İlk olarak İstanbul'da çok sayıda kişinin şikayetiyle ortaya çıkan ıspanak zehirlenmesi ile ilgili diğer illerde de çalışma başlatıldı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 'Besin zehirlenmelerinin ıspanak değil, yabani otlardan olduğunu tespit ettik. Halkımız sebzeleri otlardan ayıklasınlar, iyi yıkasınlar' ifadelerini kullanmıştı. Fahrettin Koca, ıspanak yedikten sonra ağız kuruluğu, bulantı, kusma, görme bulanıklığı gibi şikayetlerle İstanbul, Edirne, Tekirdağ ve Kocaeli'de hastanelere müracaat edenlerin sayısının 196 olduğunu bildirmişti. Yapılan araştırmalarda ise zehirleyen ıspanağın Ankara'nın Beypazarı ilçesinden 15 ton kadar alındığı belirtildi.
200 KİLO YABANİ OT KARIŞMIŞ
Beypazarı Ziraat Odası Başkanı Mustafa Ateş da, söz konusu ıspanağın Beypazarı'nda üretilen ıspanağa karışmış yabancı otlardan kaynaklamış olabileceğini söyledi. Ateş, tarlanın kenarında bulunan yabancı otların, işçiler tarafından yanlışlıkla karıştırılmış olabileceğini belirterek, 'Buradan 15 bin ton civarında ıspanak yapılmış. Tarlanın ufak bir kenarında yabani otlar var. Kenardaki otlardan karışmış, içinde de tek tük çıkmış. İşçiler bunu toplarken büyük ihtimalle karıştırmış. Buradan 15 bin ton ıspanak gönderilmiş. Yabancı otlar sadece 150-200 kilo civarında ıspanağa karışmış. Ispanağın genelinde böyle bir ot yok, onlarla zaten normalde mücadele ediyoruz' şeklinde konuştu.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Bu konuda önlemler alınırken, ıspanağı, mevsim sebzeleri içerisinde en faydalı sebzelerin başında geldiğini belirten İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, tüketicilerin ıspanak yemeden önce dikkat etmesi gereken hususları sıraladı. Son günlerde görülen ıspanak zehirlenmesi vakaları nedeniyle ıspanak tüketmekten korkulduğunun altını çizen İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Doç. Dr. Enes Murat Atasoyu, ıspanak zehirlenmelerine ilişkin merak edilen soruları yanıtladı. 'Ispanak satın alırken yapraklarının diri olmasına, yapraklarının sarı-kahverengi renkte olmamasına, üzerinde lekeler-benekler bulunmamasına ve yaprak bütünlüğünün bozulmamış olmasına dikkat edilmeli. Eldiven giyerek akan suda yaprakları tek tek yıkamak, araya karışmış yabancı otları da mutlaka ayıklamak gerekir' diyen Atasoyu, alınması gereken diğer önlemleri şöyle sıraladı: 'Sebzeler yetiştirilme esnasında tarım ilaçlarına, koruyuculara, toprakta yaşayan böceklerin yumurtalarına maruz kalabilir. Ayrıca yağmurla gelen kimyasallar, topraktaki bakteriler taze meyve ve sebzelerin üzerinde yer alabilirler. Satın alınmış olan sebzelerin akan ve temiz olduğu bilinen bir suda iyi bir şekilde yıkanması yeterli olabilmekle birlikte, sirkeli suda bekletmek sebzedeki kalmış olan bakterilerin temizlenmesi için iyi bir çözümdür. Ayrıca ıspanak gibi kökü ile birlikte satın alınabilen sebzelerin kökünden ayrıldıktan sonra yıkanması uygun olur. Ellerimizden de sebzelere bakteriler geçebileceği için sebzeyi yıkamadan önce ve sonra ellerin de yıkanması gerekir. Pişmiş olan yemek en fazla 2 saat dışarıda tutulmalı, sonrasında buzdolabında saklanmalı. Hava çok sıcak ise yemek bir saatten fazla dışarıda tutulmamalı. Pişirilen yemek sonrasında en fazla iki kez ısıtılmalı. Yani ıspanak 2 gün buzdolabında kalabilir. Yemekte ekşili veya kötü bir kokunun olması, suyunun kıvamını yitirmesi bozulma işaretleri olarak kabul edilebilir. Ispanak, yapısında yer alan 'histamin' adlı maddeye karşı hassasiyeti olan kişilerde rahatsızlık oluşturabilir. Ayrıca ıspanağın yetiştirilme, toplanma, nakliye, saklanma süreçlerinde yapraklarına bulaşmış olabilen bakteriler, parazitler, zararlı otlar veya kimyasal maddelerin etkisi ile zehirlenme belirtileri ortaya çıkabilir. Histamin duyarlılığı olan kişiler ıspanak yediğinde midede kramp tarzında ağrı, ciltte kaşıntı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Ispanak yapraklarına bulaşan bakteri, kimyasal maddeler veya zararlı otların bulunması halinde ise bulantı, kusma, ateş, ishal, genel durum bozukluğu gelişebilir. Kanlı dışkılama, şiddetli kusma, düşmeyen ateş, bilinç değişiklikleri gibi belirtiler varsa hemen doktora müracaat edilmeli.'
