30 bin liranın üzerinde yapılan nakit mal veya hizmet alımların belgelendirilmesi gerekiyor. Eğer belgelendirilme zorunluluğuna uyulmazsa vatandaşlar açısından 7 bin lira para cezası söz konusu.

Kayıt dışı ekonomiyle mücadele çerçevesinde alınan kararlardan birisi de nakit alımların belgelendirilmesi zorunluluğu. Sınır 30 bin lira. Yani 30 bin liranın üzerinde bir mal ya da hizmet alırsanız bunu bankacılık sistemi ya da PTT üzerinden yapmak zorundasınız.

Bunu bir örnekle açıklayalım. Bir kuyumcuya gittiniz ve 55 bin liralık bir bilezik almak istediniz. Bu tutarın tamamını elden öderseniz özel usulsüzlük cezası ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Özel usulsüzlük cezası aslında işleme konu tutarın yüzde 10’u oranında kesiliyor. Ancak bunun da bir alt sınırı var. Ceza 2025 yılı için 7 bin liradan az olamıyor. 55 bin liralık işlem tutarı için ceza 5 bin 500 liraya denk geliyor. 7 bin liralık asgari sınırın altında kaldığı için ödenecek ceza tutarı 7 bin lira olacak.

Yine bileziği satana da ceza var. 2025 yılında birinci sınıf tüccarlar (bilanço esası) ile serbest meslek erbabına 28 bin lira, ikinci sınıf tüccarlar (işletme hesabı esası), defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 14 bin liradan az olmamak üzere özel usulsüzlük cezası kesiliyor. Bu durumda 55 bin liralık bileziği satan eğer bilanço esasına göre defter tutan tüccarsa 28 bin lira, işletme hesabına göre defter tutan ise 14 bin lira ceza kesilecek.

(Taksitli işlemlerde nasıl olacak?) diye sorarsanız, mal veya hizmet bedelinin toplam tutarı 30 bin lirayı aşarsa, taksit tutarları bu sınırın altında kalsa bile her bir tahsilat ve ödemenin, aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması gerekiyor.

Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarı 30 bin lirayı aşıyorsa işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunlu oluyor.