Benim kuşağım iyi tanır Hüseyin Cahit Yalçın’ı. Ulus Gazetesi’nin başyazarıydı.1874 Balıkesir doğumluydu.Mülkiye mezunu idi.Yukarıdaki başlık onun YEDİGÜN gazetesinde yayınlamıştır.(1937).
*
Başlığı görünce, hemen siyaset esnafının bir savını anımsadım. Mesela, Turgut Özal:“ Siz bizi 70 milyon olduğumuzda görün” demişti.”Bu anlayışın başında Cumbaba Demirel de gelir: “ Böyyük Türkiye” sözü ona aittir.Şimdiki Cumhur da, “Türkiye büyük bir devlettir”i dilinden düşürmüyor…
**
Büyük ülke olmanın en somut örneği ise İngiltere’den ses verdi. Yapılan referandumda İngiliz halkı, AB’den ayrılma kararı vermişti ve sonuç %52 oyla belirlendi. Büyük devlet, aynı zamanda uygar olmayı da gerektiriyor. Çağında yaşayan, çağına tanıklık eden herkes, bunu ıskalamaz.Nitekim Atatürk ‘10. Yıl Nutku’nda;“Büyük Türk Milleti” diyerek sesleniyordu.Çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmamızı,öğütlüyordu.10.yıl marşı da bu espriyle bestelenmişti.
**
Toprak büyüklüğü de, nüfus çokluğu da büyük devlet olmanın kanıtı değildir.Bana göre İsviçre büyük bir ülkedir;yönetimsel ve siyasal-coğrafi ve toplum yapısı itibariyle küçük bir ülkedir ama büyük devlettir…
***
Örneğin Japonya, bir adalar ülkesidir ama, gelenekleriyle, yönetimiyle, kültürüyle, teknolojisiyle büyük bir devlettir...
*
Örneğin Rusya Büyük ülkeydi, parçalandı ama hâlâ dünyanın süper gücüdür.ABD karşısında bile!
*
Almanya, 2.Dünya Savaşı’ndan yenik çıktı ama; ikiye bölünmesine karşın yeniden büyük devlet olmayı başarmış bir ülkedir. Örnekleri çoğaltabiliriz…
*
Hüseyin Cahit Yalçın’ın şu saptaması beni doğruluyor:“ Bize coğrafya okuturlarken,bir memleketin büyüklüğünü yüzölçümüyle ölçmeyi öğretmişlerdi”.Oysa küreselleşen dünyada bugün büyük devletin tanımı pek çok kriteri gerektirmektedir.
***
Atatürk, “Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür.İçeride ve dışarıda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet’’ diyerek bir başka pencereden bakıyordu.Siyasetiyle, ekonomisiyle, komşularıyla,diğer uluslarla birlikte “yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesiyle de bu büyüklüğümüzü tescil etmiştir.
***
Şimdi biz ne kadar büyük, ne kadar özgür ve ne denli büyüğüz? Bugün dünyanın süper gücü olmak, yalnızca gelişmiş silahlarla, füzelerle, nükleer denizaltılarla olmuyor. Önce insanınıza saygı duyacaksınız.Sevgiyi ve hatırayı, onuru ve şerefi, vefa ve bağlılığı yaşatacaksınız.Vatandaşı potansiyel tehlike, öğrenciyi potansiyel anarşist gibi görürseniz,gün gelir Apple’ı yaratacak çocukları da bulamazsınız...
***
Dünyanın sayılı ülkelerinde doktorlarımız harikalar yaratırken ‘‘Giderlerse gitsinler’’mantığı günümüz dünyasında kabul edilebilecek bir söylem değildir…