TKİ'nin sahip olduğu linyit sahalarında bulunan, içinde yüksek oranda hümik asit barındıran düşük kalorili genç kömürleri (leonardit) değerlendirmek amacıyla 2009'da hümik asit üretimine başladığını anımsata Bayrak, şunları kaydetti: 'Bu anlaşmada amacımız yerli ve milli kaynaklarla üretim. TKİHÜMAS markalı sıvı hümik asit ürünümüzün kullanımının artırılmasıyla üreticimizin gübre ihtiyacı konusunda dışa bağımlılığını azaltıp, tarım topraklarının iyileşmesini ve düzenlenmesini sağlayıp, daha bereketli hale getirilmesini hedefliyoruz. Bu husustaki çalışmalarımız devam edecek.' TKİ'nin enerji sektöründe önemli bir rol üstlendiğini belirterek şunları söyledi: 'Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına bağlı bir Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) olan Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TKİ) yıllık ortalama 30 milyon ton kömür üretimi ile Türkiye enerji sektöründe önemli rol üstlenmektedir. TKİ sahip olduğu linyit sahalarında bulunan leonarditlerin (düşük kalorili genç kömürler) değerlendirilmesi amacıyla 2009 yılında hümik asit üretim faaliyetlerine başlamış ve bu tarihten günümüze kadar hümik asit ile ilgili Ar-Ge, üretim ve pazarlama çalışmaları hızla devam etmektedir. Hümik asit, humusun en aktif maddesidir. Günümüzde her geçen gün artan kimyasal gübre kullanımı, humusun topraktaki oranının hızla azalmasına neden olmuştur. Oysaki humus, toprağa atılan kimyasal gübrelerin alımını kolaylaştıran en önemli maddedir. Son yıllarda bu problemi çözmek için hümik asit uygulamalarına başlanmış ve toprakta atıl halde bulunan besin maddelerinin, bitkinin kullanımına uygun hale geçmesi amaçlanmıştır. Hümik Asit doğada en fazla Leonardit olarak adlandırılan düşük kalorili kömürlerin içerisinde bulunmaktadır. Hümik Asitin Topraktaki Etkisi; Humik asit, artan gübreleme ve ilaçlama ile toprağın azalan humus oranını yani organik maddelerini geri kazandırarak verimi artırır. Toprağın havalanmasını, su tutma kabiliyetini ve bitkinin kılcal/saçak köklerinin artmasını sağlar. Toprağın asit- baz dengesini sağladığı için bitkilerin köklerinden besinleri daha kolay ve hızlı almasını sağlar. Katyon değişim kapasitesi çok yüksektir. Bu nedenlerle toprakta var olup bitkinin alamadığı besin elementlerini bitkinin almasını sağlarken verime ve büyüme hızına ciddi etki göstermektedir.'
TOPRAKLARIMIZIN YÜZDE 90'I ORGANİK MADDE YÖNÜNDEN YETERSİZ
Ülkemizde toprakların yüzde 90'ına yakını organik madde oranı yönünden düşük veya yetersiz durumda olduğunu ifade ederek, 'Hümik asit toprağın organik madde oranını yükseltmekte ve toprağa atılan kimyasal gübrelerin etkinliğini artırarak aşırı gübre kullanımının önüne geçmektedir. Bu sayede Ülkemiz tarım topraklarını iyileştirerek verimli bir hale getirdiği gibi Milli Ekonomimize de büyük katkı sağlamış olmaktadır. Hümik Asit kullanılarak yapılmış olan ulusal ve uluslararası çalışmalarda toprağa atılan Fosfor gübresi ile birlikte verilen Hümik Asit uygulamasının bitkinin Fosfor alımını yüzde 50 oranında arttırdığı görülmektedir. Yine yapılan çalışmalar göstermektedir ki Potasyum ve Azot alımlarında yüzde 30 varan oranlarda artış sağlamaktadır.' diye konuştu. TÜİK verilerine değinen Bayrak, şunları anlattı: 'TÜİK verilerine göre 2018 yılındaki toplam gübre kullanımımız (N, P, K) 10 milyon 567 bin 457 ton dur. Ortalama yüzde 30 oranında tasarruf yapılacağı düşünülürse yaklaşık 3 milyon ton gübre kullanımında tasarruf sağlanmış olacaktır. TÜİK verilerine göre 2019 yılında Buğday üretim miktarı 19 milyon tondur. Tarım Bakanlığı bağlı kuruluşları tarafından yapılmış olan birçok denemede ve Uluslararası çalışmalarda kanıtlanmıştır ki dekara atılmış olan 4-5 Litre Hümik Asit buğday verimini ortalama yüzde 20 civarında arttırmaktadır. Bu oran 2019 yılı rakamlarına göre buğday üretiminde 3,8 milyon ton artış anlamına gelmektedir. İlgili veriler doğrultusunda çiftçiye sahada ulaşarak TKİ-Hümas adlı hümik asit ürünümüzün tarım topraklarında kullanımının teşvik edilmesinin önemi daha fazla ortaya çıkmaktadır.' Bayrak, 'Enerji ve Tarım sektörünün öncü kuruluşlarından olan TKİ, GÜBRETAŞ ve Tarim Kredi Kooperatifi ortaklığı ile tamamen 'Yerli ve Milli' imkanlarla üretilen TKİ-Hümas markalı sıvı Hümik Asit ürünümüzün kullanımının arttırılması planlanmaktadır. Bu sayede Devletimizin gübre ihtiyacı hususunda dışa bağımlılığını azaltıp, tarım topraklarının iyileşmesi ve düzenlenmesini sağlayıp daha bereketli hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu husustaki çalışmalar Milli Ekonomimizin güçlenmesi adına 'Tarımın Mesaisi Olmaz' bilinci ile tüm hızıyla devam etmektedir.' dedi. Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Dr. Fahrettin Poyraz da, törende yaptığı konuşmada, söz konusu iş birliği sayesinde tarım alanlarının verimliliği yükseltilirken, ürünün yurt dışına ihracatıyla milli ekonomiye de katkı sağlanacağını söyledi. Sağlıklı gıdaya uygun fiyatla ulaşmanın vatandaşın en temel haklarından biri olduğunu belirten Poyraz, 'Türkiye olarak belli açmazlarımız var. Gıda üretiminde tarımsal girdilerin önemli bir kısmını maalesef ithal etmek zorundayız. Bir taraftan da bu ürünleri üretme mecburiyetimiz var. Tüketicilerimize de bunları en makul fiyattan ulaştırmalıyız. Bunun için verimlilik artışı gündeme geliyor. Bu anlaşma Türk tarımı açısından tarihi özellik taşıyor. Zaman içinde bu anlaşmanın Türkiye ekonomisi ve tarımı açısından çok önemli olduğu anlaşılacak.' diye konuştu. Türkiye'de toprak yapısının çok verimli olmadığına dikkati çeken Poyraz, TKİ'nin 10 yılı aşkın zamandır Ar-Ge'sini yürüttüğü bu çalışmanın tarımda verimlilik problemine çözüm getirecek adımlardan biri olduğunu bildirdi. Poyraz, şöyle konuştu: 'Bu bize ait yerli bir çalışma. Neresinden bakarsanız bakın, nereden değerlendirirseniz değerlendirin, her yönüyle ülkemiz açısından faydalı bir iş. Zaman içinde, yaygınlaştıkça bunun önemini hem çiftçi hem üretici ve tüketici tarafından fiyatlara ve maliyetlere yansıması şeklinde hep birlikte göreceğiz ve hissedeceğiz.'
HEM KAYNAKTAN HEM MALİYETTEN TASARRUF
GÜBRETAŞ Genel Müdürü İbrahim Yumaklı da iki kurum arasında imzalanan Başbayilik Sözleşmesi'nin 2025 yılına kadar süreceğini ifade etti. Ülke topraklarının organik madde yönünden fakir olduğunu vurgulayan Yumaklı, 'Toprak kalitesini artırmak için hümik asidin çok önemli bir yeri var, çalışmalarda bu verimliliği gördük. Sadece yurt içi değil, yurt dışına katma değerli ürün ihracı için de çalışacağız. 1 litrelik hümik asit 8 tonluk hayvan atığına eş değer bir ürün. Bu şekilde hem kaynaktan tasarruf sağlanacak hem maliyet düşecek.' değerlendirmesinde bulundu. Başbayilik Anlaşması'na göre GÜBRETAŞ, TKİ'nin hümik ve fulvik asit içeren doğal organik toprak düzenleyicisi ürünü TKİ-HÜMAS'ın pazarlama, satış ve dağıtımı konusunda 2025 yılına kadar tek yetkili ve başbayisi olacak. TKİ'nin Ilgın tesislerinde üretilen 160 bin litrelik söz konusu ürün de öncelikle GÜBRETAŞ tarafından çiftçilerin kullanımına sunulacak. İki kurum, ortak Ar-Ge çalışmaları da gerçekleştirecek
