Yenimahalle semt pazarlarındaki esnaf, artan maliyetler nedeniyle fiyatların arttığını bu nedenle tüketimin giderek azalmaya başladığını söyledi. Pazara gelen yurttaş ise artık filesini dolduramıyor. Ankara'nın çeşitli mahallelerinde tezgahçılık yapan Fikri Sağkaya, 'Pazarda salatalığın kilosu 8-10 TL arasında satılırken domates 5-15 TL aralığında satılıyor. Kış mahsüllerinden havuç ve mandalina da ise fiyat aralığı 5-8 TL aralığında değişiyor. Peynirin kilosu 70 TL'ye kadar çıkarken zeytinde de fiyatlar 45 TL'yi buluyor. Bu nedenle insanlar artık kiloyla değil taneyle alışveriş yapıyor' dedi.
'HALK, ENFLASYON YÜZDE 100'ÜN ÜSTÜNDE DİYOR'
Metropoll Araştırma Şirketi, 28 ilde bin 514 kişiyle yaptığı anketi kamuoyu ile paylaştı. Ankette, 'Sizce son bir yılda fiyatlar ne kadar arttı?' sorusu yöneltilen halkın 61.5'i 'Yüzde 100 ve üzeri' dedi. TÜİK'in açıkladığı yüzde 36'lık enflasyon rakamına inananların oranı sadece yüzde 7.1 çıktı. AK Parti'ye oy verenlerin yüzde 46.4'ü de, enflasyonun yüzde 100'den fazla olduğuna inanıyor. CHP'lilerin yüzde 62'si, İYİ Partililerin yüzde 74'ü ve MHP'li seçmenin de yüzde 61.6'sı fiyat artışının yüzde 100'den fazla olduğunu düşünüyor. Pazarcı esnafı da vatandaşın alım gücünün düşmesinden dolayı artık gramla alışveriş yapıldığını söyledi. Geçen yıla oranla bu yıl satışlarda ciddi düşüş yaşandığını belirten pazarcı esnafı, 'Şu anda 4 kişilik bir ailenin iyi bir pazar alışverişi 300-400 liraya mal oluyor. Asgari ücretle geçinen bir ailelin her hafta bu parayı pazara harcaması mümkün değil' dedi.
'ÇARK DÖNMÜYOR'
Ankara'nın çeşitli mahallelerindeki halk pazarlarında esnaflık yapan Fikri Sağkaya, 'Çoğu insan çocuğunun elinden tutup da pazara getiremiyor çünkü çocuğunun her istediğini alamıyor. Eskiden 4-5 kilo mandalina alanlar şu an 1 kilo ancak alabiliyorlar. Önceden Aralık-Ocak ayında 25 kasa domates satıyorsak şimdi 5 ya da 10 kasa ancak satabiliyoruz. Şu an insanlar sofralarına çeşit koyamıyor, salata malzemesi almaktan bile çekiniyorlar.' dedi. Sağkaya, geçen seneye göre sebze ve meyve fiyatlarının arttığını vurgulayarak 'Şu an 1 kilo mandalina elma 5-8 lira arasında değişiyor. Geçen sene mandalina ve elmanın 3 kilosunu 5 liraya satıyorduk. Sofralarda en çok tüketilen patatesin kilosu 6 lira, 1 bağ maydanoz 3 lira oldu. Şu an bu fiyatlar bile iyi. Böyle giderse daha da pahalı olacak. Ben 30 senedir pazardayım hayatımda bu kadar kötü bir sene görmedim. İnsanların pazara para ayıracak durumu yok. Artık kimse kaliteyi aramıyor, cebine göre hesaplı olanı arıyor. Ankara'daki pazarları dolaşıyorum en kaliteli pazarlarımız bile iş yapmıyor, çark dönmüyor' dedi. Tüm zamlara göre pazardaki fiyatların marketlere göre daha uygun olduğunu söyleyen Sağkaya, şöyle konuştu: 'Pazar esnafı artan maliyetlere rağmen gerçekten uygun fiyattan satış yapmaya çalışıyor. Pazarda her fiyata ürün bulabiliyorsunuz. Mesela 8 liralık biberi markette 15 liradan aşağı alamazsınız. Pazarda alışveriş yapmanın en güzel tarafı seçenek şansınızın olması. Her pazarda ortama 150 esnaf var. Bir ürünü 5 liraya da satan var 3 liraya da. Tabi ki arada kalite farkı oluyor. Önceki dönemlerde akşam pazarı diye bir kavram vardı. Şu anda böyle bir uygulama neredeyse kalmadı. 5 liraya halden aldığımız bir ürünü akşam pazarı diye yine 5 liraya satamayız. Satarsak zarar ederiz. Benzin 13 liraya dayanmış. Bunun sadece nakliyat kısmı geçen yıla göre yüzde 80 artmış durumda. Aldığımız ürünlere yapılan zamlarla maliyetler ile birlikte 3 katına çıktı. Bir tane siyah kasanın maliyeti 2 lira iken şimdi 6 lira oldu.'
'YA DÜZELTECEKLER YA DA GİDECEKLER'
Pazarda alışverişe gelen yurttaşın bu haftaki gündemini ise süt ve süt ürünlerine gelen zam oluşturuyor. Esnaf, 600 TL olan bir teneke peynirin bin 100 TL'ye çıktığını belirtirken yurttaş ise gramaj küçültmeye mecbur kaldığını söylüyor. Yenimahalle semt pazarında 66 yaşındaki emekli bir yurttaş gıdaya gelen zammı şöyle değerlendirdi: '5 tane limona 10 TL veriyorum. Peynirin kilosu 60-70 TL olmuş. Yıllarca bu ülkede çalıştım geldiğim nokta yeni yılda pazarları tezgah tezgah gezip ucuz ürün aramak oldu. Sadece pazardaki ürünlere değil her şeye yılbaşı ile birlikte fahiş zamlar geldi. Artık canımızın istediği yiyeceklere bakmakla yetiniyoruz. Hamsi herkesin alabileceği bir balıktı, şu an kilosu 46 lira olmuş. Bu gidiş hayra alamet değil. Bir an önce buna dur denilmesi lazım. Ben bu ülkeye yıllarca hizmet etmiş birisiyim. Vatandaşın 'artık yeter' dediği bir noktası vardır. Artık insanları o noktaya getirdiler. Ya düzeltecekler ya da gidecekler. Burada particilik ya da partizanlık yapmaya gerek yok. Hepimiz bu topraklarda yaşıyoruz.'
'TARLADA 2, PAZARDA 8 LİRA'
Esnafın en çok kullandığı poşetin kilosu 8 lira idi şu an 20 lira oldu. Sağkaya, 'Önceden her gün hale gidiyorduk şimdi iki günde bir hale gitmeye başladık. Tohum yurt dışından geliyor. Dolar arttıkça tohumun fiyatı da artıyor maliyetler bir ise 2 oluyor. Her şey dolara bağlı olduğu için dolar arttıkça maliyetler de artıyor' şeklinde konuştu. Sağkaya, sebze ve meyve satışlarında köylü ve pazarcının çok büyük paralar kazanmadığını söyleyerek tedarik zincirinde en çok kazancı aracıların sağladığını belirtti. Sağkaya, 'Köylü ile pazarcı 2 liraya mal satarken kabzımal buna 2 lira kar koyarak satıyor. Sıcak para hep onların elinde dönüyor. Aracılardan sonra ürün vatandaşın önüne gelene kadar 8 liraya çıkıyor' dedi. Pandemi sürecinin esnafı olumsuz etkilediğini ifade eden Sağkaya, 'Pandemide pazar esnafı çok yara aldı. Hafta sonlarında yapılan kısıtlamalarda marketler açık, pazar yerleri kapalıydı. Pazarların da açık olması gerekirdi. Bu durum esnafı çok etkiledi. Pandemiden önce işlerimiz çok güzeldi. Son iki senedir büyük sıkıntı yaşıyoruz. Bir de şu anki ekonomik koşullarda esnafa büyük darbe vuruldu. Devlet küçük esnafın yanında olmalı. Pandemi zaten esnafı bitirdi. Buna bir çözüm bulunması lazım' ifadelerini kullandı.
