ERG'nin Öğrenciler ve Eğitime Erişim raporuna göre, ilkokul çağındaki çocukların yüzde 1,7'si eğitim dışında kalıyor. Rapora göre ayrıca Diyanete bağlı 4-6 yaş kursları geçen yıla göre yüzde 16,5 oranında arttı. Eğitim Reformu Girişimi'nin (ERG) yıl içerisinde farklı zamanlarda 5 dosya halinde yayımlayacağı Eğitim İzleme Raporu 2019'un üçüncü dosyası 'Öğrenciler ve Eğitime Erişim' yayınlandı. Rapor, eğitimin içeriği ile ilgili gelişmeler, ortaöğretim tasarımı, toplumsal cinsiyet eşitliğiyle ölçme ve değerlendirme alanlarına odaklanıyor. Kamuoyu ile paylaşılan raporun sunumunu, ERG Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık ve ERG Araştırmacısı Fidan Gözde Ertekin gerçekleştirirken SEÇBİR'den Melisa Soran konuşmacı olarak yer aldı.

'ORTAÖĞRETİM DÖNEMİNDE KOPUŞ YAŞANIYOR'

Arık, 'Erişilebilirlik, ayrımcılık olmaksızın herkes için eğitim olmasına işaret eder. Eğitim hakkı, eğitimin zorunlu ve ücretsiz olmasının yanında, nitelikli ve kapsayıcı olmasını da içerir. Ortaöğretimde eğitimden kopuşun olduğu bir dönem. Bunun engellenmesine yönelik de iyileştirilmiş, kapasitesi artırılmış pansiyon hizmetlerin ve bazı uygulamaların ortaya konulması öngörülüyor.' dedi. Arık oğlanların ve kızların eğitimden erken ayrılma nedenleri arasında farklar olduğunu vurguladı ve şöyle devam etti: 'Kızlar aile ile ilgili nedenlerle okuldan ayrılırken oğlanlar için bu neden daha çok çalışma. 15-17 yaş çocuk istihdam oranı oğlanlarda daha fazla, kızlar ise bakım ve hane içi emek faaliyetlerine oğlanlardan daha fazla katılıyor. Çocuk işçiliği, çocuğun çocukluğunu yaşamasına engel olan; fiziksel, bilişsel ve ruhsal olarak sağlıklı gelişimini zedeleyen her aktiviteyi içerir.' Raporun sunumunu gerçekleştiren Ertekin ise veriler eşliğinde şu bilgileri paylaştı: '12 yıl zorunlu eğitimde net okullulaşma oranı yüzde 90. Okul öncesi kademesinde eğitime erişimde son 3 yılda 5 yaş için net okullulaşmaya baktığımızda çok ciddi artış olduğu görülüyor. Ancak okul öncesi eğitimin parasız ve zorunlu olmadığı düşünüldüğünde okul dışında kalanların kimler olduğu üzerine düşünmek gerekiyor. İlkokul çağındaki çocukların ise yüzde 1,7'si eğitim dışında. Bölgeler ayrımında net okullaşma oranına baktığımızda, ülke genelinde 0,6 yüzde puan olan farkın Güneydoğu Anadolu'da 3,7 yüzde puan olduğunu görüyoruz.'

'ENGELLİLER VE MÜLTECİLER KOLAY VAZGEÇİLEN GRUP'

Rapor sunumunun ardından gerçekleşen panelde konuşan Melisa Soran, erişimin yanı sıra kapsayıcı eğitimin önemine değindi. Soran, 'Kapsayıcı eğitim, ayrımcılığı azaltmayı, öğrenmeyi artırmayı sağlar. Engelliler ve mülteciler hangi haklar olursa olsun çok kolay vazgeçtiğimiz grup. Eğitim sistemine tanı ile gelen özel gereksinimli çocuklar için tanı hakkını almayı sağlamıyor, etiket oluyor. Suriyeli olmak da engelli olmak gibi bir etiket okullarda. Roman öğrenci vardı, engelli öğrenci vardı, şimdi de Suriyeli öğrenci var, çok sık duyduğumuz bir söylem.' diye konuştu. Raporda, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Türkiye genelinde okul öncesinde net okullaşma oranlarının 3-5 yaş için yüzde 39,1, 4-5 yaş için yüzde 50,8, 5 yaş için yüzde 68,3 olduğu belirtilirken, 5 yaş net okullulaşma oranının en yüksek olduğu illerin yüzde 93,5'le Burdur, yüzde 90,9'la Kocaeli; en düşük olduğu illerin ise yüzde 51,3'le Şanlıurfa ve yüzde 55,4'le de İstanbul olduğu bildirildi. İlkokul düzeyinde net okullulaşma oranının 2017-2018 yılında yüzde 91,5 iken, 2018-2019'da yüzde 91,9'a yükseldiğine işaret edilen raporda, bu oran kızlar için yüzde 92,1, erkekler için ise yüzde 91,8 oldu.

OKULLAŞMA ORANININ EN YÜKSEK OLDUĞU İL ŞANLIURFA

Raporda, ilkokul düzeyinde net okullulaşmanın en yüksek olduğu iller Şanlıurfa (yüzde 94,3), Diyarbakır (yüzde 94,2) ve Ağrı (yüzde 94,1); en düşük olduğu iller ise 2017- 2018'de olduğu gibi Gümüşhane (yüzde 67,8), Çankırı (yüzde 76,3) ve Tokat olarak sıralandı. Ortaokulda net okullulaşma oranının ise 2017-2018'de yüzde 94,5 iken, 2018-2019'da 1 yüzde puan gerileyerek yüzde 93,3'e düştüğü belirtilen raporda, kızların ortaokul kademesinde net okullulaşma oranının yüzde 93,6, erkeklerin ise yüzde 92,9 olduğu ifade edildi. Ortaöğretimde net okullaşma oranının 2017-2018'de yüzde 83,58 iken, 2018-19'da yüzde 84,2'ye yükseldiğine dikkati çekilen raporda, kızların ortaöğretimde net okullulaşma oranının yüzde 83,9, erkeklerin ise yüzde 84,5 olduğu bilgisi verildi. Raporda, oranın en yüksek olduğu iller yüzde yüz ile Bolu, yüzde 98,6 ile Rize ve yüzde 96,8 ile Isparta; en düşük olduğu iller ise yüzde 53,5'le Muş, yüzde 56,4'le Ağrı ve yüzde 61,7'yle Şanlıurfa oldu.

'İMAM HATİPLER TERCİH EDİLMİYOR'

Rapora göre, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü'ne bağlı liselerde öğrenim gören öğrencilerin payı yüzde 39,2, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü'ne bağlı liselerde yüzde 34,9, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü'ne bağlı liselerde ise yüzde 11,7'dir. 2018-2019'da açık öğretim lisesinde öğrenim gören toplam öğrenci sayısının 2017-2018'e göre yüzde 0,4 oranında azalarak 1 milyon 389 bin 937 olduğu kaydedilen raporda, Mayıs 2019 tarihli verilerine göre, açık öğretim lisesine devam eden 14-17 yaş aralığındaki öğrenci sayısı 2017- 18'e göre yüzde 23,6 azalarak 254 bin 476 oldu. Raporda, ortaöğretim çağındaki kızların yüzde 4,3'ünün, erkeklerin ise yüzde 5,5'inin açık öğretimde okuduğu belirtildi. Özel eğitim hizmetlerinden yararlanan çocuk sayısının 2018-2019'da önceki yıla göre yüzde 12,8 artarak 398 bin 867 olduğu kaydedilen raporda, öğrenci sayısının okul öncesinde yüzde 28,5 artarak 4 bin 771, ilkokulda yüzde 9,6 artarak 153 bin 503, ortaokulda yüzde 16,2 artarak 166 bin 333 ve ortaöğretimde yüzde 11,2 artarak 74 bin 260'a ulaştığı aktarıldı.

TÜRKİYE'DE 1 MİLYON 82 BİN 172 EĞİTİM ÇAĞINDA SURİYELİ ÇOCUK VAR

Raporda, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün (HBÖGM) yayımladığı verilere göre, Eylül 2019 itibarıyla Türkiye'de 1 milyon 82 bin 172 eğitim çağında Suriyeli çocuğun bulunduğu bildirildi. Geçici koruma altındaki çocukların genel okullulaşma oranının 2017- 2018'de yüzde 62,5 iken, 2018-2019'da yüzde 61,4, Eylül 2019'da ise yüzde 63,2 olduğu kaydedilen raporda, okullulaşan geçici koruma altındaki çocukların yüzde 50,7'sinin erkek, yüzde 49,3'ünün kız olduğu belirtildi. Rapora göre, Eylül 2019 itibarıyla 11 ilde bulunan 199 geçici eğitim merkezinde 39 bin 178, açık okullara kayıtlı 24 bin 822 geçici koruma altında Suriyeli öğrenci bulunuyor. Çalışan çocuk oranlarına değinilen raporda, 2018'de 15-17 yaş çocuk istihdam oranının yüzde 18,2 olduğuna dikkati çekilerek, bu yaş grubunda istihdam oranına cinsiyete göre bakıldığında önemli bir fark bulunduğu, 15-17 yaş kız çocuklarda istihdam oranı yüzde 10,2 iken, erkek çocuklarda yüzde 25,7 olduğu vurguladı.

Editör: Haber Merkezi