Yaz aylarının gelmesi ile dış dünyaya açık olan organlarımız olan kulak, burun ve boğazımızda hava değişiklerine bağlı hastalıklar başladı. Havaların ısınması, havadaki nem oranının artması, klimalar, polenler, güneş ışınları, deniz ve havuz suyu; bu hastalıkların sebeplerinden sadece bazıları. Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları Uzmanı Yard. Doç. Dr. Denizhan Dizdar, yaz aylarında sık karşılaşılan bu hastalıklarla ilgili bilgiler verdi.
• Sıkça görülen bademcik iltihabının sebebi nedir?
Bademcik iltihabı, sadece soğuk havalarda olmaz; yazın havanın kuru olması ve klimaların enfeksiyon ajanlarını yaymaları, bu hastalığın artmasına sebep olur. Unutulmaması gereken bir faktör de, soğuk yiyecek ve içeceklerin sık tüketilmesi sonucu ısı farklılıklarının oluşmasıdır. Bu tür enfeksiyonlar, bir kulak-burun-boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve uygun bir şekilde tedavi edilmelidir.
KLİMALAR ENFEKSİYON YAYAR
•Alerjiye sebebiyet veren etkenler nedir?
Alerjiye neden olan maddelerin (alerjen) burun mukozasına temas etmesi sonrasında ortaya çıkan ve akıntı, burun ve gözlerde kaşıntı, hapşırma, boğaz kaşıntısı gibi şikayetlerle seyreden rahatsızlığa, alerjik nezle adı verilir. Nedeni, havada bulunan ve solunumla buruna giren parçacıklara karşı gelişen anormal reaksiyondur. Alerjik nezle ile eş anlamlı olarak saman nezlesi, yaz gribi ve alerjik rinit (burun iltihabı) terimleri de kullanılır.
ÜST SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARI
• Yazın sıkça kullanılan klimaların enfeksiyon riski var mıdır?
Halk arasında bilinenin aksine; diğer mevsimler kadar sık olmasa da yaz aylarında da farenjit, larenjit ve sinüzit gibi üst solunum yolu enfeksiyonları görülebilir. Burada özellikle, klimaların enfeksiyon ajanlarını yayması ve soğuk-buzlu yiyecek-içeceklerin sık tüketilmesi sonucu bazı enfeksiyon ajanlarının soğukta aktif duruma geçmesi sorumlu tutulur. Bu tür enfeksiyonlar, kulakburun-boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve uygun bir şekilde tedavi edilmelidir.
ANTİBİYOTİĞE GEREK YOKTUR
• Klima kullanılırken nelere dikkat edilmelidir?
Hayatımıza ilk defa 100 yıl önce giren klimalar; evlerde, iş yerlerinde, arabalarda yaz aylarının vazgeçemediğimiz serinleticileri oldu. Klimanın üflediği serin havanın karşısında durmak pek doğru değil; hele de terliyseniz. Terin üzerinizde aniden soğuması klima çarpmasına sebep olabilir. Boynunuz tutulabilir, başınızı çeviremezsiniz; nefes alırken göğsünüzde bıçak batar gibi ağrılarınız olabilir. Serin havanın, doğrudan vücudunuza gelmemesi için klimaların ayarlanabilen kanatçıklarından yararlanabilirsiniz. Klimayı çok düşük değerlere ayarlamak sağlık için doğru değil. İdeali, ısının 23-24 derece arasında, nispi nemin de yüzde 40-50 arasında olacak şekilde ayarlanmasıdır.
KLİMA ATEŞİ
• Halk arasında klima ateşi olarak bilinen rahatsızlık hakkında bilgi verir misiniz?
Klimaların ve diğer merkezi havalandırma sistemlerinin neden olduğu önemli rahatsızlıklardan biri de, halk dilinde klima ateşi ismiyle bilinen hastalıktır. Hastalık; bu tür aletlerin su haznelerinde üreyen çeşitli bakteri ve mantarların veya bunlara ait çeşitli toksinlerin, özellikle de endotoksinlerin solunum havasına karışması sonucu ortaya çıkar. Klima ateşi, gerçek bir enfeksiyon hastalığı olmayıp vücudumuzun çeşitli bakterilere karşı gösterdiği bir tür aşırı duyarlılıktan kaynaklanan bir tablodur. Belirtilerin ortaya çıkması nadiren 12 saat sonra da olabilir. Şikayetler genellikle tatilden dönüş günlerinde görülür. Belirtiler, bir süre kullanılmayan klimaların ilk çalıştığı günlerde daha fazladır. Hastalarda; ateş, titreme, kas ve eklem ağrıları, yorgunluk, halsizlik, bitkinlik görülür. Klima ateşi, hastanın klima bulunan ortamdan uzaklaştırılması ile düzelir. Antibiyotik veya başka bir ilaç tedavisi gerekli değildir.
• Özellikle deniz ya da havuz keyfi yaşayanlarda görülen kulak iltihabını nasıl tanımlıyorsunuz?
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte bazı kulak hastalıklarında da artış görülmektedir. Hijyen şartları iyi olmayan havuz ve denizlerde yüzenlerin dış kulak yolu enfeksiyonlarına, özellikle de mantara yakalanma riski artar. Banyodan, deniz ya da havuzdan çıktıktan sonra kulak kanalının nemli kalması, iltihap oluşmasına neden olur. Hafif dereceli dış kulak iltihabında, antibiyotikli kulak damlaları yeterlidir; uygun tedavi ile genellikle 7- 10 günde iyileşir. Dış kulak yolu iltihabı geliştiğinde, hastanın en temel şikayeti şiddetli kulak ağrısıdır. Kulağa dokunmakla, kulak memesini aşağı doğru çekmekle, yemek yeme sırasında çene hareketleriyle ağrı artar. Bunun yanı sıra; dış kulak yolunun şişmesine bağlı kulakta tıkanma, enfeksiyon şiddetine göre akıntı, bazen şiddetli enfeksiyonlarda kulak kepçesinde kızarıklık ve şişme görülebilir. Bu durumdaki bir hasta mutlaka kulak-burun-boğaz uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.
KAN SULANDIRICI KULLANANLAR DİKKAT!
• Aşırı sıcakların en önemli risklerinden birisi de burun kanaması. Bu konuda ne gibi önerileriniz olur?
Yazın sık karşılaşılan KBB sorunlarından biri de burun kanamalarıdır. Özellikle kuru ve sıcak hava, kanama riskini artırır. Burun damarlarının belirgin ve çok yüzeysel olduğu bireylerde şiddetli sümkürme ve burnun kurcalanması sonucu kanama oluşabilir. Bu nedenle, özellikle burun kanamasına yatkın olan küçük çocuklar, kan sulandırıcı ilaç kullanan kalp ve tansiyon hastaları; güneşin etkili olduğu günün en sıcak saatlerinde mümkün olduğunca güneşe çıkmamalıdır. Burun kanaması olduğunda hemen burun içerisine bol soğuk su çekilerek hiç pıhtı kalmayacak şekilde yıkamalı ve dik oturulup baş hafif öne eğilerek burun kanatlarına her iki taraftan beş dakika parmaklarla baskı uygulanmalıdır.
