savunma surları ortaya çıkarılmıştır. Bu buluntular, Friglerin sanıldığından çok daha gelişmiş bir uygarlık olduğunu göstermektedir.
Gordion Antik Kenti’nin Önemi
· Anadolu’daki en önemli Frig yerleşimi
· UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne 2023 yılında kalıcı olarak dahil edilmiştir
· Hem efsanelerle hem de bilimsel verilerle desteklenen nadir antik kentlerden biri
Gordion Bugün Neden Önemli?
Gordion Antik Kenti, yalnızca geçmişin izlerini taşıyan bir arkeolojik alan değil; aynı zamanda:
Anadolu’nun erken devletleşme sürecini efsanelerle tarihin nasıl iç içe geçtiğini kültürel mirasın korunmasının önemini gözler önüne seren eşsiz bir merkezdir.
