Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), İşsizlik ve İstihdam Görünümü Raporunu açıkladı. TÜİK'in Şubat 2021 işgücü verilerini değerlendiren DİSK-AR, geniş tanımlı işsiz sayısının 10 milyonu geçtiğine dikkat çekti. Buna göre, hem dar hem geniş tanımlı işsizlikte artış devam ediyor. Geniş tanımlı işsiz sayısı bir yılda 3 milyon kişi artarak, 10 milyonu aştı. Yüzde 28,3 oranına ulaşan geniş tanımlı işsizlik oranı kadınlarda yüzde 35,6, erkeklerde ise yüzde 24,4. Raporda, tüm işsizlik türlerinde kadın işsizliğinin çok daha yüksek olduğuna dikkat çekildi. Raporda, TÜİK Şubat 2021 dönemi gösterge işsizlik oranı olarak ifade ettiği mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranını yüzde 13,4 ve TÜİK'in atıl işgücü olarak adlandırdığı, DİSK-AR'ın ise geniş tanımlı işsizlik olarak ifade ettiği oran yüzde 28,3 olarak açıklandığı hatırlatıldı.
'İŞSİZ SAYISI 10 MİLYONU AŞTI'
TÜİK verilerine göre mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısının Şubat 2021 döneminde 4 milyon 236 bin olarak gerçekleştiğinin belirtildiği raporda, 'Böylece Şubat 2020'de 4 milyon 22 bin ve Ocak 2021'de 3 milyon 986 bin olan mevsim etkilerinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı bir yılda 214 bin kişi ve bir ayda 250 bin kişi arttı.' diye kaydedildi. TÜİK verilerinden yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısının Şubat 2021'de 10 milyon 20 bin olarak gerçekleştiğine vurgu yapılan raporda, 'Şubat 2020'de 7 milyon 70 bin ve Ocak 2021'de 10 milyon 511 bin olan mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısında son bir yılda 2 milyon 950 bin kişi arttı.' denildi.
'KADIN İŞSİZLİĞİ ARTIYOR'
Cinsiyete göre işsizlik oranlarına bakıldığında kadın işsizliğinin tüm türlerde erkeklerden yüksek olduğu görüldüğü belirtildi ve şöyle denildi: 'Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12,3 iken kadınlarda yüzde 15,6'dır. Dar işsizlikte kadınlar erkeklerden 3,3 puan yüksek iken, geniş tanımlı işsizlikte kadınlar erkeklerden 11,2 puan daha yüksektir. Tüm işsizlik türlerinde kadın işsizliğinin çok daha yüksek olduğu dikkat çekmektedir.'
'İŞTEN ÇIKARMALAR YASAKLANMALI'
Raporda işsizlikle mücadele için bir dizi öneri de sıralandı:
• İşten çıkarmalar Kovid-19 süresince kesin olarak yasaklanmalı.
• İş Yasasının 25/II. Maddesi yeniden düzenlenmeli ve keyfi işten çıkarmalar sona ermelidir.
• İşsizlik sigortası ödeneğinden yararlanma koşulları ve ödenek miktarı iyileştirilmelidir.
• Kovid-19 koşullarında İşsizlik Sigortası Fonu ödeneklerinden yararlanmada ön koşul aranmamalıdır.
• İşsizlik Sigortası Fonu'nun amaç dışı kullanımına son verilmelidir. Fon'dan işverenlere dönük teşvik ve destekler sona erdirilmelidir.
• 'Herkesin çalışması için, herkesin daha az çalışması' ilkesi doğrultusunda haftalık çalışma süresi gelir kaybı olmaksızın 37,5 saate, fazla mesailer için uygulanan yıllık 270 saat sınırı, 90 saate düşürülmelidir.
• İstihdam artışlarında kamunun payı dikkate değerdir. Kamu istihdamının artırılması, kamuda eğreti ve güvencesiz çalışma biçimleri yerine, kadrolu ve güvenceli istihdam artışının sağlanması yaşamsal önemdedir. Kamu girişimciliği ve hizmetleri istihdam yaratacak şekilde yeniden ele alınmalı ve kamuda personel açığı derhal kapatılmalıdır.
• İş başında eğitim adı altında çırak, stajyer, kursiyerlerin ve bursiyerlerin ucuz işgücü deposu olarak kullanılması uygulamasına son verilmelidir.
• Uluslararası çalışma normları doğrultusunda herkese en az bir ay ücretli yıllık izin hakkı tanınmalıdır.
• Güvencesiz çalışma biçimlerine son verilmeli, tüm taşeron işçilere kadro verilmelidir. Kamu taşeron işçileri kamu işçisi olarak kadroya alınmalıdır.
• Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 'insana yaraşır iş' yaklaşımı temelinde herkese güvenceli ve nitelikli işler sağlanmalıdır.
• Sendikal hak ve özgürlüklerin kullanımı güvence altına alınmalı, sendikal barajlar kaldırılmalı, herkesin sendika hakkını özgürce kullanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
• Kadın istihdamının artırılması ve işsizliğinin azaltılması için işgücü piyasalarındaki cinsiyetçi uygulamalara son verilmeli, ev içi bakım hizmetleri devletin gereken nitelikli, yaygın ve ücretsiz bakım hizmetlerini sağlaması ile kadının üzerinden alınmalıdır.
