Ebru APALAK
Kampın ikinci günü, gazeteci İbrahim Gündüz’ün “Diplomasi, Parlamento Muhabirliğinde Araştırmacı Gazetecilik” başlıklı sunumuyla başladı. Gündüz, dedikodu ile haber arasındaki farkları, haber kaynaklarıyla ilişkileri, gazetecilerin kulis haberi yaparken dikkat etmeleri gerekenleri anlattı.
İkinci günün özel konuğu journo.com.tr’nin Proje Editörü Emre Kızılkaya’ydı. Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyesi Nursun Erel’in sorularını yanıtladığı videoyla kampa katılan Kızılkaya, uzun yıllar çalıştığı Hürriyet gazetesindeki deneyimini genç gazetecilerle paylaştı. Katılımcıların videoyu izlemesinin ardından Kızılkaya, Zoom aracılığıyla kampa katılarak katılımcılarını sorularını cevapladı. Araştırmacı gazeteciliğin yalnızca Türkiye’de değil dünyada da kolay olmadığını söyleyen Kızılkaya, Türkiye’de merkez medyanın gerilemesinin araştırmacı gazeteciliği zorlaştırdığını ancak imkânsız kılmadığını belirtti. Araştırmacı gazetecilerin ve araştırmacı gazetecilik projelerinin Türkiye’de birçok ülkedekinden az olduğunu şöyle ifade etti:
“Türkiye'de geçmişe baktığımızda çok iyi araştırmacı gazetecilerin, çok iyi araştırmacı gazetecilik örneklerinin az olduğunu görüyoruz. Basılı yayınlarda Avrupa ve Amerika'da çok daha büyük bir külliyat söz konusuyken Türkiye'de iyi araştırmacı gazetecilik örnekleri gazeteci olarak söylediğimizde beşi onu geçmiyor. Gazetecilik projeleri olarak söylediğimizde de otuzu geçmiyor.”
“İNSANLARI İKNA EDECEK ŞEKİLDE HABER VE HABER DIŞI ŞEYLER ÜRETEBİLİYOR MUSUNUZ?”
İletişim fakültesinden yeni mezun olanlara yönelik bir iş modeli veya başarı formülü olmadığını ifade etti. Mezunlara gazetecilik geleceklerine ilişkin iletişim yeteneklerini güçlendirme ve çeşitli beceriler kazanma gibi bazı tavsiyeler verdi. Genç gazetecilerin kendilerini farklılaştırmaları durumunda sektörde aranan gazeteciler olacaklarını kaydederek, şu ifadeleri kullandı: “İnsanları ikna edecek, güvenlerini kazanacak şekilde haber ve haber dışı şeyler üretebiliyor musunuz? Bununla ilgili becerilere sahip misiniz? Bununla ilgili araçları kullanabiliyor musunuz?”
Gazetecilerin haber yaparken haber değeriyle kamu yararının yanında ilgi çekiciliği de dikkate almaları gerektiğini, ilgi çekici haber ve içerik üretmenin içerik ve içerik üreticisi sayılarının fazla olması nedeniyle eskisinden zorlaştığını kaydetti. Sektörün kişilerin mezun olduğu alana değil yaptığı işlere baktığını dile getirdi. Genç gazetecilerin önce kendilerine yatırım yapmaları gerektiğini vurgulayan Kızılkaya, “Haber veya haber dışı medya üretme ve yayma becerilerinizi geliştirirseniz, derinliğinizi arttırırsanız kendinizi farklılaştırırsınız. O zaman belki haber sitesi vesaire kurmadan çok aranan biri hâline gelirsiniz” diye konuştu.
Kızılkaya, gazetecilerin mesleklerini yaparken fikir beyân etmemesi gerektiğini belirterek, yazdığı blog yazılarında “bence” gibi kelimeleri kullanmadığını söyledi. “Herkesin bir eğilimi vardır. O yüzden nesnellik tamamen söz konusu olmaz.” diyerek, gazetecilerin tüm güç odaklarından bağımsız olması gerektiğine dikkat çekti. Gazetelerin kendi sınırları içinde yayın yaptıklarını söyleyerek, medyanın sahiplik yapısı ile dağıtım teknolojilerinin değişmesinin ve dijitalleşmenin gazetecilikte birçok köklü değişikliğe yol açtığını anlattı.
Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Hülya Eraslan, “Veri Görselleştirme & Veri Araştırması Nasıl Yapılır?” başlıklı sunumunda Türkiye basın tarihindeki araştırmacı gazetecilik örneklerinden söz etti. Dr. Eraslan, Türk ve Ermeni basını hakkında gazetelerin eski nüshalarından yararlanarak yaptığı araştırmaları aktardı. Yerli ve uluslararası veri kaynaklarını paylaştı. Veri gazeteciliğinin neden yaygınlaştığını ve nasıl yapılacağını katılımcılarla ele aldı.
