Çevre sorunları ile ilgili yazılarımız sürerken Türkiye, Araklı'da yaşanan felaketle sarsıldı...
Araklı ilçesinin Çamlıktepe ve Yeşilyurt mahallelerinde gerçekleşen sağanak yağışa bağlı olarak meydana gelen heyelan sonucu taşan Karadere, önüne çekilen toprak ve balçık seti yıktıktan sonradere üzerine kurulan hidroelektrik santralinin (HES) havuzunu patlattı... Meydana gelen büyük maddi zararın yanı sıra yedi vatandaşımız yaşamını yitirdi, üç vatandaşımız kayboldu...
Bu olay, son günlerde Kırşehir, Yozgat, Silifke, Karaman, Kırklareli gibi ülkenin bir çok değişik bölgesinde yaşanan dolu, sel, hortum gibi doğal felaketlerden yalnızca biriydi.
***
Bu konuda bir basın açıklaması yapan Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, 'Olay, ister heyelan ister HES tarafından tetiklenmiş olsun, gerçek şudur: Araklı'da bir çevre felaketi yaşanmıştır ve bu felaketin en büyük sorumlusu çevreyi ormansızlaştıran, her akarsuyun üzerine birden fazla HES kurarak dere yataklarını tahrip eden uygulamalardır.' dedi.
Biz de son yazımızda 'ülkemizde olduğu gibi dünyada da yaşanan gerçekler, yasaların uygulanmasının hukuksal süreçlerin yanı sıra sivil toplum ve çevre halkının katılımını da gerektirdiğini açık bir biçimde ortaya koymaktadır' ifadesini kullanmış ve yazımızı şöyle sonlandırmıştık:
'Aksi takdirde sözünü ettiğimiz güçlü lobilerin etkisi, hükümetlerin kısa vadeli ekonomik yarar sağlamak uğruna uyguladığı kimi politikalarla da birleşerek bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da doğanın korunmasının geri plana itilmesine yol açacaktır.'
***
Demirtaş'ın açıklamasında ilginç veriler de vardı...
Bu veriler, zannedildiğinin tersine son aylarda Türkiye'de yağışların artmadığını, aksine büyük ölçüde azaldığını ortaya koyuyordu...
Okuyalım:
'Benzer olaylar bu yılın başından bu yana bir çok bölgede yaşanmaktadır. Bunun sonucunda bir çok tarım ürününde rekolte düşüşleri meydana gelmiştir.
'Peki, bu yıl yağışlarda olağanüstü bir artış mı olmuştur?.. Tam aksine, bu yıl yağışlar geçen yıla göre hemen tüm bölgelerimizde önemli ölçüde azalmıştır. Bu durumu Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün 2019 Haziran ayında yayınlanan ve Mayıs ayı yağış durumunu ortaya koyan son raporunda da görebiliriz.
'Rapora göre, yağışlar ülke genelinde normalin ve geçen yıl ortalamasının altında gerçekleşmiştir. Türkiye genelinde mayıs ayı yağış ortalaması 35.4 mm'dir. Oysa normali 49.3 mm'dir ve geçen yıl yağış ortalaması 88.6 mm olmuştur. Yağışlarda normale göre %28 ve geçen yıla göre %60 azalma vardır.'
***
Peki, nasıl olmuştu da yağışlar azalırken sel felaketleri bu kadar ölümcül sonuçlar doğurmuştu?...
Okumaya devam edelim:
'Bunun nedenlerini genel ve özel olarak ikiye ayırabiliriz:
'Genelde, tüm dünyada yaşanan küresel ısınma sonucu iklim olayları dengesizleşmekte, iklimsel değişimlere bağlı olarak doğal felaketlerin sayısı artmaktadır. Bunun en açık örneklerinden biri son yıllarda ülkemizde sıklıkla görülmeye başlanan hortum olaylarıdır.
'Özelde ise yaşanan bu gelişmeler karşısında doğayı koruma önlemlerini sıkılaştırmak yerine tam aksi yönde uygulamaların artmasıdır. Özellikle ormanların mermer ocakları ve madenler başta olmak üzere sınai faaliyetlere açılarak yok edilmesi, dere yataklarının aynı mantıkla HES'lerle tahrip edilmesi, ormanlar ve akarsular arasında binlerce yıl boyunca kurulmuş olan dengelerin bozulmasıdır.'
Açıklamada verilen bu bilgilerden şu sonuç çıkarılıyordu:
'...ülkemizde çevre ve biyolojik çeşitlilik üzerinde yıkıcı etkileri olabilecek projelerin olumsuz etkilerini azaltmak ya da durdurmak amacıyla getirilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) uygulaması giderek anlamını yitirmektedir.
'Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın resmi verilerine göre ÇED Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği 1993 ile 2017 yılları arasında 57.658 projeye 'ÇED Gerekli Değildir' kararı verilmiştir. Bu kararların yüzde 49'u petrol-maden, yüzde 12'si sanayi, yüzde 9'u atık-kimya, yüzde 7'si turizm konut, yüzde 6'sı enerji projeleri ile ilgilidir. Çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkileri nedeniyle gerçekleştirilmesinde sakınca görülen proje sayısı ise sadece 49 olmuştur. '
(Devam edecek)