Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Ankara Şube, 'Pandemide tıkanan sağlık sistemi ve sunulamayan sağlık hizmetleri' konulu raporunu kamuoyuna sundu. Raporda, 'Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde 2019 yılında 2,8 milyon ameliyat gerçekleştirilirken pandemide 2020 yılında bu sayı 1,6 milyon olmuştur. Pandemide Sağlık Bakanlığı hastanelerinde 1,2 milyon eksik ameliyat yapılmış, ameliyat sayısında azalış yüzde 42 oranında gerçekleştiği görülmektedir. Özel hastane ameliyat sayıları 2019'da 1,5 milyon iken 2020'de sayı 1,4 milyon gerçekleştiği görülmektedir. Pandemide özel hastanelerde sadece 79 bin eksik ameliyat olmuş, ameliyat sayısında ki azalış yüzde 0,5 olmuştur. Pandemi maalesef yoksullara Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamındaki tedavilere mahkum olanlara ölüm getirmiştir. Parası olan ise özel hastaneler üzerinden tedavilerini olmuşlardır' denildi.
Raporda hastaneye yatışlara bakıldığında sağlık hizmetine erişimde sorunlar yaşandığı belirterek şu ifadelerde bulunuldu: '2019 yılında Sağlık Bakanlığı Hastaneleri + Üniversite Hastanesi + Özel Hastanelerle 13,8 milyon kişi yatarak tedavi olurken, 2020'de bu sayı 10,6 milyon olmuştur. Bir önceki yıla göre 3,2 milyon kişi yatarak tedavi olamamıştır. Bu azalış Sağlık Bakanlığı hastanelerinde yüzde yüzde 29, özel hastanelerde ise yüzde 11 olması sağlık hizmetlerinde erişim sorununun pandemide belirginleştiğini göstermektedir. Yine 2019 yılında Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde 7,7 milyon kişi yatarak tedavi olurken 2020 yılında pandemide 5,5 milyon kişi yatarak tedavi olmuştur (bu sayıda çoğunlukla kovid tedavisi için yatış ). Yatarak tedavi olan kişi sayısında 2,2 milyon azalma olduğu görülmektedir. Bu kişiler başta kanser hastaları olmak üzere kronik hastalığı olan ve ertelenmesi riskli olacak hastalıklar nedeniyle birçok hastanın teşhisinin konulamadığı, tedavisini alamadığını veya ertelendiğini göstermektedir.'
'PANDEMİ HAZIRLIĞI YAPILMALI'
Raporda pandemiye tamamen hazırlıksız yakalanıldığı hatırlatılarak, şöyle denildi: 'Pandemiye tamamen hazırlıksız yakalanması ve başta devasa şehir dışında hastaneleri ve örgütlenme sorunudur. Sağlık Bakanlığının pandemide yönetememe hali tedavi hizmetlerinde bu verilerle daha belirgin ortaya çıkmaktadır. Sağlık Bakanlığı artan ölüm vakalarına yönelik yaptığı açıklama 2020 yılı ölüm sayılanın beklenenin çok üstünde olacağı ve önümüzdeki 3 yıl boyunca ölümlerin 2-3 kat olacağı vurgusu ile toplumu engellenebilir ölümlere hazırladığı görülmektedir. Bu ülkenin sağlık sistemlerinden ve sağlık göstergelerinden Sağlık Bakanı sorumludur. Nasıl şehir hastanelerinden gurur duyuyorsa bu sağlık göstergelerini de kamuoyuna doğru okuyarak aktarmalıdır. Sorumluluğu önlem almak ve alınmasını sağlamak olan Sayın Bakan Koca'nın ölümleri beklemek ya da seyirci kalmak gibi açıklamaları kabul edilemez.'
Raporda, devletlerin pandemi sorumluluğuna dikkat çekilerek, 'Diğer ülkelere baktığınızda, Devletler pandeminin belirleyici sorumluluğunu almıştır. İktidar tarafından sokağa çıkma yasağı, 65 yaş üstü vatandaşın izinle hastanelere başvurma şartı, iller arasında seyahat yasağı, temiz hastane kapsamında alternatiflerin belirlenmemesi, etkili test yöntemleri stratejisinin uygulanmaması, devletin pandemide sorumluluğu vatandaşa yüklemesi, acil durumlarda sağlık örgütlenmesi politikasının olmaması, süreç içerisinde sağlık hizmetlerine ulaşılabilir hizmet yapısının belirlenmemesi, aile sağlığı sisteminde yozlaşma, ve semt polikliniklerinin güçlendirilerek hizmete sunulmaması hizmete ulaşımı etkilemiştir. Şehir Hastaneleri ile kapanan sağlık kurumları, sağlık hizmetlerine erişim sorunun en önemli nedenidir' ifadelerine yer verildi. Raporda, 'Pandemide toplumun etkin sağlık hizmeti alamadığı, yatışı gerektiren durumda hastaneye yatarak tedavi olamadığı, kronik hastalığa sahip bireylerin rutin kontrollerini yaptıramadığı, ameliyat olması gereken bireylerin özel hastanelere yönlendirildiği? hasta bireylerle sağlık emekçilerinin karşı karşıya bırakıldığı, ertelenen sağlık hizmetlerinin sorununun sağlık örgütlenme modeli kaynaklı olduğu görülmektedir' denildi.
