Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 'Bosnalı kardeşlerimize karşı işlenen cinayet ve katliamların takipçisi olacak, hak ve adalet arayışınızda sizleri asla yalnız bırakmayacağız.' dedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Srebrenitsa Soykırımı'nın 25. yılı kapsamında Bosna'daki savaşta Birleşmiş Milletler askerlerinin üs olarak kullandığı eski akümülatör fabrikasında düzenlenen anma töreni için video mesaj gönderdi. Mesajında Bosna Hersekliler ve tüm misafirleri selamlayan Erdoğan, bugün, tarihin acı ve utanç sayfalarından biri olan Srebrenitsa Soykırımı'nı anmak ve Boşnakların acısını paylaşmak gayesiyle bir arada bulunduklarını ifade etti.
Koronavirüs sebebiyle fiziken aralarında olamasa da aklı ve gönlünün her daim Bosna'da olduğunu belirten Erdoğan, 25 sene önce alçakça katledilen aziz şehitleri rahmetle andı ve kederli aileleriyle yakınlarına başsağlığı diledi.
Geçen sene naaşlarına ancak yeni ulaşılabilen şehitleri Saraybosna'dan Srebrenitsa'ya birlikte uğurladıklarını anımsatan Erdoğan, yüreklerindeki acıya rağmen ailelerin vakur duruşlarına hep beraber şahit olduklarını anlattı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti: 'Soykırımın üzerinden çeyrek asır geçse de acımız halen tazedir. Ortaya çıkarılan her toplu mezarla yüreklerimiz yeniden dağlanıyor. Hala kadınlar kocalarına, çocuklar anne-babalarına kavuşmanın umuduyla yaşıyor. Aradan geçen bunca zamana rağmen hala çocuklarının yolunu gözleyen anneler var. 25 yıldır mavi kelebeklerin izinde sevdiklerimizi arıyoruz. Rabb'imiz şehitler için, 'Allah yolunda öldürülenler için ölüler demeyin, bilakis, onlar diridirler fakat siz bilemezsiniz' buyuruyor. Bizler de şehitlerimizin hep aramızda olduğuna, diri olduğuna inanıyoruz. Merhum Aliya İzetbegoviç 'Soykırımı asla unutmayın, unutulan soykırım tekrarlanır.' derdi. Ne şehitlerimizi unutacak ne de Srebrenitsa Soykırımı'nı unutturacağız. Bosnalı kardeşlerimize karşı işlenen cinayet ve katliamların takipçisi olacak, hak ve adalet arayışınızda sizleri asla yalnız bırakmayacağız.'
Son dönemde Batılı ülkelerde yaşanan İslam karşıtı saldırıların, bu konuda teyakkuz halinde olunması gerektiğini gösterdiğini belirten Erdoğan, şunları kaydetti: 'Onca drama, katliama ve gözyaşına rağmen, Avrupalı siyasetçiler Srebrenitsa katliamından hiçbir ders çıkarmadılar. İslam düşmanlığını körükleyen, yabancı karşıtlığını destekleyen söz ve beyanatların halen serbestçe kullanılması, geleceğimiz adına büyük bir endişe kaynağıdır. Bir daha benzer acılar yaşamamak için uluslararası kuruluşlar yanında bizlere de önemli sorumluluklar düşüyor. Asırlar boyunca hoşgörü ve barışın güzel örneklerini vermiş bir medeniyetin temsilcileriyiz. Görüş farlılıklarının, etnik, kültürel ve mezhebi ayrımların bizi bölmesine, birbirimize düşman etmesine izin vermeyiz. Adaletin tecellisi için yürüttüğümüz mücadeleyi 'Haklıysak, güçlüyüz' inancıyla tam bir özgüven içinde devam ettirmeliyiz. Rabb'im yar ve yardımcımız olsun diyorum. Bu düşüncelerle sözlerime son verirken Türkiye'nin ve Türk milletinin desteğinin Bosna-Hersek'le beraber olduğunun altını tekrar çizmek istiyorum. Srebrenitsa şehitlerimize Allah'tan rahmet diliyor, ailelerine, sevenlerine ve bu acıyı yüreğinde hisseden herkese sabırlar diliyorum.'
KILIÇDAROĞLU'NDAN 'SREBRENİTSA SOYKIRIMI' PAYLAŞIMI
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 'Srebrenitsa'yı unutmamamız gerekiyor. Bu, 21. yüzyılın en büyük ayıplarından birisidir.' ifadelerini kullandı. Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından yaptığı videolu paylaşımında, Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da 1995'te yapılan soykırımın 25. yılı nedeniyle videolu mesaj yayımladı.
Bugünün Srebrenitsa Soykırımı'nın 25. yıl dönümü olduğunu hatırlatan Kılıçdaroğlu, 'İnsanların kimlikleri nedeniyle ötekileştirilmedikleri, demokrasinin egemen olduğu, barışçıl dış politikanın izlendiği bir dünya için 21. yüzyılın eşiğinde Avrupa'nın göbeğinde yaşanan bu soykırımı asla unutmayacağız.' ifadesini kullandı. Kılıçdaroğlu, Srebrenitsa Soykırımı'ndan görüntüler ve daha önceki konuşmalarından kesitler de paylaştı. Kemal Kılıçdaroğlu, videoda şunları söyledi: 'Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995'te Sırp birlikleri tarafından işgal edilir. Hollanda'nın barış gücü sivil Boşnakları alır, Sırplara teslim eder. Sırplar, 8 bin 372 Boşnak'ı ormanda katleder. Sadece Müslüman oldukları için, sadece Boşnak oldukları için. Srebrenitsa'yı unutmamamız gerekiyor. Bu 21. yüzyılın en büyük ayıplarından birisidir. O katliamda hayatını kaybedenler bütün insanlığın yüreğinde yer alacaklardır. Bizim görevimiz de bu tarz katliamlar olmasın diye onları sürekli canlı tutmaktır.'
BBP GENEL BAŞKANI DESTİCİ'DEN 'SREBRENİTSA SOYKIRIMI' AÇIKLAMASI
Büyük Birlik Partisi (BBP) Genel Başkanı Mustafa Destici, Avrupa'nın 20. yüzyılda yaşadığı en karanlık günlerden birinin Srebrenitsa Soykırımı olduğunu bildirdi. Destici, yaptığı yazılı açıklamada, Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da 1995'te yaşanan soykırımın 25. yılı dolayısıyla değerlendirmelerde bulundu. Srebrenitsa'da yaşananların İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da gerçekleşmiş en büyük toplu cinayet olduğunu ve hukuksal olarak ilk kez belgelenmiş soykırım olması açısından büyük önem taşıdığını ifade eden Destici, şu ana kadar tespit edilmiş 8 bin 372 Müslüman Boşnak'ın katledildiğini aktardı.
Katliamın yaşandığı bölgede 64 farklı toplu mezarın olduğunu hatırlatan Destici, 'Bugün bile, soykırımdan 25 yıl geçmiş olmasına rağmen ancak 6 bin 500 kadarının kimlikleri tespit edilebilmiş durumda ve hala yeni toplu mezarlara rastlanabiliyor.' ifadesini kullandı.
Soykırımın, Birleşmiş Milletlerin (BM) Boşnaklar için 'Güvenli Bölge' ilan ettiği Srebrenitsa'da yapılmasının, BM'nin ve Avrupa'nın ayıbı, suç ortaklığı ve insanlık suçu olarak tarihe geçtiğini vurgulayan Destici, şöyle devam etti:
'Bize utanmazca insan hakları dersleri vermeye kalkan Birleşmiş Milletler ve Avrupa'nın, o gün de bugün de Avrupa'da, hatta Anadolu'da Müslümanların varlıklarını sorun olarak görmeleri, Avrupa'nın ortasında dahi insanların, Müslümanların topluluklar halinde öldürülmelerine zemin hazırlamaları, soykırıma sessiz kalmaları ve katliamları görmezden gelmeleri önemli bir ipucu olarak karşımızda duruyor. Bu bakış açısı, düşmanlık ve sömürge zihniyetinin ahlak, vicdan ve insanlık ölçüsü değişmeden Batı cephesinde hiçbir şey değişmeyecek.'
Dünyayı ve insanlığı ancak Müslümanların, Türklerin ve iyilerin dayanışmasının koruyabileceğini vurgulayan Destici, şunları kaydetti: 'Avrupa'nın 20. yüzyılda yaşadığı en karanlık günlerden biri, Srebrenitsa Soykırımı'dır. Katliamın 25. yılında acılarını her an yüreklerimizde taşıdığımızı ifade ederek katledilen kardeşlerimizi saygıyla ve rahmetle anıyorum. Bu vesileyle 2003 yılında kaybettiğimiz Bosnalı kardeşlerimizin var olma ve bağımsızlık mücadelesinin bilge ve Müslüman lider Aliya İzetbegoviç'i de rahmetle, milletle yad ediyorum. Ruhları şad, mekanları cennet olsun.'
'İNSALIĞI HEDEF ALAN SOYKIRIMI VE BU SOYKIRIMA GÖZ YUMANLARI UNUTMADIK, UNUTMAYACAĞIZ'
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da 1995'te yaşanan soykırımın 25. yıl dönümü dolayısıyla mesaj paylaştı. Çelik, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajında, 25 yıl önce bugün Avrupa'nın göbeğinde, dünyanın gözleri önünde Srebrenitsa'da insanlığın soykırıma uğratıldığını hatırlattı. Soykırım sonrasında birilerinin hiçbir şey olmamış gibi yollarına devam etmeye çalıştığını ifade eden Çelik, şunları kaydetti: 'Büyük devletlerin askerleri katillerle poz verdi. İnsan hakları nutukları atılmaya devam edildi. İnsan haklarından en çok bahsedilen bir dönemde katiller ödüllendirildi ama Srebrenitsa'da eşleri, evlatları, aileleri öldürülen anneler, dünyadan daha büyük bir mücadele verdi. Hala mezarları başka yerlerde bulunan şehitler defnediliyor.
Biz aynı zamanda bir daha başka yerlerde de Srebrenitsa olmasın diye yaşamalıyız. Yolumuzu yürürken pusulamız bunu hep hatırlatmalı bize. İnsalığı hedef alan soykırımı ve bu soykırıma göz yumanları unutmadık, unutmayacağız. Şehitlerimizin ruhu şad olsun.'
'BU SOYKIRIMI YAPANLARI VE BUNA GÖZ YUMANLARI UNUTMADIK, UNUTMAYACAĞIZ'
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 8 binden fazla Boşnak sivilin öldürüldüğü Srebrenitsa Soykırımı'na ilişkin 'Bu soykırımı yapanları ve buna göz yumanları unutmadık, unutmayacağız.' açıklamasında bulundu. Oktay, soykırımın 25'inci yılı dolayısıyla sosyal medya hesabından Aliya İzzetbegoviç'in 'Ne yaparsanız yapın ama soykırımı unutmayın. Çünkü unutulan soykırım tekrarlanır.' sözünün yer aldığı bir mesaj paylaştı. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, mesajında, 'Dünyanın gözleri önünde, Avrupa'nın göbeğinde Srebrenitsa'da katledilen Boşnak kardeşlerimizi rahmetle anıyorum. Çeyrek asır geçti ama acıları hala yüreğimizde. Bu soykırımı yapanları ve buna göz yumanları unutmadık, unutmayacağız.' ifadelerini kullandı.
VAHŞETİ UNUTMADIK
TBMM Genel Kurulunda, grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu. İYİ Parti Aksaray Milletvekili Ayhan Erel, Srebrenitsa'da 25 yıl önce ağır silahlı Sırp ordusu tarafından 8 bin 372 Boşnağın katledildiğini dile getirerek, 'Acısını halen yüreklerimizde hissettiğimiz vahşeti unutmadık, unutturmayacağız.' diye konuştu.
Bosna Hersek'in ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç'in, 'Unutulan soykırım tekrarlanır.' sözünü hatırlatan Erel, 'Bosna'da Sırplar tarafından yapılan soykırım sırasında vurulan 4 yaşında bir çocuğun ölmeden önce annesine sorduğu, 'Çocukları küçük kurşunla öldürürler değil mi anne?' sorusu gözlerimizi buğulandırıp, yüreklerimizi halen yakmaktadır. Bosna Hersekli kardeşlerimizin acılarını paylaşıyor, katledilen binlerce Bosnalı kardeşimize Allah'tan rahmet diliyorum.' ifadelerini kullandı.
SREBRENİTSA KATLİAMI HALEN AÇIK BİR YARADIR
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, tarihe insanlığın utancı olarak kaydolan bu acı olayda 8 binden fazla Bosnalı Müslümanın hunharca katledildiğini söyledi. 'Dünyada adalet arayışının ve acının sembolü olan Srebrenitsa katliamı halen açık bir yaradır.' diyen Özkoç, katliamda hayatını kaybedenlerin kimlik tespitlerinin halen devam ettiğini belirtti. Özkoç, Srebrenitsa katliamında hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet, yakınlarına baş sağlığı diledi.
'İNSANLIK TARİHİNİN EN UTANÇ VERİCİ VAHŞETİ'
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, tarihin, çeyrek asır önce Avrupa'nın göbeğinde acısı hala yüreklerde hissedilen bir soykırıma tanıklık ettiğini söyledi. Sırp devlet adamları Karaciç ve Miloseviç'in emirleriyle, katil Miladiç komutasındaki Sırp askerlerin 11 Temmuz 1995'te yaklaşık 8 bin 500 Boşnağı vahşice katlettiğini dile getiren Akçay, 'Sözde uygar Batı, gözleri önünde cereyan eden bu kıyıma sessiz kalmış ve insanlık tarihinin en utanç verici vahşetine sebep olmuştur.' dedi.
Akçay, Srebrenitsa'da 11-16 Temmuz 1995'te yaklaşık 2,2 milyon kişinin evini terk etmek zorunda kaldığını, 100 binin üzerinde Sırp olmayan insanın toplama kamplarında işkenceye maruz kaldığını, 25 binden fazla Boşnak kadının tecavüze uğradığını, Boşnakların kültürel varlığını yansıtan camilerden 985'inin yok edildiğini söyledi. Miladiç'in, 'Türklerden intikam almanın vakti geldi.' sözünü hatırlatan Akçay, şöyle konuştu: 'Batı'nın Türk milletine olan asırlık kinini ortaya koymuştur. Osmanlı Devleti'nin nizam-ı alem ülküsüyle adaletle yönettiği topraklar, Batı'nın ırkçı, Darwinist, sömürgeci, materyalist zihniyetiyle kana bulanmıştır. Acısı halen yüreklerimizi yakan bu utanç vesikası insanlığın vicdanına yapılan bir saldırıdır. Dünya kamuoyunun önünde gerçekleşen katliam 20. yüzyılın en büyük insanlık suçlarından biridir. Bu vesileyle Srebrenitsa'da katledilen binlerce Bosnalıyı ve Aliya İzzetbegoviç'i bir kez daha rahmetle anıyor, insanlığın bir kez daha böyle acılar yaşamamasını temenni ediyorum.'
'SOYKIRIMIN SORUMLULARINI BİR KEZ DAHA LANETLİYORUZ'
HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç, 11-18 Temmuz 1995'te Sırp askerleri ve bağlı paramiliter grupların, Birleşmiş Milletlerin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa kasabasında, dünyanın gözleri önünde 8 binden fazla Boşnak Müslümanı katlettiğini dile getirdi.
Benzer vahşetlerin son 40 yılda Orta Doğu'nun birçok bölgesinde de yaşandığını belirten Oluç, şunları ifade etti: 'Srebrenitsa katliamı 2007'de Uluslararası Adalet Divanı tarafından soykırım olarak tanımlandı. Birinci derece sorumlular mahkum edildi. Bugün halen 25 yıl önce öldürülenlerin defin işlemleri yapılmaktadır. Srebrenitsa soykırımının sorumlularını 25. yılında bir kez daha lanetliyoruz. Bu katliamda hayatını kaybeden binlerce insana Allah'tan rahmet diliyor ve Bosna halkının acılarını paylaşıyoruz. Aliya İzzetbegoviç'in, 'Soykırımı unutmayın, unutulan soykırım tekrarlanır.' sözünü de herkese bir kez daha hatırlatıyoruz.'
'MİLLETLERİN GENLERİNDE NE VARSA O TEZAHÜR EDİYOR'
AK Parti Grup Başkanvekili Cahit Özkan, Ayasofya'nın, 86 yıllık aradan sonra cami statüsüne kavuştuğunu belirtti. Danıştayın Ayasofya kararının önemine dikkati çeken Özkan, 'Danıştayın hukuki olarak tespit ettiği durum, Ayasofya'nın bundan sonra ilelebet cami olarak kalacağının kararıdır.' dedi.
İnsanlığın ortak mirası olan Ayasofya'nın yeni statüsüyle Müslüman, gayrimüslim bütün insanlığa, ziyaretçilere açık olacağını dile getiren Özkan, Ayasofya'nın, 24 Temmuz'da cuma namazıyla fiili olarak ibatede açılacağına işaret etti. Özkan, 'Aziz milletimizin farklı siyasi düşüncelerden, inançlardan, yaşam tarzı tercihlerinden herkesin üzerinde ittifakla mutabakata vardığı bir konu varsa o da Ayasofya'dır.' diye konuştu.
Özkan, çeyrek asır önce Avrupa'nın göbeğindeki Srebrenitsa'da binlerce insanın katledildiğini hatırlattı. Devletlerin ve milletlerin genlerinde ne varsa bunun tezahür ettiğini söyleyen Özkan, 'Avrupa köylü isyanları, Yüzyıl Savaşları, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları ile 30 Yıl Savaşları ile geçmişte nasıl kan ve gözyaşına boğulmuşsa aynı kültür yeniden Srebrenitsa'da maalesef nüksetmiştir.' ifadesini kullandı.
Boşnak halkın lideri Aliya İzzetbegoviç'in, 'Batı hiçbir zaman uygar olmamıştır ve bugünkü refahı, devam edegelen sömürgeciliği; döktüğü kan, akıttığı gözyaşı ve çektirdiği acılar üzerine kuruludur.' ifadesini hatırlatan Özkan, şunları kaydetti: 'Coğrafyamızda, Suriye'de yaşanan dramlar da petrol, para ve silah üzerinden Batı uygarlığının yürüttüğü emperyalist hedeflerin neticesinde meydana gelmiştir. Bu emperyalist hedeflere karşı milletçe, mazlumların ve gönül coğrafyasının adeta sığındığı bir liman olduk ve bundan sonra da olmaya devam edeceğiz. Srebrenitsa'da katledilen bütün mazlumlara Allah'tan rahmet diliyorum, mekanları cennet olsun. İnsanlığın, bunun hesabını tarih nezdinde sorması gerekir.'