Arıca köyünün 1,5 kilometre kuzeybatısında yüksek bir tepenin üzerinde bulunan ve 6’ncı yüzyılda inşa edilen 1500 yıllık Mor Aho Manastırı, ilçeye 9 kilometre mesafede yer alıyor. Süryani Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilen ve dikdörtgen bir alana oturtulan manastır, Naos, bema ve pastoforion hücrelerinden oluşuyor. Güneybatı köşesinde sonradan eklenen bugüne uygun malzeme ile inşa edilen çan kulesinin olduğu manastır, 2018'de Batman Valiliği'nin himayesinde İl Özel İdaresi’nin desteğiyle restore edildi. Restorasyonda, manastıra sonradan 2 katlı konaklama yeri de eklendi. Yıllardır ayakta duran manastır, dünyanın birçok noktasından Süryaniler başta olmak üzere çok sayıda ziyaretçiyi ağırlıyor.
‘HALA AYAKTA KALMASI GÜZEL VE MUTLULUK VERİCİ’
Yaklaşık 45 yıldır çeşitli manastırlarda görev yapan rahip Edip Daniel Savcı (60), manastırın turizme de katkısı olduğunu ifade ederek, “Manastırlar özel olarak inziva yerleridir. Rahiplerin kaldığı yerlerdir. Yani kilise ve cami gibi değiller. Buranın misafirleri devamlı oluyor. Buralar devamlı açıktır ve devamlı buralarda insanlar var. 6'ncı asırdan beri bu manastır vardır. Gelen Süryaniler de yurt dışından geliyorlar. Özellikle buranın günü var, bu da nisan ayındadır. Bazen de mayıs ayında oluyor. Paskalya Bayramı dediğimiz bayramda da yurt dışından veya burada yaşayanlar gelip toplanıyor. Burada bir ayin yapılıyor. Dualar yapılıyor. Bu köyden giden Süryaniler genellikle Hollanda’dadırlar. Fakat Almanya, Belçika, oradan da gelenler var. İsveç, Avrupa ülkeleri bazen Amerika'dan da gelenler oluyor. Yaz aylarında Avustralya'dan da gelenler oluyor. 1500 yıl önce inşa edilen bu manastırın hala ayakta kalması gerçekten güzel ve mutluluk verici bir şeydir. En büyük amacımız, devletimize turizm bakımından katkısı olması, turist çekmesidir. Buralar bizim için de kutsal yerler oldukları için ayakta kalmaları için çalışıyoruz devamlı. Sesimizi duyan herkes, Süryani olsun veya olmasın, ziyaret etmek istediği zaman biz mutlu oluruz” dedi.
‘KADİM BİR İNANÇ VE KÜLTÜR MİRASIMIZDIR’
Manastırın taş işçiliğiyle ön plana çıktığını ifade eden Gercüş Kaymakamı Muhammed Öztaş, "Mor Aho Manastırı, 1500 yıllık tarihiyle bölgemize hem hoşgörü timsali hem de en önemli kültür varlıklarımızdan bir tanesidir. 2018 yılında özel idaremiz tarafından restore edilmiş ve turizme açılmıştır. Bu bölgemizin en önemli unsurlarından biri de turizmdir. İnsanlarımız turizm ile beraber hem bir gelir kapısı oluşturmuştur hem de bölgemize gelen misafirlerimize bölgemizin tanıtımını yapmak için uğraşmaktadır, gerçekleştirmektedir. Restorasyonunun tamamlanmasıyla beraber manastırımıza eklenmiş olan misafirhanemizde özellikle yurt dışından gelen misafirlerimiz hem konaklama yapmakta hem de vakitlerini burada geçirmektedirler. Daha öncesinde çeşitli vesilelerle il dışına, ülke dışına çıkan vatandaşlarımız çeşitli zaman dilimlerinde Mor Aho Manastırımıza gelerek burada vakitlerini geçirmekte, buranın havasına, suyuna doymaktadır. Asırlardır ayakta duran kadim bir inanç ve kültür mirasımızdır. Taş işçiliğiyle dikkat çeken bu yapımızın tarihi bölgedeki Süryani Hristiyan toplulukların izlerini günümüze taşımaktadır. Yüzyıllara meydan okuyan duvarları, dönemin mimari zarafeti ve manevi dokusunu yansıtmaktadır. Mor Aho Manastırımız yalnızca bir ibadethane değil, aynı zamanda Gercüş'ün çok kültürlü tarihinin sessiz bir tanığıdır. Tarihiyle büyüleyen, kültürel çeşitliliği ile zenginleştiren Mor Aho Manastırımız ziyaretçilerini geçmişin derinliklerine, yolculuğuna davet ediyor" diye konuştu.
